Küresel ticarete yeni ‘küresel kriter’ler

Dünya ekonomisinin önde gelen ekonomilerinin oluşturduğu G7 ve G20 Grubu ülkeleri, uzun bir müzakere sürecinden sonra, 'Kovid- 19'a karşı aşılanma sürecinin giderek hız kazandığı bir periyotta, küresel pandemi sonrasının dünya ekonomisinin yeni rekabet koşullarına yönelik müzakereleri giderek hızlandırdıkları gibi, temel başlıklarda mutabakata vardıklarını da gözlemlemekteyiz. Küresel pandemi sonrası dünya ekonomisinde mal ve hizmet üretimi ve ihracatı adına, küresel üretim ve ihracatın 'sürdürülebilir' kılınması adına, şu temel prensipler öne çıkıyor: 1) İklim değişikliği ve çevreye duyarlı üretim ve ihracat; 2) Küresel kurumsal yönetişim ilkelerine dayalı bir üretim ve ihracat; 3) Evrensel ölçekte işçi ve insan haklarına duyarlı bir üretim ve ihracat; 4) Toplumsal hayatın ve iş hayatının her aşamasında kadın-erkek eşitliğine, cinsiyet eşitliğine duyarlı bir üretim ve ihracat.
Türkiye, bilhassa 1980'lerden bu yana geride bıraktığımız 40 yılı, gerçek bir piyasa ekonomisini yukarıda belirtilen 4 temel başlığa duyarlı ve dayalı bir üretim ve ihracat ekosistemini oluşturma gayretleriyle geçirdi. Bu nedenle, minimum karbon salınımı, sıfır atık, yenilenebilir enerji teknolojileri atılımı gibi yeşil enerji, yeşil üretim ve yeşil ihracat ilişkisini güçlendiren adımlarımız her gün dünya ekonomi çevrelerine mal oluyor. 2015 yılında, G20 Zirvesi'ne Antalya'da ev sahipliği yaparken, OECD'nin kurumsal yönetişim ilkelerinin G20 ülkelerince benimsenmesine bizzat bayraktarlık eden ve bu ilkelerin G20/ OECD kurumsal yönetişim ilkeleri olarak adlandırılmasını sağlayan ülkeyiz.
Evrensel ölçekte işçi ve insan hakları için en fazla çaba sarf eden ülkeler arasındayız. Önümüzdeki yakın dönem için, bu alanda yeni nesil reformlarla, en yüksek standardı yakalamak adına, en ciddi çabayı veren ülkeler arasında anılmayı sürdürmek istiyoruz. Toplumsal hayatın ve iş hayatının her aşamasında kadın-erkek eşitliğine yönelik olarak, hem kültürümüz gereği, hem de evrensel değerleri benimsemiş bir ülke olarak özel çalışmalar yürütüyoruz. İş hayatında üstlenilen yetki ve pozisyonlar açısından ve eşit işe-eşit maaş kuralı açısından, OECD üyesi 38 ülke arasında en iyi durumda olan ilk 10 ülke arasındayız. Bununla birlikte, bu durumumuzu yeterli görmeyip, bu alanlarda daha iddialı bir ülke olmak adına çabalarımızı hızlandırmış durumdayız.
Çünkü, önümüzdeki dönemde küresel ticarette yüksek kalitedeki mal ve hizmetlerimizden kg başına daha fazla katma değer elde etmek için yukarıda saydığımız 4 alanda da iddialı olmak gerekecek. Dünya Ticaret Örgütü'nün(WTO) 'Küresel Ticaret Maliyet Endeksi' çalışması, 2000-2018 arası aralarında Türkiye'nin de yer aldığı 43 önde gelen ülkenin küresel ticaret maliyetlerinin tarım, imalat sanayi ve hizmetler ana sektörleri ve altında yer alan 31 sektörde yüzde 15 azaldığını gösteriyor. İmalat sanayi en ciddi maliyet düşüşünü yaşarken, tarım ikinci sırada. En yüksek maliyetle ticaret yapan sektör ise, doğal olarak, hizmetler. Kadın girişimciler için, KOBİ'ler için ve vasıfsız işçi çalıştıran firmalar için ise küresel ticaret maliyetleri yüksek. Küresel ticaret maliyetlerinin en az yüzde 14'ünü ülkelerin birbirlerine uyguladıkları ticaret bariyerleri ve tarife dışı engeller oluşturmakta. Bu oran, düşük gelire sahip ülkeler için yüzde 30'lara çıkıyor. G7 Zirvesi'nden çıkan sonuçları ise bir sonraki yazıda derleyeceğiz.