OKAN MÜDERRİSOĞLU

İhracatçıya da ithalatçıya da yazıktır, günahtır...

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, 12 Mart 2021 tarihinde "İstiklalden İstikbale... Ekonomi Reformları" teması ile açıkladığı yol haritasındaki çarpıcı bölümlerden birini de dış ticarette denge ve yapısal cari açıkla mücadele hedefi oluşturdu. Esasen görüldü ki Türkiye ekonomisinde bir yandan yapısal düzenlemelere, diğer yandan da açık/örtülü maliyet unsurlarını ayıklamaya ihtiyaç var. Gerek ihracat gerekse ithalat sırasında katlanılan yığınla faturanın nihai fiyatlara nasıl yansıdığını, ülkeden ne kadar döviz çıkışına sebebiyet verdiğini düşünmemiz gerekiyor. Konu teknik ama işin uzmanları sadeleştirilmiş biçimde özetleyebiliyor. Gelin, "Dolaştırma Yöntemi" de denilen sürece ve sonuçlarına birlikte bakalım.
Öyle ya Sn Cumhurbaşkanımız, "İhracatın tabana yayılmasını sağlayarak, potansiyeli olup hiç ihracat yapmamış KOBİ'leri ihracata teşvik edeceğiz" dediğine göre, adayların şimdiden bilmelerinde fayda olan hususlara kısaca değinelim. Zira Türkiye'de yasal veya idari boşluklardan yararlanılarak, dış ticaret işlemlerinde tahsil edilen gereksiz veya fahiş unsurlarla maliyetler yükselmekte. Bu mali yükler rekabet gücünü olumsuz etkilemekte, trafik sapmalarına, hatta pazara girişte engellere yol açmakta.
Örneğin...
Dış ticaret uygulamasında, kimi aracılar sahneye çıkmakta ve çeşitli adlar altında ithalatçı veya ihracatçıdan bedeller talep etmekte. Bu ücretlerin başlıcaları şöyle sıralanmakta:
Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Ücreti: Ticareti bağlamadığı halde, 12 Dolar+KDV.
Gemi Güvenlik Hizmet Bedeli: Alıcı veya göndericiyle ilgisi olmadığı halde, 10 Dolar.
Konteyner Kontrol Ücreti: Alıcı veya göndericinin katlanmaması gerekirken, 10 Dolar+KDV.
Yük Bildirim Ücreti: Alıcıdan para talep edilemeyeceği halde, 25 Dolar.
Geçici Kabul Hizmeti: Gümrük sahasında işlemler elektronik yapılmasına rağmen, 85 Dolar.
Dokümantasyon Ücreti: Malla ilgili gümrük işlemi için zaten olması gerektiği halde, 70 Dolar.
Tahliye Ücreti: Navlunla birlikte boşaltma ücreti ödendiği halde, 165 Dolar.
Tahliye Nezaret Ücreti: 55-77 Dolar.
Demem o ki...
Gümrüklü sahada kontrol ve denetime tabi işlerde özel aracıların rolü ile bu şirketlerce yürütülen işlemlerin gerekliğinin yeniden ele alınması ve ücret tarifesinin makul esaslara bağlanması ihtiyacı gün gibi ortada.
Olayın, ülkeden döviz çıkışı ile ilgili bir yönü daha var. İşin erbabının anlatımı ise şu şekilde:
Gümrük memuru görevi gereği ithal edilen malı görmek ister. İthalatçı tam da bu noktada gümrükteki depocuya para ödemek zorunda bırakılır. Aslında depocu ile bazı taşıyıcılar (!) uyumlu eylem içine girer. Taşıyıcı, depocuya der ki "Alıcıya malı hemen verme. Gelsin bana ücret ödesin. Hatta bunu döviz olarak ödesin. Ben de sana pay vereyim. Bu ekstra ücreti, taşıma masrafı diye yurtdışına göndereceğim. Sen de orada bir hesap aç, payını al!"
İşte "dolaştırma" olarak da tabir edilen, haksız veya gereksiz alınan bu tutarların yıllık yaklaşık 4 milyar doları bulduğu ve ülkede kalmadığı hesaplanıyor.
Haliyle...
Mallar bu şekilde yüksek maliyetlerle ülkeye girdiği için bilhassa ihraç ürünlerinde kullanılan ithal girdilerin faturası suni biçimde kabarıyor. İhracatçının kar marjı ve rakipleriyle başa çıkma gücü azalıyor. İç piyasada benzer malı üretenler de "İthal mal o fiyata geliyorsa ben de malımı aynı fiyattan iç piyasaya vereyim" diyor. Yani rekabet yerine, balon oluşuyor. Türkiye kaybediyor!
Netice olarak...
İşlem ücretlerini; sayısını azaltarak ve insaflı tarifeyle devlet almalı, kaynaklarımız da yurtdışına akmamalı!
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
X
Sitelerimizde reklam ve pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi amaçları ile çerezler kullanılmaktadır.

Bu çerezler, kullanıcıların tarayıcı ve cihazlarını tanımlayarak çalışır.

İnternet sitemizin düzgün çalışması, kişiselleştirilmiş reklam deneyimi, internet sitemizi optimize edebilmemiz, ziyaret tercihlerinizi hatırlayabilmemiz için veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız.

Bu çerezlere izin vermeniz halinde sizlere özel kişiselleştirilmiş reklamlar sunabilir, sayfalarımızda sizlere daha iyi reklam deneyimi yaşatabiliriz. Bunu yaparken amacımızın size daha iyi reklam bir deneyimi sunmak olduğunu ve sizlere en iyi içerikleri sunabilmek adına elimizden gelen çabayı gösterdiğimizi ve bu noktada, reklamların maliyetlerimizi karşılamak noktasında tek gelir kalemimiz olduğunu sizlere hatırlatmak isteriz.