Yaya olarak bir köye gitmeye çalışan birisi yolda gördüğü köylüye, ne kadar zamanda varabileceğini sorar. Cevap alamayınca, adamın sağır olabileceğini düşünerek yürümeye başladığında, köylü, 'Bir saatte varırsın' der. 'Neden önce söylemedin?' sorusuna da, 'yürüyüşünü görmeden ne kadar zamanda varacağını kestiremezdim' cevabını verir…
İmparatorluklar mezarlığı Afganistan'da beklenen oldu ve ABD, 20 yıl sonra ülkeyi Taliban'a teslim ederek, ayrıldı. ABD'nin niçin geldiği, bu süre içinde neler yaptığı ve neden ayrıldığı, bilinmezlerle dolu. Olayın basit izahı şu: 1800'lerde İngilizlerin, 1900'lerde Rusların yapamadığını ABD de yapamadı...
Taliban'ın ülkeyi nasıl idare edeceği, meçhul. Afganistan'ın ve Taliban'ın değiştiği bir vakıa. Ancak bunun ülke yönetimine nasıl etki edeceğini anlamak için beklemek gerek.
Taliban'ı, kılık kıyafet ya da El Kaide, ve DEAŞ gibi örgütler üzerinden değerlendirmek, temel yanlışlardan. Bu tür değerlendirmeler, Afganistan'ın bağımsızlığı için çalışan Taliban'ın ülkeyi ABD işgalinden kurtardığını gözlerden saklamaya yönelik.
ABD işgalinde bir Afganistan'ı tercih edenlerin, Türkiye için de benzer tezleri savunmaları, zihniyetlerindeki sakatlıkla alakalı.
Taliban ABD'nin tahmininden hızlı bir şekilde ülkeye hakim olurken, 20 yılda oluşturulan 300 binlik Afgan ordusu 60 bin kişilik Taliban'a tek mermi sıkmadı. Bu, Taliban'ın Afganistan için çalıştığını ABD için çalışan Afganlıların da bildiğini gösteriyor.
Trump'un başdanışmanı Steve Bannon'un, Afgan Ordusunun Taliban karşısındaki durumunu anlatan "Dünyanın en iyi savaşçılarını alıp, onları dünyanın en kötü ordusuna dönüştürmek için bir trilyon dolar harcadık!" şeklindeki sözleri, canı için koşan tavşan ve sahibi için koşan tazı misalini hatırlatıyor.
Kabil'den yansıyan ve bütün dünya tarafından dehşetle takip edilen kaçış temalı görüntüler, ABD ile işbirliği yapanların terk edilmeleri ile ilgili. 150 kişilik kargo uçağına sığışan 640 insan, uçakların tekerlek boşluklarından düşerek can verenler, işgal sürecindeki rollerinin affedilmeyeceğini düşünenler olmalı.
İşgal süresince işbirliği yaptıklarını kendi hallerine bırakması, ABD'nin bilinen davranışlarından. Kullanıp atılacak bir malzeme olarak gördüğü Afganlı işbirlikçilerini terk etmesi, ABD ile işbirliği yapanlara ders olabilse, keşke…
Taliban Afganistan'ın bir gerçeği. ABD işgalindense, Afganlıların yönetiminde bir Afganistan, daha iyi. Hele de geçmişteki hatalardan ders aldılarsa… Ne olacağını, izleyerek göreceğiz..