Avrupa ne yapabilir?

Beklenen oldu ve Putin, Avrupa'ya gaz akışını durduracağını ilan etti. Böylece Avrupa siyaseti yepyeni bir viraja girdi. Rusya'nın, Ukrayna yaptırımları nedeniyle kısa süre içinde ekonomik bakımdan çökmediği görüldü. Dahası Rusya'nın, Avrupa parasına duyduğu ihtiyaçtan çok fazla Avrupa'nın Rus gazına ihtiyaç duyduğu ortaya çıktı.
Karşılıklı bağımlılık gerçekten varmış ama yine de bu bağımlılık çok orantısızmış. Rusya bir şekilde para bulabiliyor, fakat Avrupa gaz bulabilecek gibi değil.
Önümüzdeki dönemde karşımıza çıkacak birkaç senaryo var: Ya Avrupa aklını başına toplayıp yeni bir stratejik hesap yapar ya da her şey baş aşağı savrularak gitmeye devam eder.
Görünen o ki, ABD Avrupa'nın gaz başta olmak üzere çeşitli ihtiyaçlarını karşılamaktan çok uzak. Biden iktidarı en azından bunu deneyip pahalı ve geçici olsa da alternatif çözümler üretebilirdi. Ancak kasım seçimlerinin Biden hükümeti için pek de parlak görünmediği ortada. Cumhuriyetçiler çoğunluğu elde ederse tüm Avrupa'ya yardımları durabilir. Bu da Avrupa'nın kaos içinde yapayalnız kalması anlamına gelir.
Ne yazık ki, Avrupa'nın kendi başının çaresine bakmak gibi bir alışkanlığı yok. Bu sorunlar daha az enerji harcamakla çözülebilecek veya bu kışı atlatınca bitebilecek nitelikte değil. Diyelim ki, bir yıl boyunca muazzam bir tasarruf yaptılar. Bir yıl sonra savaş bitip yaptırımlar kalkacak mı? Tabii ki hayır.
Hadi diyelim ki, bir yıl içinde tüm sorunlar çözüldü. Avrupa bundan sonra enerji konusunda kendisini tek taraflı bir bağımlılığa mahkûm etmeye devam edecek mi? Eğer Avrupa veya Avrupalı ülkeler gerçekten birer aktör olsa böylesine bir ilişkiyi değiştirmek için ellerinden geleni yapmaları gerekir. Fakat görebildiğimiz kadarıyla bırakın bir plan yapmayı, ortada böylesi alternatif söylemler dahi yok.
Gerçi bir plan ortaya koymak için Avrupalı devletlerin her şeyden önce uzun vadeli liderlik sorunlarını çözmesi gerekir. Ama bu anlamda Almanya başta olmak üzere birçok ülkenin siyasi liderlik ve vizyon üretebileceğini düşünmek de doğru olmaz.
Mesela, birilerinin çıkıp gaz konusunda Türkiye gibi alternatif güzergâhları en azından üç-beş sene sonrası için planlaması gerektiğini düşünebilirsiniz. Ama Avrupalılar düştükleri kibir ve tembellik çukurundan kafayı uzatıp etrafını görebilecek durumda bile değiller. O nedenle ne orta vadede ne de kısa vadede bir çözüm bulunabiliyor.
Çözüm üretmezseniz teslim olursunuz. Ve sanırım Avrupa gaz nedeniyle Rusya'ya teslim olma yolunda ilerliyor. Avrupa'nın Rusya'ya teslim olması demek, bildiğimiz anlamda Batı sisteminin altüst olması anlamına da gelir. Neresinden bakarsanız çok tuhaf günler bekliyor dünyayı.