Çin’e ‘dijital’ ambargo büyüyor

Hindistan Hükümeti'nin geçtiğimiz hafta ByteDance Ltd.'nin kısa video uygulaması TikTok, e-ticaret devi Alibaba'nın UC Web, WeChat başta olmak üzere, Çin menşeli 58 uygulamayı yasaklaması sonrasında, ABD yönetiminin de benzer bir yasaklama için çalışma içerisinde olduğu bilgisi dijital dünyayı karıştırmış durumda. ABD Dışişleri Bakanı Pompeo'nun geçtiğimiz pazartesi günü yaptığı açıklama, ABD'nin TikTok ve diğer Çin kaynaklı sosyal medya uygulamalarını yasaklamanın yollarını araştırdığına işaret ediyor. Dünya genelinde 2 milyar, Türkiye'de de 30 milyon abonesi olan Çinli video sitesi TikTok ile ilgili veri ihlali skandalları bir hayli büyümüş durumda.
TikTok'un, abonesinin bilgisi dışında kaydetmekten, paylaşmaya, gözetlemekten, kopyalamaya, topladığı verilerle ciddi güvenlik ve gizlilik ihlali yaptığına, kişisel verilerin korunması ve gizliliği noktasında büyük ihmalleri olduğu konuşuluyor. Silinmiş veri ve bilgilerin yine de depolandığı, izinsiz olarak kamera ve mikrofonun çalıştığına dair ciddi iddialar söz konusu. Çin devleti ile hayli iç içeymiş gibi bir izlenim verme noktasında, batılı ülkelerle Çin arasında önemli bir gerginlik konusuna dönüşen 'Hong Kong Güvenlik Yasası' Çin parlamentosunda onayladıktan sonra, TİkTok Hong Kong menşeli mobil uygulama pazarlarından çekileceğini de açıklamış durumda.
TikTok, Hong Kong pazarından çekilmesine gerekçe olarak, kişisel verilerin talep edilmesini ve içerik sansürlemesini bahane etse de, Çin menşeli bir firma olarak, devletten bağımsız çalıştığını ifade etse de, bu karar, tam da diğer küresel internet şirketleri ve sosyal medya mecraları olarak, Facebook, Google ve Twitter gibi büyük çaplı markaların Hong Kong ulusal güvenlik yasasına muhalif tavır göstermelerinden hemen sonra yaşandı.
Hindistan sonrasında, Hong Kong pazarı ve eğer ABD yönetimi de Hindistan gibi yasaklama kararı alır ise, küresel mobil, dijital sosyal medya ve dijital pazarlama kanallarının önemli gelir kazandırdığı pazarları kaybetmek, hiç şüphesiz ki, Çinli firmalar için hem gelir kaybı, hem de bir nevi 'ambargo'ya düşmek gibi olacak. Bu noktada, Fransa'nın siber güvenlik ajansı Anssi'nin beşinci nesil (5G) mobil ekipmanlar için sadece geçici güvenlik onayı verme kararı, Hükümetin Huawei Technologies Co.'yu kademeli olarak dışladığı şeklinde yorumlandı.
Hükümetin desteklediği 2019'a ait bir yasadan hareketle, 5G altyapısında kademeli olarak Huawei'nin ağırlığı azaltılacak. Fransız yetkililer süreci, 'tamamen kaybolmayacak, ancak gelecekteki ağda Huawei'ye çok daha az yer olacak." şeklinde yorumlamaktalar. Kovid-19 ile hız kazanan küresel dijitalleşme süreci, anlaşılan o ki, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşını yeniden alevlendiriyor ve Atlantik İttifakı'nda İngiltere ve Fransa ABD'den yana tavır koyarken, Almanya ABD ile Haewei konusunda ters düşüyor. Bakalım, mücadele nereye tırmanacak?