3. çeyrek için güçlü sinyaller

Malum, geçen hafta 2. çeyrek büyüme tahminimi iyimser senaryoda yüzde -8,6, kötümser senaryoda yüzde -17,46 olarak paylaşmıştım. Bu iki oranın orta noktası yüzde -13'lük bir daralmaya işaret ediyor ki, yüzde -13,67'lik nokta tahmini de buraya yazalım. Yüzde 70 olasılıkla yüzde -8.6, yüzde 30 olasılıkla yüzde -13,67 desek; tahminlerin ortalaması yüzde -10.1'e işaret etmekte. Bununla birlikte, ekonomistlerin önemli bir bölümü yüzde -13 ile -14 arası bir daralma olasılığına daha meyilliler.
3. çeyreğe yönelik veriler ise, 'V' tipi toparlanmanın güçlü emarelerine işaret etmeyi sürdürmekte. Küresel virüs salgının daha ufak ufak konuşulduğu geçtiğimiz şubat ayında 106,9 olan Reel Kesim Güven Endeksi, ne mutlu ki, bitirmekte olduğumuz ağustos ayında, temmuz ayına göre 5,5 puan sıçrayarak, 106,2 puanla yeniden 106 puanın üzerine çıktı. En son 2018 yılının mayıs ayında, ağustos ayındaki kur saldırısı öncesi, 109,9 puanı gören Reel Kesim Güven Endeksi, 2020 yılının şubat ayında ancak 106 puanın üzerine çıkabilmişti. Ardından gelen virüs salgınıyla düşüş yaşamış olsa da, tekrar 106 puanın üzerine çıkmış olması, imalat sanayinin güçlü bir toparlanma gerçekleştirdiğine işaret ediyor.
Bilhassa, geçtiğimiz nisan ayında, pandeminin en şiddetli döneminde, bir önceki aya göre 30 puan çökerek, 69,9 puana gerileyen sabit sermaye yatırım yapma iştahının, ağustos ayında, 92.7 puanla, mart ayındaki seviyesine geri dönmesi önemli. Yatırım harcamalarındaki hareketlenme, hiç şüphesiz, 3. çeyrek GSYH büyümesinde özel sektör yatırımlarındaki canlanmanın da pozitif katkısı olacağına işaret ediyor. Bu noktada, gerek temmuz, gerekse de ağustos ayında, önümüzdeki 3 ay için ihracat siparişlerine yönelik beklentinin ardı ardına 120 puanın üzerinde seyretmesi, hem ihracatın ekonomik büyümeye katkısı, hem de ihracat hacmindeki toparlanma açısından umut verici.
Bir başka moral verici detay da gelecek 3 aya yönelik istihdam eğilimi. Geçtiğimiz nisan ayında 86,5 puana kadar düşen, haziran ayında ise 101.8 puana toparlayan beklenti, ağustos ayında 107.3 puanla, bazı ekonomistlerin kötümser iddialarının aksine, kısa çalışma ödeneği gibi destekler görevini tamamlasa da, imalat sanayinde işgücünü koruma istek ve eğiliminin hayli güçlü olduğuna işaret ediyor. 44,6 puana kadar çökmüş olan mevcut dönemdeki mal siparişinin 78 puana; son 3 aya yönelik mal siparişi performansının da 49,9 puandan 113.5 puana; gelecek 3 aya yönelik üretim hacmi beklentisinin de 2 aydır 130 puanın üzerine toparlandığı bir ortamda, 3. ve 4. çeyrek büyüme verilerine yönelik sinyallerin hayli güçlü olduğuna işaret ediyor.
İmalat sanayindeki kapasite kullanımının yüzde 73'e toparlandığı, imalat sanayi ve hizmetler sektöründe hızlı toparlanmanın sürdüğü, perakende ticaretin olumlu tabloyu koruduğu ortamda, 3. ve 4. çeyrek büyüme oranları ile dünya ekonomisinin önde gelen aktörlerini bir kez daha şaşırtacağız gibi gözüküyor.