Dijital hizmetlere küresel vergi

Gerek Türkiye'nin, gerekse de dünyanın yoğun gündemi, küresel ekonomiyi ve önde gelen ülkeleri ilgilendiren kimi kritik konuları gölgede bırakıyor. Bunlardan birisi de küresel internet dünyası. 1990'lı yılların ortalarından itibaren, dünya vatandaşları internetle tanışmaya başladığında, ne ölçüde uçsuz bucaksız bir alan olabileceği fark edilmemiş olduğundan, 'internet dünyası' denmekteydi. Oysa, bugün 'internet uzayı' deniyor. Çünkü, uzay gibi daha keşfedilmemiş ve boyutlarının nereye ulaşılacağı kestirilemeyen bir alan artık. Elon Musk'ın 12 bin adet mikro uyduyla küresel ölçekte vermeyi hedeflediği 'bedava küresel internet ağı' hizmeti ise, devletlerin yönetimlerini şimdiden ciddi manada endişelendirmeye başladı.
Diğer bir başlık ise, küresel ölçekte kullanıcı sayısı ve etki alanı her gün, her saat rekor kıran küresel arama motorları, internet bilgi ve içerik hizmet sağlayıcıları ile sosyal medya ağlarının vergilendirilmesi. G-20 ülkelerinin büyük bir bölümü 'internet uzayı'nda alınıp-satılan mobil uygulamaların, arama motorlarındaki reklamların, internet bilgi ve içerik hizmetlerinin küresel şirketlerce yapılan satış bedellerini yeterince vergilendirememekten muzdaripler. Bu nedenle, bu hafta sonunda gerçekleşecek G-20 liderler zirvesi öncesinde bir araya gelen G-20 maliye bakanları, Google, Facebook, Apple ve Amazon gibi uluslararası operasyonlar yürüten küresel teknoloji devlerini daha iyi vergilendirme konusunda kararlı adımlar atmaya karar verdiler.
Bakanlar, söz konusu şirketler için, küresel çapta geçerli olacak asgari bir vergi seviyesini 2020 yılının sonuna kadar belirlemek üzere anlaştılar. Bunun yanı sıra, G-20 ülkelerinin ortak mutabakatı ile hazırlanacak yeni vergi mevzuatıyla, internet devleri bundan böyle vergilendirilirken, şirket merkezlerinin olduğu ülke değil, hizmet verilen müşterilerin ve kullanıcıların yaşadığı ülkeler baz alınacak.
Bu da, küresel internet kullanımında iddialı bir konumu olan Türk halkı sayesinde, Türkiye'nin anlamlı bir vergi geliri kazanması anlamına gelecek. Bugüne kadar, ülkelerin vergi düzenlemelerinde ve vergi alanında küresel işbirliği noktasında zayıf ve tanımlanmamış alanlardan yararlanarak olağanüstü düşük vergi ödemiş olan şirketlerin hayatı artık zorlaşıyor. İrlanda, İskandinav ülkeleri ve kimi ada ülkeler için ise, G-20 ülkeleri enselerinde boza pişirerek, 'vergi cenneti' algısını bitirtecekler. G-20 Grubu, küresel ölçekte sağlıklı demokrasi için de, internet uzayının regüle, vergilendirilen ve 'karanlık' bir alan olmasına son vermek konusunda da kararlılar.