Çocuklara nasıl anlatmalı?

Çevremde gecenin bir yarısı kâbuslarla uyanan çocuklar var.
Anne babalar haliyle ailecek ekran başındalar ve çocuklar da ister istemez bazen onlara katılıyor.
Okurlarımın arasında tedirginliklerini anlatan anne babalar o kadar çok ki...
Ben de Nevnihal Psikolojik Danışmanlık Merkezi'nden değerli arkadaşım Psikoterapist Cihan Uluç'a "Ne yapmalı?" diye sordum.
Tabii önce şunu bilelim; biz yetişkinlerin bile baş etmekte zorlanacağı bir hakikatle karşı karşıyayız.
Bu yüzden Uluç en başta şunu vurguluyor: "Çocukları olabildiğince depremle ilgili görüntülerden uzak tutmakta fayda var ve yanlarında depremle ilgili konuları konuşurken de dikkatli olmalıyız."

***

Çocuklarla konuşurken basit ve kısa cevaplar vermek önemli...
Mesela çocuk, "Deprem bizim evimize de gelir mi?" diye soracaktır.
Hiçbir güvensizlik hissi vermeden, "Hayır, evimiz sağlam, güvenli" demeliyiz.
Ekranda görüntülerine ve kurtarma çabalarına maruz kalmış çocuklara da çok uzatmadan, "Depremin kendisi değil, kötü yapılmış binalar yıkılabiliyor ama bak, herkes oradakilere yardıma koşuyor" demek gerekiyor.

***

Cihan Uluç özellikle altını çiziyor: "Hiçbir şey yok, korkmuyorsun, korkacak bir şey yok, deprem diye bir şey gibi ifadeler çocuğun kafasını daha da karıştırır, kaygısını artırır, yatışmasını zorlaştırır. O yüzden ebeveyn olarak çocuklarımızın duygusunu fark etmeli, yok saymamalı ve onlara bu duygunun adını söyleyerek isimlendirmelerine yardımcı olmalıyız."
Çocuklara, "Şu an korktun, üzülüyorsun ama bazen böyle zor günler olur, kafamız karışır, normal" demekte bir yanlış yok, anlayacağınız.

***

Bir yerden sonra şu da önemli: "Çocuğa deprem olduğunda kendini nasıl koruyabileceğine dair basit bilgiler verilebilir.
Örneğin, çök-kapan-tutun oyunu oynanabilir. Bunu oyun içerisinde eğlenceli bir şekilde yaptığımızda çocukların korkularını azaltmaya ve güven duygularını pekiştirmeye yardımcı oluruz." Bazı annebabalar bundan kaçınıyor veya çocukları deprem oyunu oynarken görünce endişeleniyor.
Uluç, "Bu oyunları oynaması, çocuk için endişe verici olmaktan çok, tersine çocuğun mevcut zor olayı işlemeye ve anlamlandırmaya çalıştığı anlamına gelir" diyor: "Bu tür oyunlardan endişelenmemek, hatta teşvik etmek, oyunlarına katılmak faydalı olabilir."