EYT düzenlemesinin arka planına dair...

Taşerona ve sözleşmeliye kadro. Memura 3.600 ek gösterge. Memura 1 derece. Asgari ücretin vergi dışı bırakılması. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) olarak bilinen ve aslında sayıları 5 milyona ulaşan vatandaşın sorunlarının çözümü... Her biri devrim mahiyetinde ama bir o kadar maliyetli konular... Ankara bürokrasisinin bir sorunu görmezden gelmesi, o sorunun olmadığı anlamına gelmiyor. Aksine, sorun zamanla kangrene dönüşüyor. Siyasal, toplumsal ve ekonomik faturası kabarıyor. Yani, meseleye bir yerde neşter vurmak gerekiyor.
Dün, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin misafirimizdi. Vedat Hoca'yı İletişim Fakültesi'nde ders verdiği yıllardan tanırım. Soğukkanlı, hedef ve çözüm odaklıdır.
Sohbetimiz sırasında bir kez daha gördük ki...
Toplumsal yaraya dönüşmüş sorunların aşılması "sağlam bir teknik çalışmayı, siyasi iradeyi ve güçlü liderliği" zorunlu kılıyor. Nitekim EYT çözümünde bu üç kriterin aynı anda bir araya geldiği anlaşılıyor.
1- Bir yanda Hazine ve Maliye Bakanlığı, diğer yanda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ekipleri hesap üzerinde kafa yoruyor. Hatta Bakan Bilgin, kabine arkadaşı Nureddin Nebati için, "Maliye'nin haklı kaygıları oldu. Maliye, mali disiplin adına maliyeci gibi davrandı. Bu da onlar açısından doğruydu!" diyor.
Sonrasında...
2- Bakanlar Nebati ve Bilgin'in, AK Parti Genel Merkez yönetimi ve TBMM parti grubunun, halkın beklenti ve ihtiyaçlarını karşılamak adına siyasetçi sorumluluğu üstlenmeleri gereken aşama başlıyor. Parti tabanından gelen mesajlar masaya yatırılıyor.
Ve son aşama...
3- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın liderliğini sergilediği o an. Gerek bakanları gerekse parti kurmaylarını ayrı ayrı dinleyen Erdoğan, "Yaşa takılanların, yaşa takılanı" gibi bir başka problem çıkmasını istemiyor. Sorunun kökten çözümünü istiyor. Böylece, EYT yarasının kapatılması kararı alınıyor.
Elbette...
* Maliye, 2023 bütçe hazırlıkları sırasında SGK'dan yaklaşık maliyet projeksiyonu alıyor ve ona göre ödenek ayırıyor. * Emekli olmaya hak kazanacaklar ile bu imkandan hemen yararlanmak isteyeceklere ilişkin tahminler değerlendiriliyor. * Kamu çalışanları içinde EYT'li olmasına rağmen göreve devam edeceklere dair analizler yapılıyor. * Emekli aylığı bağlama oranları üzerinden bütçenin yükü toplanıyor. * EYT'lilerin ortama yaş haddine bakılıyor, ki bu 49.9 çıkıyor.
Ve nihayet... Türkiye ekonomisinin istihdam yaratma gücü ile aktüeryal dengenin bütünü gözetiliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, 2022 yılı bitmeden açıkladığı şekli ile EYT yasa teklifi için şu an Meclis'te ön çalışma sürüyor. Bu takvimin ocak sonuna kadar şekillenmesi, şubat veya en geç martta EYT'lilerin emekli aylıklarının hesaplarına yatması öngörülüyor. Aylık bağlama için 1 aylık süre düşünülüyor. En düşük emekli aylığı 5.500 TL'ye yükseltildiğinden EYT'lilerin en az bu tutarda emekli aylığı alması bekleniyor!

***

'49' FİLMİ VE GERÇEK KAHRAMANLAR...
17 Ocak 2023'te gösterime gireceği duyurulan filmi duyunca, 8.5 yıl öncesine gittim. Eylül 2014. Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu ile Bakü'deyiz. Ortada gizemli bir hava var. Hararetli telefon trafiğini de her şey olağanmış havası veren bakışları da aynı anda seziyoruz. Sabaha karşı ilk açıklama yapılıyor. Ve uçağımız Bakü'den Şanlıurfa'ya doğru havalanıyor. Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğu'nda rehin alınan 49 vatandaşımızın sağ salim ülkeye getirildiğini öğreniyor, mutlu oluyoruz. Urfa-Ankara arası uçuşta, DEAŞ'tan kurtarılan vatandaşlarımız da bizimle. Sıkı tembihlemelere rağmen bazıları ile kısa konuşma fırsatı buluyoruz. Kahraman gibi ortaya çıkan kimi isimlerin aslında nasıl gizlendiklerini, DEAŞ tehdidini o günlerde doğru okuyamayan bir siyasinin başkonsolosluğu boşaltmakta neden geç kaldığına dair yorumları dinliyoruz.
Tarih, 11 Haziran 2014. Binlerce DEAŞ'lı terörist, Irak'ın Musul kentine saldırdı. Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğu da DEAŞ militanlarınca işgal edildi ve 49 personel rehin alındı. "49" filmi, Musul'da DEAŞ tarafından esir alınan 49 Türk vatandaşını kurtaran MİT mensuplarının gerçek hikayesini anlatıyor.