Avrupa için tehlike çanları! "Trump krizi" diye duyurdular: Kıtanın savunması darda ilk hamle Almanya'dan

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ile daha yakın ilişkiler kurmak, NATO müttefiklerini tehdit etmek ve Ukrayna ile iş birliğini durdurmak gibi adımlar atarak ABD dış politikasının altını üstüne getirirken, Washington'ın geleneksel ortakları ve en iyi müşterileri Amerikan silah sistemlerine olan bağımlılıklarını yeniden gözden geçiriyor.

ABD'nin bu ay Ukrayna ile istihbarat paylaşımını durdurması ve Trump'ın Kanada ve Grönland'ı ilhak etme tehditleri , ABD'ye güvenmenin risklerini ortaya koydu ve Washington'ın baskı taktiği olarak jetleri yere indirebileceği veya fırlatma rampalarını uzaktan kapatabileceği konusunda endişeleri artırdı.

Wasgington Post'un "Trump Krizi, Müttefikleri ABD Silahlarına Bağımlılığı Gözden Geçirmeye Zorluyor" başlıklı haberine göre Avrupa'daki hükümetler, savunma sistemlerindeki kırılganlıkları analiz ediyor ve Amerikan silahlarına olan bağımlılıklarını azaltmak istiyor. Ancak kendi üretimlerini artırmak zaman alacak.

The Washington Post ekran görüntüsü

AVRUPA'NIN SİLAHLARININ 3'TE 2'Sİ AMERİKA'DAN

Yetkililer ve analistler, ABD'nin gelişmiş savunma sistemlerinin büyük ölçüde Amerikan yedek parçalarına, yazılım güncellemelerine ve veri paylaşımına bağımlı olduğunu belirtiyor. Trump'ın desteği kesmesi durumunda, bazı sistemlerin işlevsiz hale gelebileceğinden endişe ediliyor. Son yıllarda Avrupa'nın ithal ettiği silahların neredeyse üçte ikisi ABD'den geldi.

AVRUPA DARDA: YA SİLAH YA KREDİ

İsmi açıklanmayan dört üst düzey Avrupa yetkilisine göre, Kanada ve Portekiz, Lockheed Martin'in ürettiği F-35 savaş uçakları için verdikleri siparişleri yeniden gözden geçiriyor. Ayrıca Avrupa Birliği, önümüzdeki beş yıl içinde askeri harcamalar için yüz milyarlarca euro bulmaya çalışırken, ABD'yi yeni kredi finansman programlarının dışında tutma kararı aldı.

Foto: Arşiv

TRUMP: BİR GÜN MÜTTEFİKİMİZ OLMAYABİLİRLER

Trump geçtiğimiz günlerde Boeing'in yeni nesil F-47 savaş uçağını üreteceğini duyurdu ve bu uçağın müttefiklere satılacak versiyonunun daha düşük kapasitede olacağını söyledi. Gerekçesi ise, "Çünkü bir gün belki artık müttefikimiz olmayabilirler" şeklinde oldu.

ABD, geçmişte de müttefiklerine karşı benzer adımlar attı. 1979'da İran'daki İslam Devrimi'nin ardından Carter yönetimi, İran Hava Kuvvetleri'nin kullandığı ABD yapımı uçakların bakımını ve yedek parça tedarikini kesti. 2013'te ise, Mısır'da askeri darbenin ardından Obama yönetimi jet ve helikopter sevkiyatını askıya aldı.

ABD Başkanı Donald Trump F-47'yi tanıtırken (AFP)

"AMERİKAN SİLAHLARI KABUL EDEMEYECEĞİMİZ RİSK OLUŞTURUYOR"

Avrupalı politikacılar, ABD'den satın alınan sofistike silah sistemlerinin bakımı ve güncellemeleri için Amerikan desteğine bağımlı olduklarını belirtiyor. Bazı sistemlerin bakımının yalnızca ABD vatandaşları tarafından yapılmasını zorunlu kılan kurallar bulunuyor.

Danimarka Parlamentosu Savunma Komitesi Başkanı Rasmus Jarlov, F-35 alımı konusunda pişman olduğunu ve mümkünse Amerikan silahlarından uzak durulması gerektiğini söyledi.

Jarlov, sosyal medyada yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:

Amerika silah üretim tesislerinden biri (Arşiv)

"ABD'nin Grönland'ı talep etmesi ve biz reddettiğimizde silahlarımızı devre dışı bırakıp Rusya'nın saldırmasına göz yumması gibi bir senaryo hayal edebiliyorum. Amerikan silahları, kabul edemeyeceğimiz bir güvenlik riski yaratıyor."

İLK ADIM ALMANYA'DAN

Trump yönetimi Ukrayna'daki savaşı sonlandırmak için Moskova'nın lehine olabilecek bir anlaşma yapmaya çalışırken, Avrupa ülkeleri de uzun yıllar sonra kendi askeri güçlerine odaklanmaya başladı.

Bu değişimin en belirgin hissedildiği yerlerden biri Almanya. CNN'in haberine göre yıllardır bütçe kesintilerine maruz kalan Almanya ordusu (Bundeswehr), şimdi tarihi bir dönüşüm sürecine giriyor.

CNN International ekran görüntüsü

Almanya, kısa süre önce büyük bir savunma harcama paketi açıkladı ve "Almanya'nın bağımsızlığı için Almanya'da üretilmiş savunma" sloganıyla kampanyalar düzenlendi.

Yeni Şansölye Friedrich Merz, Almanya'nın savunmaya Soğuk Savaş'tan bu yana görülmemiş seviyede yatırım yapmasının zamanının geldiğini söyledi.

Berlin'de bu süreç, Almanca'da "Zeitenwende" yani "dönüm noktası" olarak adlandırıldı. Merz ise "Zeitenwende" sürecini hızlandırmaya kararlı.

BUNDESWEHR'İN EKSİKLERİ: PERSONEL AÇIĞI, TEMEL ALTYAPI YOKLUĞU...

Merz, Almanya'nın askeri gücünü artırmayı hedeflese de Alman Parlamentosu Savunma Komiseri Eva Högl tarafından hazırlanan son rapor, Bundeswehr'in önemli eksiklikleri olduğunu ortaya koyuyor.

Raporda, ordunun personel açığı olduğu, kışlaların ve temel altyapının kötü durumda bulunduğu belirtiliyor. Högl, "Bundeswehr'in hâlâ her şeyden çok azı var." ifadelerini kullandı.

Alman askerleri tatbikatta (Arşiv)

Almanya, 2018'de ordu personel sayısını 2025 yılına kadar 203.000'e çıkarmayı taahhüt etmişti. Ancak bu hedef daha sonra 2031'e ertelendi. Güncel rakamlara göre Bundeswehr'in mevcut asker sayısı 181.174.

YAŞLI ALMAN ORDUSU

Raporda ayrıca ordunun yaşlanmakta olduğu vurgulanıyor. 2019'da askerlerin ortalama yaşı 32,4 iken, bu rakam şimdi 34'e yükselmiş durumda.

Ancak en dikkat çekici noktalardan biri, Alman ordusunun altyapı eksiklikleri. Bundeswehr'in kışlaları ve tesisleri "felaket durumda" olarak tanımlanıyor. Ordunun altyapısını modernize etmek için 67 milyar euroya ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor.

Foto: Arşiv

AVRUPA'DA GENEL OLARAK DURUM NE?

Avrupa Komisyonu, 163 milyar dolarlık bir kredi programı açıkladı ve askeri harcamaları hızlandırmayı hedefliyor. Ancak bu fonun en az %65'inin Avrupa Birliği, Norveç veya Ukrayna'da harcanması gerekiyor. ABD merkezli şirketler bu fonlardan faydalanamayacak.

Foto: Arşiv

Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, bu konuda şu yorumu yaptı:

"Krizin ortasında orduların gerçekten özgür hareket edebilmesi gerekiyor. Bu nedenle Avrupa savunma sanayisini güçlendirmek için bir fırsatımız var."

Bu politika değişikliği, Fransa gibi büyük silah üreticileri için bir avantaj sağlarken, Hollanda, Almanya ve İsveç gibi küresel üreticilerle bağlantıları güçlü olan ülkeler için bir zorluk yaratıyor. Ancak birçok ülke, ABD ile askeri iş birliğini tamamen kesmek yerine, daha fazla çeşitlilik yaratma çabası içinde.

TAM BAĞIMSIZLIK KOLAY DEĞİL

Avrupa ülkeleri, Amerikan silahlarından tamamen vazgeçmek için zamana ihtiyaç duyuyor. NATO'nun operasyonel uyumluluğunu korumak için birçok ülkenin ABD yapımı sistemlere bağımlılığı devam ediyor. Özellikle Polonya ve Baltık ülkeleri gibi Rusya sınırındaki ülkeler, askeri kapasitelerini hızla artırmak için Amerikan sistemlerini tercih ediyor.

ABD Ticaret Odası Savunma ve Havacılık Konseyi Başkanı Keith Webster, bu bağımlılığın kolayca sona ermeyeceğini belirtti:

"ABD'den silah alan ülkeler, günün birinde bakım ve yedek parçaların kesilme ihtimalini düşünmeye başladı. Ancak Avrupa'nın alternatif üretim kapasiteleri hala yetersiz."

A HABER UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN