2022’de ya ‘hızlı aşılama’, ya ‘belirsizlik’

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) 1 Aralık Çarşamba günü küresel ekonomi çevreleri ve dünya kamuoyu ile paylaştığı 2021'in son 'Küresel Ekonomik Görünüm' Raporu'nun en çarpıcı tespitlerinden birisi, 'Kovid-19' küresel virüs salgınına yönelik endişelerin yeni varyantlarla aralıksız gündemde olduğu ve bu nedenle kimi ülkeler için 4., kimi ülkeler için ise 5. dalganın konuşulduğu bir ortamda, küresel pandemiyi sona erdirmek adına aşılanmanın hızlanmasının şart olduğuydu. Kimi gelişmiş ülkelerde dahi aşılanma oranlarının farklılık gösterdiği bir ortamda, önde gelen ekonomilerde vaka sayılarının yeniden yükselmesi ve Afrika'daki çok düşük aşılanma oranı, 2022 için 'belirsizlk' endişelerini yoğunlaştırıyor.
Küresel ölçekte aşılanma oranı yüzde 42. Bu oran, Afrika dışı orta gelir seviyesinin altındaki ülkeler için yüzde 30'un, Afrika için ise yüzde 10'un altında. OECD'nin Raporu, 2022'de düşük aşılanma oranından kaynaklanacak belirsizliğe, Çin'in üretim ve büyümedeki olası performans kaybının eklenmesi halinde ise, 2022 büyüme öngörülerinin yeniden gözden geçirilebileceğine işaret ediyor. Bunun yanı sıra, ülkeler arasındaki farklılıkları geçelim, aynı ülke içerisinde bile işletmeler ve bireyler arasında, küresel pandeminin etkilerini bertaraf edecek şekilde 'iyileşme' sürecinin hayli dengesiz olduğunun altı çiziliyor. Bu da, küresel pandeminin etkilerinden kurtulma sürecini inişli çıkışlı hale getirmekte.
Küresel enflasyonun seyri açısından, 'yüksek maliyet enflasyonu' riski sürmekte. Küresel emtia fiyatlarının; bilhassa, enerji piyasasında dengesizliklerin devam edebilme riski, gerek mevsimsel koşullar, gerekse de küresel üretimdeki inişli çıkışlı toparlanma ile birlikte, enerji arzının talebi karşılamakta zorlanması, enerji fiyatları üzerinde yukarı yönde baskıyı arttırıyor. Rusya'nın üretim ve sevkiyat konusundaki tüm açıklamalarına rağmen, Avrupa'nın gaz depolamada yaşadığı sıkıntılar ciddi bir fiyat baskısı oluşturmakta. Bunun yanı sıra, küresel tedarik zincirinde hammadde, girdi teslimat sürelerinin çok uzamış olması; malzeme ve ekipman sıkıntısının üretimi kısıtlaması; 2022 yılı açısından küresel büyüme ve önde gelen ekonomiler açısından soru işaretleri oluşturmakta.
OECD'nin raporundaki bir diğer önemli tespit, pek çok sektörde oluşacak arz sorununun büyümeyi yavaşlatması , yüksek enflasyon riskini daha da tetiklemesi ve enflasyonist dönemin uzaması riski. Nitekim, küresel ölçekte yüksek gıda ve enerji maliyetleri, beklenenden daha yüksek ve kalıcı fiyat artışlarına yol açmakta. ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Powell da aynı tabloyu doğruladı. Bu nedenle, OECD raporunda temel senaryo olarak, küresel ekonominin pandemi ile daha güçlü bir şekilde başa çıkmasının ve önde gelen ülkelerin para ve maliye politika patikasının da 2022 boyunca genel olarak destekleyici kalmasının küresel toparlanmanın devam etmesi adına vazgeçilmezliğine işaret ediyor. Bu nedenle, başta alt yapı yatırımları olmak üzere, eğitimden yeşil enerjiye, reel sektör yatırımlarının desteklenmeye devam etmesi gerektiği hatırlatılmakta.