Küresel ticarette 4 öncelikli başlık

Bu hafta, OECD cephesinde sadece 'Küresel Ekonomik Görünüm' ara raporu değil, küresel ticaret, küresel istihdam ve küresel finans piyasaları raporları da açıklandı. Küresel ticaret raporunda öne çıkan 4 önemli tespitten ilki, 'Kovid-19' sonrası dönemde, küresel ticaret hacminde önemli bir toparlanma gerçekleşmiş olmakla birlikte, mal ticaretinde bilhassa 2022'de gözlemlenmiş olan güçlü toparlanma hem yerini yatay bir toparlanmaya bırakmış, hem de ticaretin genel yapısı değişmeye başlamış gözüküyor. Müttefiklik ilişkisi içinde olan ülkeler arasında ticari işbirliğinin katlandığı bir dönemde, Çin ve Asya'dan tedarikte hissedilir bir azalma söz konusu. İkinci önemli tespit sektörel ayrışmanın arttığı gerçeği. 'Kovid-19' öncesi dönem performansları karşılaştırıldığında, ulaştırma sektöründe küresel toparlanma yüzde 4.5 ile hayli güçlü bir performansa işaret ediyor.
Buna karşılık, küresel seyahat endüstrisinde, zaten 'Kovid-19' döneminde yüzde 11.5'lik gerileme söz konusu iken, 2023'de gerilemenin yüzde 6.9 düzeyinde devam ettiğini gözlemliyoruz. İnşaat sektöründe ise, yüzde 0.4 gerileme ile halen toparlanma zayıf. İnşaat sektöründe gözlenen bu zayıf performansın bir nedeni de yatırım maliyetlerinin bu dönemde çok yükselmiş olması. İnşaat sektöründe pek çok projenin orta ve uzun vadeli finanse edilmesi gerekiyor. Bununla birlikte, merkez bankalarının enflasyonla mücadele tercihlerine bağlı olarak, dünyanın önde gelen ekonomilerinin tümünde orta ve uzun vadeli kredi maliyetleri hayli yükselmiş durumda. Çin'e baktığımızda ise, 'Kovid-19' dönemini göreceli olarak G7 ekonomilerine göre daha iyi geçirmiş olan Çin, bu sefer rolleri değiştirmiş gözüküyor.
OECD'nin üçüncü önemli tespiti, içten yanmalı motorlu araçlara yönelik küresel ticaret eğiliminin hızla ivme kaybettiği, elektrikli otomobillere yönelik küresel ticaret eğiliminde büyük bir hareketlenme yaşandığı. 'Yeşil Dönüşüm'ün küresel bir trende dönüştüğü günümüzde, önde gelen ülkelerde tüketicilerin tam elektrikli otomobillere ilgilerinde ciddi bir katlanma söz konusu. Çin'in, her zaman olduğu gibi, küresel hibrit ve tam elektrikli araç ticaretinde önemli bir rol üstlendiği gözleniyor. 'Kovid- 19' öncesi 2018-2020 dönemi ile 2021-2023 dönemi karşılaştırıldığında, Çin'in AB ülkelerine hibrit ve tam elektrikli araç ihracatı yüzde 17,13, Japonya ve Kore'ye ihracatı yüzde 15.66 oranında ve Kuzey Amerika'ya ihracatı yüzde 7.08 artmış durumda. Avrupa'nın hibrit ve tam elektrikli otomobil ihracatı Çin'i takip ederken, Japonya ve Kore'den ihracat ile Kuzey Amerika'dan ihracat henüz zayıf gözüküyor.
OECD'nin dördüncü önemli tespiti, Türkiye'nin ve Birleşmiş Milletler'in inisiyatifi ile hayat bulmuş olan, ancak birinci yılı tamamlandığında Rusya'nın taleplerinin karşılanmaması nedeniyle henüz devam etmesi konusunda nihai kararını vermediği Karadeniz Tahıl Koridoru. 2002 ile 2023 temmuz ayları arasındaki 1 yılda Ukrayna'dan ihraç edilen 67,8 milyon tonluk tahılın 32,9 milyon tonu Karadeniz Tahıl Koridoru sayesinde taşındı. 2023- 2024 dönemi için Ukrayna'dan potansiyel tahıl ihracatı hacminin 49 milyon ton olacağı öngörülüyor. Tuna havzasındaki akarsular ve limanların kullanılacağı ümidi ile küresel piyasalar henüz bir fiyat tepkisi göstermemiş olsalar da, Ukrayna'da üretimin düşeceği beklentisi ağırlık kazanmış durumda. Bu nedenle, önümüzdeki günlerde küresel tahıl fiyatlarının seyri mercek altında olacak.