Büyümeye ‘yüzde 30’ damgası

Cumhuriyet tarihimizin rekor GSYH büyüme oranlarından birisine şahit olacağımız bir gündeyiz. Siz bu yazıyı okurken, 2021'in 2. çeyrek GSYH reel büyüme oranının açıklanmasına ya çok az bir süre kalmış, ya da çoktan açıklanmış olacak. Önceden de paylaştığımız üzere, 'nokta vuruş' 2. çeyrek büyüme oranı tahminimiz, yüzde 70 olasılıkla, yüzde 29.905. Yüzde 30 olasılıkla ise yüzde 31.68 diyebiliriz. Tüm sektörlerin iyi bir performans sergilediği en iyimser senaryoya göre oran yüzde 35.41'e kadar çıkıyor. Sanayi dışında kalan kimi sektörlerin, örneğin tarım sektörünün kötü bir performans gösterdiği en kötü senaryoda dahi büyüme oranı yüzde 24.40 gözüküyor. Sözün özü, küçümsenmeyecek bir olasılıkla, 2. çeyrek büyüme oranında 'yüzde 30' damgası, Cumhuriyet tarihinin en yüksek çeyrek dönem yıllıklandırılmış büyüme oranlarından birisine şahit olacağımız anlamına gelmekte.
Türkiye'nin yıllık bazda en yüksek 5 büyüme oranı, Cumhuriyet'in ilk kuruluş dönemi olan 1923 ile 1950 arası. En yüksek oran 1946'da yüzde 32,1 ile gerçekleşmiş. 1936'da 23.1, 1929'da yüzde 21.5, 1926'da yüzde 18.2 ve 1948'de yüzde 15.9 büyüme ile en yüksek ilk 5 oran tamamlanmış oluyor. 2011'deki yüzde 11.2 13., 2004'deki yüzde 9,8 17. en yüksek büyüme oranları. İlk 20 en yüksek büyümede 5 yıl 1923 ile 1930 arası; 3 yıl 1930 ile 1940 arası yakalanmış. 1951, 1952 ve 1953'ün ilk 20'de yer alması istisnai bir durum. Cumhuriyet tarihinin en yüksek ilk 25 GSYH büyüme oranında ise, 2001 ile 2020 arası 5 yıl var; sırasıyla 2011, 2004, 2005, 2013 ve 2010.
98 yıllık Cumhuriyet tarihi açısından, 2000'ler gibi küresel rekabetin yoğun olduğu bir dönemde, 5 yılın büyüme oranının ilk 25'de yer alması not alınması gereken bir performans. Şimdi ise, tüm uluslararası ekonomik sistem, dünyanın önde gelen ekonomileri 'Kovid-19' küresel virüs salgınına karşı ayakta kalma mücadelesi verirken, dünya ekonomi tarihinin en ağır bedelleri ödenirken, Türkiye tüm 2020'yi dünya ekonomisinde pozitif büyüme ile tamamlamayı başarmış 5 ülke arasında ipi 4. sırada göğüslemiş olması bir yana, 2021'in büyüme oranları açısından da, yine küresel ölçekte ilk 5 arasında, hatta 3. sırada yer almayı şimdiden garantilemiş durumda
Bugün açıklanacak olan 2. çeyrek büyüme oranına yönelik yüzde 30'a dayanan tahminimiz, yüzde 30 olasılıkla yüzde 30'u geçeceğini öngördüğümüz performans, bu yönüyle bakıldığında, 1998'i baz alarak, 1999 ile 2021 arası dikkate aldığımız yıllıklandırılmış çeyrek dönem büyüme oranları arasında, son 22 yılın da istisnai rekor büyüme oranı olacak. 1923'den bu yana dikkate aldığımız büyüme oranları açısından ise, yıllıklandırılmış çeyrek dönem büyüme oranları arasında ilk 5'e girer. Tüm yıllık büyüme oranlarını birlikte dikkate aldığımızda ise, bugün açıklanacak büyüme oranı verisinin, Cumhuriyet tarihinin en yüksek büyüme oranı olarak ekonomi tarihine geçeceğini şimdiden rahatlıkla söyleyebiliriz. ABD Merkez Bankası FED'in 2002 ile 2021 arası, büyüme ve istihdamı desteklemek amacıyla bilançosunu 7 trilyon 611 milyar dolar genişlettiği, yani yüzde 1040 büyüttüğü bir dünyada, para ve maliye politikası disiplini ile rekor büyümelere imza atan Türkiye'nin büyüme başarısıyla övünelim.