İsrail, maliyet ödemeden durmayacak

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye'nin Tahran'da şehit edildiği sıcak ortamda SABAH'ın sorularını yanıtladı.
HAMAS LİDERİ HANİYE'YE SUİKAST
İsmail Haniye, hayatını Filistin davasına, Filistin'e barış ve huzur gelmesine adamıştı. Ateşkes sağlanması için son dönemde harcadığı çabanın şahidiyiz. Dün Tahran'da karşılaştık. Şehitliği özleyen insanlar bunlar. Şehitlik buna ne kadar yakışıyor diye içimden geçirdim. Haniye, şanlı Filistin direnişinin sembolüydü. Bu suikastle beraber çatışmaların yaygınlaşması bölgemiz için endişemizi daha da artırdı. Bölgede direniş üreten Hamas ve Hizbullah değil. İsrail yayılmacılığı devam ettiği sürece burada bir karşı güç olacaktır. İran'da şehit edildiğini derin bir üzüntüyle öğrendim. Aile fertleri İsrail tarafından katledildiğinde dahi barışa olan inancını bir an olsun yitirmedi. Haniye, şanlı Filistin direnişinin sembolü haline dönüşmüş bir şahsiyetti. Aziz hatırası, Filistin halkının haklı davasında yaşayacak.


İSRAİL NASIL DURDURULACAK?
İsrail'in özellikle ateşkes konusunda maliyet olmadan bir adım atması mümkün görünmüyor. Maliyeti ödetecek olan ABD ve Batı. Bir yaptırım, bir kısıtlama, bir suçlama olması lazım. Dünya sistemini elinde tutan güçler yaptırım uygulamadığı zaman İsrail gidebildiği kadar gidiyor. Birkaç ülke silah satışı kısıtlaması getiriyor ama İsrail ağır bir kayıpla karşı karşıya kalmıyor. Türkiye olarak biz, sivil kayıpların insanlık için ne kadar büyük bir maliyet olduğunu dünya kamuoyuna anlattık, anlatmaya da devam ettik. Bir daha bu türden olaylar yaşanmasın diye iki devletli çözüm olması gerekiyor. Herhangi bir sürecin başında değil, sonunda iki devletli çözüm... Filistin denilince konunun muhatabı genelde Arap ülkeleri oluyor. Türkiye önceki yıllarda 'Kendim bir şey yapayım' diye çabaladı. Bu kez problemi çözme odaklı gittik. Herkesi işin içine katacak şekilde inisiyatif aldık. Eğer bir etki oluşacaksa böyle oluşur. Bu etkileşim bize de çok şey öğretti.
LÜBNAN'A SALDIRI İHTİMALİ
İsrail, Hizbullah'la herhangi bir savaşa girerse ABD de fiilen girmiş olacak. ABD seçimden önce bunu istemiyor. Ama seçimden önce İsrail'i sınırlayan bir şey de yapmıyor.


ATEŞKES UMUDU SÖNÜYOR MU?
İsrail'in Gazze'de her gün insan öldürmesi maalesef kanıksandı. Ölümler kanıksanma aşamasına gelince tehlikeli oluyor. Ayrıca yaz geldi, okullar tatile girdi, üniversitelerin dünya başkentlerinde eylemlerinin de olmaması bir tempo düşüklüğüne neden oldu. Bizim sivil toplumumuz da tavrını gösteriyor. Lakin Türkiye'deki hükümette zaten farkındalık var. STK'larımız dünyadaki muhataplarıyla temasa geçmeli. Dünyaya mesaj verilecekse bunun sahneleneceği yerler farklı. Artık ateşkese çok yakın değiliz. İsrail'i ateşkese zorlayacak bir şey yok.
ADALET DİVANI YARGI SÜRECİ
Türkiye olarak müdahillik çalışmalarımızın sonuna geldik. Metni defalarca gözden geçirdik. Muhtemelen bir hafta içinde dilekçemizi vereceğiz. Konuyu çok yönlü düşünüyoruz. Türkiye tarihinde ilk defa Uluslararası Adalet Divanı'na (UAD) metin verecek. Öncesinde olan bir olay değil. Filistin davasının yanındayız. Tüm diplomatik ve hukuki araçları kullanıyoruz. Yaklaşık 40 sayfalık bir doküman bu. Adalet Divanı'nda bir baskı oluşturma, bu adımları başkalarıyla paylaşma mühim. Ne kadar fazla, nitelikli, hukuki ağırlığı olan metin olursa kaçacak yeri kalmaz.
SURİYE İLE NORMALLEŞME
Karşı tarafla yaptığım temaslarda gördüğüm, görüşmeye açıklar. Şu ana kadar bize iletilmiş ön şartları yok. Örneğin, "Türkiye askeri çekilsin" denildiği zaman, "Görüşmelere bunun için ihtiyaç var" diyorum. Görüşme olursa üçüncü bir ülke olur. Ama netleşmedi.
ERMENİSTAN: SINIR KAPISI AÇILABİLİR
Azerbaycan ile Ermenistan arasında devam eden görüşme trafiği var. Bunun olumlu sonuçlanmasına yönelik senaryomuzu hazırlamamız lazım. Şu anda yürüyen faaliyetler o yönde. Tamamlanması durumunda olumlu senaryoyu devreye sokarız. Yani sınır kapımızı açabiliriz.
ABBAS, TÜRKİYE'YE GELİYOR
ŞU anki planlamaya göre Filistin Devlet Başkanı Abbas, 14-15 Ağustos'ta geliyor. Bizim için önemli olan Filistin davasında dünyaya mesaj vermek. TBMM istisnai bir yer. Filistin meselesinin mümkün olan en yüksek ağızdan bütün dünyaya yüce Meclis'imizin çatısı altında ilan edilmesi önemli.