Doların gerçek değeri ne? Neden yükseliyor? | Ekonomik darbe girişimi
Türkiye üzerinde kimler oyun oynuyor? Kur üzerinden ekonomiye darbe girişiminin perde arkasında ne var? Ekonomik bağımsızlığımız neden hedefte? Veriler neyi gösteriyor? Ekonomistler ne diyor? Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem A Haber canlı yayınında konu ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
Döviz kuru üzerinden Türkiye hedef alnıyor. Merkez Bankası, "Döviz piyasalarında gerçekçi olmayan ve iktisadi temellerden tamamen uzak sağlıksız fiyat oluşumları gözlenmektedir." açıklamasını yaptı. Başkan Erdoğan, konuyla ilgili "Milletimizi bu ekonomik kurtuluş savaşından zaferle çıkaracağız" ifadelerini kullanmıştı.
Peki "Düşük faiz, yatırım, istihdam, ihracat" politikası kimleri rahatsız etti? Türkiye ekonomisi nasıl ve nereden saldırı altında? "Bağımlı Türkiye" mi istiyorlar? Döviz kuru üzerinden ekonomik darbe girişiminin arka planı ne? Ekonomik kurtuluş savaşında muhalefet nerede konumlanıyor?
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem A Haber canlı yayınında konu ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
"BİR OYUN OYNANIYOR"
İşte o açıklamalardan satır başları; Yüzde 30'ün üzerinde köpük var. Merkez Bankası da açıkladı altında iktisadi hiçbir temel olmayan bir yükseliş söz konusu. Sağlıksız bir temeli yok. Bir köpük. Bakıyorsunuz makro iktisadi bütün veriler olumlu. Türkiye çift haneli büyüyecek, ihracatta rekorlar var, sanayi üretimi aynen devam ediyor. Birçok sektörde hareketlilik devam ediyor ama nedense kur üzerinden ekonomiyi okuma ve orada bir oyun oynanıyor.
SOSYAL MEDYA ETKİSİ
Sosyal medyada ciddi bir algı oluşturuluyor. Bu algıyla insanlar gidip paralarını buraya yatırmaya başladılar. Bankacılarla konuşuyorum 12-13 TL'den dolar almaya çalışan insanlar varmış. Yapmayın sonra çok üzüleceksiniz. Buradaki köpük kaybolduğu zaman siz ne yaptım diyeceksiniz. Gaz veriliyor şu olacak bu olacak yatır paranı diye. Bu iniş çıkışlar sizi üzer.
"ZİL TAKIP OYNAYANLAR VAR"
Paramızın değeri düşüyor diye zil takıp oynayan insanlar var. Buradan ben iktidar devşiririm derdinde olan insanlar var. Senin ülkenin parasının değeri düşüyor niye zil takıp oynuyorsun? Bugüne kadar bizi yüksek kur, yüksek faiz ve yüksek enflasyon cenderesinin içine almışlar. Bu ülkenin kaynaklarını yüksek faizlerle sömürmüşler.
NEDEN RAHATSIZLAR?
Şimdi rahatsızlık oradan biz niye sömüremeyeceğiz artık niye faiz indiriyorsunuz diye bas bas bağırıyorlar. Türkiye ben sizin kurduğunuz bu oyunu istemiyorum diyor. Ben büyüyeceğim, üreteceğim, yatırım yapacağım, istihdam sağlayacağım diyor.
İNSANLARI SOKAĞA ÇAĞIRIYORLAR
Birileri insanları sokağa çağırıyor. Biz o oyuna gelmemiz lazım. Bu kur üzerinden sanki ekonomik bir durum varmış gibi gösterip sokağa çıkalım çağrıları yapılıyor. Ben vatandaşları buradan daha itidalli olmaya çağırıyorum. Biz kendi para değerimiz düşüyor diye zil takıp oynayanların peşine takılmayalım. Yazık olur.
EKONOMİSTLER NE DİYOR?
Ekonomist Charles-Henry Monchau, doların güçlü olduğu dönemlerde dünya piyasalarında düşüş görüldüğünü, kur yükselişinin sadece Türk Lirası ile alakalı bir durum olmadığını söyledi.
Bloomberg HT'ye konuşan Syz Group'un baş yatırım sorumlusu İsviçre kökenli ekonomist Charles-Henry Monchau, dünya piyasalarında dolar karşısında değer kaybeden tek paranın Türk Lirası olmadığını söyledi.
"TÜRKİYE İLE ALAKALI DEĞİL"
İşte o açıklamalar;
Geçen hafta yaşanan şey piyasaları şaşırttı, şok ortamı yarattı. Türk Lirasının da tepki verdiği gördük. Görünüşe göre yetkililer büyüme yanlısı bir gündemle ilerlemek istiyorlar. O yüzden faizleri indiriyorlar. Evet aslında Türkiye'de büyüme var. Uzun vadede Türkiye'nin temelleri çok güçlü. Yüksek büyümenin yaşandığı bir ekonomi. Ancak şunun altını çizmek istiyorum. Aslında bu durum sadece Türk Lirası ile alakalı bir durum değil.
"BU KÜRESEL BİR RİSK"
Şu an doların çok güçlü olduğu bir noktadayız. Euro karşısında yılbaşından bu yana yüzde 8 gibi bir büyüme kazandı. Farklı gelişen piyasalarda gerileme olduğunu görüyoruz. Sadece Türkiye değil, Brezilya veya Polonya'ya da bakabilirsiniz. Çünkü ne zaman güçlü dolar olursa bu yaşanır. Bu küresel bir risk olur piyasalar için sadece Türkiye ile alakalı bir durum değil. Bu küresel bir risk durumudur şu an.
DOLAR'IN GERÇEK DEĞERİ NE?
Goldman Sachs'ın baş ekonomisti Robin Brooks, dolardaki spekülatif hareketle ilgili çarpıcı bir değerlendirme yaptı. Brooks, yaptıkları Dolar/Türk Lirası gerçek değerlemesinin 9,50 olduğunu vurguladı, spekülatif hareketle ilgili 2018'de yaşananları hatırlattı.
TL şu anda $/TRY 9,50 olan gerçek değerine göre %30 yukarıda ve 12.30 $/TRY seviyesinde. Bu döviz kuru sıçraması, Ağustos 2018'deki hareketle paralellik gösteriyor. O dönem de Türk Lirası'nın gerçek değeri 5.50 TL idi ve bu rakamın %31 üzerine çıkarak $/TRY 7.20'yi görmüştü.
Brooks işte bu tweetle spekülatif harekete dikkati çekti. 2018 yılında dolar 7,20'ye yükseldikten 5 TL seviyesine inmişti.