Hayallerden gerçeğe…

İhsan, Mustafa ve Remzi'nin çaylarını verirken, geciken Mehmet ve Selim'le ilgili söyleniyordu:

- Bizim ahbap çavuşlar bu gün geciktiler nedense… Hah işte birisi geliyor… Hayır, ikisi aynı arabayla geliyor…

Selamlaşma faslından sonra, durumu Selim izah etti:

- Mehmet'le evlerimiz yakın, malum. Tek arabayla gidelim dediğimiz için beraberiz. Gecikme için de kusura bakmayın… İhsan takıldı:

- Tasarruf tedbirleri uygulamaya niyetlendiniz yani?..

- Eh, bir anlamda öyle olduğu da söylenebilir… Baksanıza, ihracatta rekor üstüne rekor kırıyoruz ama enerji ithalatı yüzünden yine de cari açık veriyoruz. Şakası bir yana, petrolün yüzde 90'dan fazlasını ithal ettiğimize göre, özel araçları mümkün olduğunca az kullanmak gerek… Sözü Mustafa aldı:

- Haberlerde dinlemiştim. Ağustos ayı ihracatımız geçen seneye göre yüzde 13 artışla 21,3 milyar doları bulmuş. Ancak aynı ayda ithalat da 32 milyar 618 milyon dolara yükselmiş… Mehmet, lafa karıştı:

- İlgi çekici olan ithalatla ilgili olarak enerji dışı kalemlerde ciddi azalmalar olması. Yani enerji açığımız olmasa ve enerji fiyatları Rusya Ukrayna çatışması sebebiyle bu kadar artmasaydı, herhalde cari açık diye bir derdimiz kalmayacaktı… İhsan, içini çekerek konuştu:

- O da olacak inşallah. Petrol fiyatları düşme eğiliminde. Bir ara 130 doları bulmuşken şimdilerde 90'lı rakamlara geriledi... Enerji, hemen her ülke için ciddi bir problem… Önümüzdeki senenin başlarında Karadeniz doğalgazının devreye girmesi ile enerji açığımız iyice azalacak inşallah… Selim ilave etti:

- Bu arada yeni doğalgaz aramalarına da başladık. Tabii petrol arama konusunda da ciddi gayretler var… Komşularımız en fazla yüz, iki yüz metre kazıp petrole ulaşabilirken, bizim yüzlerce metrede ulaşabilmemiz, işi zorlaştırıyor herhalde…

- Her halükarda iyiyiz ve daha iyiye doğru bir gidiş de var hamdolsun, diye söze giren Mehmet, devam etti: Daha 20 yıl önce yıllık 30 milyar civarında olan ihracatımızın şimdi nerdeyse aylık olarak o seviyelere yaklaşması, güzel bir gelişme. Rakamların ve ihracat yaptığımız ülkelerin sayısının artması yanında ihraç ettiğimiz sanayi mamullerinin oranının gittikçe artması da bir başka güzellik… Kısa bir suskunluk olduğunu gören Mustafa atıldı:

- Geçenlerde Bursa'dan gelirken Gemlik'te bizim TOGG'un tesislerinin oralara da uğramam gerekti. Anlaşıldığı kadarıyla tesis tamamen hazır durumda… Selim:

- Tabii, şu anda deneme üretimi yapılıyor. Fabrikanın açılışı 29 Ekim'de yapılıp, sonra seri üretime geçilecek. 2023'ün ilk aylarından itibaren de arabamızı yollarda görmeye başlayacağız inşallah… Mehmet:

- Eh içimizde ilk olarak İhsan alır herhalde, diye takılınca, İhsan:

- Nasip, inşallah. Bakalım piyasaya çıktığında fiyatı ne olacak. Ona göre bir düşünürüz. Ama işin güzel tarafı, artık tamamen kendimize ait bir arabamızın olması. Yılların, hatta on yılların bir rüyası bu. Bunu yapabilecek hale gelmemiz ve bunu uygulayacak bir yönetime sahip olmak, şükretmemiz gereken bir şey. Yakın tarih, benzeri birçok girişimin dışarıdan gelen emirlere boyun eğenlerce engellenmesinin örnekleri ile dolu, biliyorsunuz…

Artık her ilde OSB var.

- Sen zaman zaman değinirsin. Bu arada katıldığın çeşitli toplantılarda epey bilgi biriktirdiğini de biliyoruz. Ülkemizin sanayide şu anki durumu hakkında bize neler anlatabilirsin?.. Mehmet, gülümseyerek Selim'i cevapladı:

- Her zaman olduğu gibi beni konuşturacaksın, sonra da hep beraber, adam bize konferans veriyor diye gırgır geçeceksiniz herhalde… Şaka bir yana, ülke olarak birçok şey yaptığımız birçok şeyi yapma yolunda olduğumuz, malum. 20-30 sene önceleri toplu iğne ya da at nalı bile yapamayan bir ülkeyiz diye karalar bağlarken, şimdi ihracat rekorları kıran, kendi arabasını, helikopterini, uçağını, gemilerini yapan bir ülke haline geldik, hamdolsun. Bildiklerimiz işin bir yönü. Öğrendiğimizde göğsümüzü kabartabilecek birçok şeyi de bilmiyoruz. Mesela Selim'e soralım: Sık sık uğradığı Bursa'da kaç tane Organize Sanayi Bölgesi olduğunu biliyor mu acaba?.. Selim, düşündü:

- Valla, çok olduğunu biliyorum, Ama kaç tane olduğunu bilmiyorum açıkçası… Mehmet, sözlerine devam etti:

- Bursa'da 17 tane OSB var. Bunlarda faaliyette bulunan irili ufaklı fabrikaların sayısı da sanırım iki binin üzerinde. Bursa, örnek. Şu anda Türkiye'nin her ilinde OSB var ve toplam sayıları da 350'yi buldu, sanıyorum. Belki daha da fazla. 2002'de sadece 70'i tamamlanabilmiş 192 OSB olduğunu düşünürsek, bu sahada müthiş bir gelişme yaşandığı anlaşılır. 55 bin civarındaki sanayi parselinde 60 binin üzerinde fabrikanın üretim yaptığı bu OSB'lerde yaklaşık iki milyon kişiye doğrudan istihdam sağlandığını da unutmayalım… İnşaatların ve üretime geçen fabrikaların sayısı da sürekli artıyor… İhsan da diğer arkadaşları gibi, duyduklarına şaşırmıştı, sordu:

- Organize Sanayi Bölgeleri, sanayimizin yalnızca bir kısmı galiba…

-Tabii. Ancak unutmadan, bu OSB'lerden bazılarının savunma sanayi, makine, kimya, otomotiv, tekstil, mobilya ve mermer gibi sektörlere yönelik ihtisas OSB'si olduklarını da belirtelim. Bunların sayıları 20'yi geçti ve yakın bir zamanda 54 olacak. İmalat sanayindeki işletme sayımız 2003'te 235 bin iken, şu anda 400 binin üzerine çıkmış durumda. Buralarda çalışanların sayısı da 2 milyon 700 binden 4 milyon 200 bine yükseldi, bildiğim kadarıyla. İşin en güzel taraflarından birisi çalışan başına katma değerin de sürekli yükselmesi. Bu sebeple, son yıllardaki ihracatımızda orta-ileri teknoloji ürünlerin payı da artmış durumda. Makine ve teçhizatın payı yüzde 6 iken yüzde 10'a, motorlu kara taşıtlarının payı da yüzde 10'dan 14'e yükseldi, mesela…

Kötü komşu insanı mal sahibi yapar…

Bir ara soluklanıp, cep telefonunda bir şeyler arayan Mehmet, aradığını bulmuş olmalı ki, anlatmayı sürdürdü:

- Bu arada, tamamlandığında 93 bin kişinin istihdam edileceği ve cari açığımızı 19 milyar dolar azaltmayı hedefleyen 22 adet de Endüstri Bölgesi kuruldu. Sanayi Bakanlığımızın 2023 hedefleri ile ilgili notlarımı da aktarayım: İmalat sanayinin 2023 ihracat hedefi 210 milyar dolar. Bu toplam ihracatın 300 milyarı geçmesi demek. İhracatta orta teknoloji için 2023 hedefi yüzde 45, ileri teknoloji için de yüzde 6'lık bir pay hedefleniyor. AR-GE'nin geliştirilmesi ve bu sahadaki araştırmacı sayısının 200 bini bulması, 500 binin üzerinde yazılımcı yetiştirilmesi de hedefler arasında. Bunlar ve benzerleri, Türkiye'nin gelişme yolculuğunun çok daha hızlı bir şekilde süreceğinin müjdeleri bence… İhsan'ın çayları tazelemeye gitmesi üzerine susan Mehmet, çaylar gelince devam etti:

- Anlatılabilecek çok şey var ve benim bilgilerim sınırlı. Mesela savunma sanayinde yakaladığımız yerlilik oranı yüzde 80'e ulaştı. Bu bir zamanlar hayal bile edilemeyecek bir şeydi. Kamusu ve özeliyle adeta bir seferberlik yaşanıyor ve birilerinin bize satmak istemediklerini yapabilmek için durmadan çalışılıyor… Selim heyecanla atıldı:

- İHA ve SİHA'lar bunun en iyi örneği galiba…

- Tabii ki. Hepimiz, kısa bir süre öncesine kadar bunların bize satılmak hatta kiralanmak istenmediğini, bazı hallerde de arıza yaptı gibi bahanelerle oyalanmaya çalışıldığımızı biliyoruz. Elhamdülillah, şimdi İHA ve SİHA alanında dünyanın önde gelen birkaç ülkesinden birisiyiz. Başta BAYKAR olmak üzere kamuda ve özelde bu hususta yeni gelişmeler sağlayabilecek çalışmalar da sürüyor. BAYKAR'In İnsansız savaş uçağı projesi Kızılelma, bunlardan birisi mesela… Mehmet, çayından bir yudum aldıktan sonra sözlerini sürdürdü:

- Sadece İHA ve SİHA da değil. Helikopter, uçak, tank, gemi, top, roket gibi akla gelebilecek hemen her alanda ciddi gelişmeler söz konusu. Kötü komşu insanı ev sahibi yapar misali, çeşitli sebeplerle ülkemize yönelik ambargo uygulama hevesine kapılanlar sayesinde atılacak adımlar da hızlanıyor. Bir aksilik olmaması halinde kısa bir süre sonra hemen her sahada kendi ihtiyaçlarımızı karşılamakla kalmayıp, bunların ihracatından sağlanan gelirlerimizi de iyice artırmış olacağız… İhsan, sordu:

- Kendi motorlarımızı yapabilmek için ciddi çalışmalar olduğundan da bahsediliyor...

- Evet, belki de konunun en önemli taraflarından birisi bu. Motor teknolojisine bizden onlarca yıl evvel başlamış olan ülkeler, bu sahada ciddi mesafeler almış durumda. Bunlar, teknoloji transferine yanaşmadıkları gibi, istediğiniz stratejik ürünleri satmıyorlar bile. Ancak çalışmalar, Cumhurbaşkanımızın da teşvikiyle herhalde kısa sürede netice alınacak şekilde sürdürülüyor. Şu anda helikopter ve uçaklar yanında başka alanlarda da kullanılabilecek epey güçlü motorlarımız var… Mehmet, nefeslenmek için bir süre sustuktan sonra:

- İşin özeti şu: Türkiye bir zamanlar hayal bile edilemeyecek bir noktada hamdolsun. Sadece maddi alanda da değil, hemen her sahada bu böyle. Ülke genelinde ciddi bir üretim ve istihdam seferberliği var. Kendi ihtiyaçlarımızı karşılama yanında ihracatta da rekorlar kırmamızın temel sebebi bu. Batı'nın pazarı konumundaki Türkiye'den artık onlara çeşitli ürünler satan Türkiye'yi geldik. Düşünün uzay hususunda bile çeşitli çalışmalar yapabiliyoruz artık. Bu da mevcut olanı korumak için elden geleni yapmamız gerektiğini gösteriyor.. Mehmet'in yorulduğunu düşünen İhsan:

- Çok teşekkürler Mehmet, hakikaten değerli bilgiler verdin… İstersen şimdilik burada noktalayalım. Ama senden, özellikle savunma sanayindeki gelişmelerle ilgili özel bir çalışma yapmanı ve neticelerini yine bir sabah burada bizlerle paylaşmanı istiyoruz...

Mustafa, Selim, Remzi ve Mehmet, İhsan'ın getirdiği çayları yudumlarken, keyifle gülümsüyorlardı…