Rusya dersleri... Ekonomi, sadece ekonomi mi?

Yakın tarihe sık sık dönüp bakmamız gerekiyor...
Ekonomiyi sadece ekonomiyle; siyaseti sadece siyasetle izaha kalkışanlara aldırmamak gerekiyor...
Ve hepsinden önemlisi...
Kapitalizmin, özellikle de global neoliberalizmin "insan"a yaptıklarını gözden kaçırmamak gerekiyor...
Yoksa çok iddiamız olur ama geleceğin şekillenişi bizi şapa oturtur.

***

Rusya'yı alalım...
Batı'nın nasıl olup da bu kadar kararlı biçimde koca Rusya'nın (aslında Putin'in) üzerine üzerine gittiğine bakalım...
Öyle ya...
Rusya'nın güçlü olduğu gaz, petrol, tahıl konularında sıkıntı çekmeyi göze alarak Putin'i uzun bir savaşa doğru ittikçe itiyorlar.
Peki nelerine güveniyorlar?
Ders, bu noktada başlıyor işte!
Putin'in savaşa girişmeden hemen önce ve sonrasında neden Sovyetler'in çöküşü ve Yeltsin döneminden yakındığı konusu bütün toplumlar, bütün ülkeler için ders niteliğinde...

***

Kritik nokta borçtur.
Devletleri borçlandırmayla insanı borçlandırma aynı hatta ilerler.
Borç verene ekonomik olarak değil; esasında hayat tarzı ve zihin olarak bağlanılır.
1980'lere kadar Sovyetler Birliği'nin borç ilişkisinin büyük kısmı sosyalist blok içindeydi.
1985'ten sonra sosyalist ülkelere borçların yerini kapitalist blok alır ve toplam borcun önce yüzde 67'si, sonra yüzde 80'i özel şirketlere olan borçlar olur. (Bkz. Hazal Yalın/Rusya-Çöküş, Yükseliş ve Dinamikler) Eh, tabii ki çöküş çabuk gelir!
Nitekim 1991'de devletin fişi doğrudan komünistler tarafından çekilir.

***

Sonra ne oldu, bilirsiniz...
Çöküşün ardından liberal kazanç bir tür "legal soygunculuk" oldu.
Geniş Rus sosyolojisine mikrop bulaştı. Malum, borçlanmayla zenginlik hayalleri at başı koşar ve çok baştan çıkartıcıdır.
Bugün de Batı aynı şeye güveniyor.
Şöyle anlatayım...
Coca Cola şimdi çıkar Rusya'dan, yarın döner.
Önemli olan kola iştahının kalmasıdır.

***

Kanaatimce...
Bunlar her ülke için önemli dersler...
Mesela son Sovyet seçkinlerinin de pek sevdiği şöyle şık laflar vardır:
"Dünya pazarlarıyla bütünleşme." Aslı global kapitalizme elini kaptırıp kolunu vermektir; "bütünleşme" budur...
Anlatabildim mi?

***

AYNA
Çalışıp Dicle'nin önünü bağlamak mümkündür. Fakat kötü fikirli insanların dillerini bağlamak mümkün değildir. ŞİRAZLI SADİ