Post-Truth: Hayali Marka Paris Moda Haftası’nda!

Hayali bir marka Paris Moda Haftası'nda nasıl damga vurdu?
Yine hayali bir restoran, nasıl Londra'nın en iyi mekanı seçildi?
İkisi de kulağa imkansız gibi geliyor ama iki hikâye de gerçek!
Ve dahası, iki olayın kahramanı da aynı kişi: Oobah Butler
"Post-truth (gerçek ötesi) nedir?" sorusuna belki de verilecek en iyi cevap, Oobah Butler'ın yaptığı manipülasyonlar ve sosyal mühendislik olabilir.

Operasyon: Paris Moda Haftası, Kod Adı: Georgio Peviani
O güne kadar moda dünyası böyle bir kandırmaca yaşamadı!
Bir yazar olan Oobah Butler, tasarımcı kimliğine bürünerek Paris Moda Haftası'na katılmaya karar verdi.
Ancak bu o kadar kolay olmayacaktı.
Bir hikâyeye, bir de markaya ihtiyacı vardı. Çözümü sokakta aradı…
Brixton pazarına gidip alışverişe çıkan Butler, gözüne kestirdiği Georgio Peviani logosunu taşıyan kotları satın aldı.
Ardından internet ve sosyal medyada yaptığı araştırmalarda Georgio Peviani ismini taşıyan ne bir marka ne de bir internet sitesine rastladı.
Butler'ın da tam ihtiyacı olan şey buydu.

İtalyan bir tasarımcı için Georgio'dan daha iyi bir isim olabilir miydi?
Georgio Peviani ismi, Butler'ın Paris Moda Haftası'na giriş anahtarı olacaktı.
Butler, önce Georgio Peviani ismine bir internet sitesi kurdu, sonra da kartvizit bastırdı.
Basit iki çalışma ile kurumsal bir kimlik imajı oluşturan Butler, Paris'in yolunu tuttu.
Etkinlik günü geldiğinde organizasyonun yapıldığı çevrede turlayarak konuşulanlara kulak kabartan Butler, Paris Moda Haftası'na katılım için bir ipucu arıyordu.
Sonraki gün Vivienne Westwood'un defilesinin olduğunu öğrenen Butler, etkinliğe katılmanın bir yolunu bulmaya çalıştı.
Defileye giriş yapan bir kalabalığın arasına sızarak resepsiyona kadar giren Oobah Butler, kartvizitini savurarak içeri giriş yaptı.

Sonra da kendi tabiriyle:
"Ön sırada oturan herkesin eline kartviziti sıkıştırdım. Kim olduklarını bilmiyorum ama eğer defilede ön sırada oturuyorlarsa kesinlikle önemli insanlar olmalılar."
Sonrasında Butler, insanların onu İtalyan tasarımcı Georgio Peviani olarak birbirine tanıttığı bir networkün içinde buldu.
İngiliz olarak bir İtalyan taklidi yapmak oldukça zor olsa da, kendince İtalyan aksanı yaparak bu sorunu da aştı.
Ardından defilede boy gösteren modellere pazardan aldığı Georgio Peviani kotlarını bile giydirdi.
Önemli kreatif direktörlerle tanışıp, Vogue editörleriyle bir araya geldi.
Hatta önemli tasarımcılar, Georgio Peviani'nin yani Butler'ın tasarımlarını görmek için davet etti.
Yani pazardan alınıp, bir internet sitesi ve bir kartvizitle marka hâline dönüşen ürünleri görmek isteyen modacılar oldu.
Tabii onlar için karşılarındaki kişi Georgio Peviani isimli bir tasarımcıydı.
Çünkü algı gerçektir! Algı oluştuktan sonra gerçeğin önemi yoktur.
Tabii bu, Oobah Butler'ın ilk sosyal mühendislik çalışması değil.

Bir de yazının başında bahsettiğim hayali restoran var!
Hayali Restoran The Shed, Londra'nın En İyi Restoranı Seçildi
Oobah Butler, bu sefer de "The Shed" adlı sahte bir restoran için TripAdvisor'da profil oluşturdu ve arkadaşlarının yüksek puanlar vererek olumlu yorumlar yapmasını sağladı.
Gerçek yemekler yerine traş köpüğü ve konserve gibi malzemelerle hazırlanmış sahte yemek fotoğrafları paylaştı.
Hiçbir müşterinin gitmediği bu restoran, sahte yorumlar ve artan ilgi sayesinde Londra'nın en yüksek puanlı mekanı hâline geldi.
İnsanlar, hiç deneyimlemedikleri bir yer hakkında yorum yaparak ve olumlu puanlar vererek The Shed'i Londra'nın bir numaralı restoranı hâline getirdi.
Evet… Kimse yemek yemediği, gerçekte var olmayan bir restoranda yemek yediğini söyleyerek puanlama yaptı.
İnsanlar, toplumsal kabul görme, trendleri takip etme ve kalabalığın etkisine kapılma psikolojisiyle hareket etti.
Bulunduğun Yer Değerini Belirler!

Dünyanın en büyük keman üstatlarından Joshua Bell, bir gün Washington DC'deki bir metro istasyonunda, yazılmış en karmaşık eserlerden birini çaldı.
Toplamda 6 Bach eseri çalan Bell, metrodaki bir sokak sanatçısı olarak sadece 32 dolar toplayabildi.
Oysaki Joshua Bell'in metrodaki bu performansından iki gün önce Boston'daki konserinde biletler 100 dolara satılmıştı ve sadece kemanının değeri 3,5 milyon dolardı.