Asgari ücrette pazarlık ‘zam’anı

Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği asgari ücret ile ilgili süreç başlıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısının tarihi 10 Aralık olarak açıklandı. Komisyon aralık ayı boyunca dört toplantı yaparak 2025'te uygulanacak asgari ücreti belirleyecek. Asgari ücret sadece çalışanların maaşlarını değil esnafından ev hanımına, işsizinden stajyerine kadar herkesi ilgilendiren bir gösterge rakamı...İşte süreçle ilgili tüm soruların cevapları...
Asgari ücret nedir?
Türkiye'de yıl içinde uygulanacak olan yasal olarak belirlenen en düşük ücret asgari ücret olarak adlandırılıyor. Belirlenen asgari ücretin altında maaş uygulaması yapılamıyor. İşletmeler işçilere belirlenen rakamın üzerinde maaş ödemek zorunda.




Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Yasamız gereği yeni ücreti Asgari Ücret Tespit Komisyon'u belirliyor. Komisyon işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşuyor. İşçi kesimini TÜRKİŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) temsil ederken, işveren kesinini TİSK (Türkiye İşveren sendikaları Konfederasyonu) temsil ediyor. Hükümet ise komisyonda hakem olarak yer alıyor. Her kesimden 5'er kişi katılıyor ve 15 kişilik komisyon yeni ücreti belirliyor.
Asgari ücret neye göre artırılıyor?
Asgari ücret belirlenirken birçok parametre pazarlık masasında yer alıyor. Ancak en önemli veri enflasyon oluyor. Aralık ayında toplantılar yapıldığı için yılsonu enflasyonu belli olmadığı için öngörüler ve 5 aylık orana bakılıyor. Bunun yanında işçilerin geçim endeksleri de ilgili kurumlardan geliyor. Ayrıca istihdamın korunması, işverene maliyet, rekabet şartları da masada konuşuluyor.
Asgari ücret ne kadar geçerli oluyor?
Asgari ücret yasa gereği yıllık olarak belirleniyor. Ancak 2022 ve 2023 yıllarında komisyon haziran aylarında da toplanarak bir ara ücret belirlemişti. 2024 yılında ise tek asgari ücret belirlendi. Yeni asgari ücret yıllık belirlenirse 1 Ocak 2025 ile 31 Aralık 2025 tarihleri arasında uygulanacak.
Asgari ücret neleri değiştirecek?
Asgari ücret bir gösterge rakamı olarak birçok ödeme ve borçlanmayı da değiştirecek. Türkiye'de birçok ödeme brüt asgari ücrete göre yapılıyor. Buna göre şu kalemler değişecek:




ÖDENEKLER
Asgari ücret tüm çalışanların maaşlarını değiştirecek
Çalışanların vergi dışı kazanç tutarı artacak
Kıdem tazminatında taban miktar yükselecek.
En düşük rapor parası yükselecek
Annenin iş görmezlik ödeneği artacak
Yarı zamanlı çalışan anneye verilen ödenek artacak
Stajyer ücreti yenilenecek
İşsizlik maaşı hesabı değişecek miktarı artacak

BORÇLAR
Doğum borçlanması artacak
Askerlik, yurtdışı borçlanmaları değişecek
İsteğe bağlı sigorta primi artacak
GSS primleri yükselecek
Bağ-Kur ve SSK primleri artacak




YENİ ASGARİ ÜCRET KAÇ LİRA OLACAK?
Geçtiğimiz yıl yüzde 49 artışla brüt 20.002TL ve net olarak da 17.002 TL olarak belirlenen asgari ücret için birçok hesaplama yapılıyor. Bundan önceki senelerde olduğu gibi yıl sonu enflasyon beklentilerine göre belirlenmesi durumunda Orta Vadeli Program'daki yüzde 41.5 ve Merkez Bankası'nın yüzde 44 oranındaki beklentileri belirleyici olacak.
Buna göre:

YÜZDE 41.5 ARTARSA
Brüt ücret: 28.303 TL
Net ücret: 24.058 TL
İşverene maliyet: 33.257

YÜZDE 44 ARTARSA
Brüt ücret: 28.803 TL
Net ücret: 24.483 TL
İşverene maliyet: 33.844 TL




ENFLASYON DIŞINDA HESAP YAPILIRSA KAÇ LİRA OLUR?

Asgari ücreti enflasyon belirlemiyor ama en önemli referans enflasyon. Bunun yanında gelecek yıl beklenen enflasyon ile bu yılki enflasyonun her ikisinin de dikkate alınacağı ve ortalama bir artış yapılacağı da konuşuluyor.
Buna göre alternatifler şu şekilde olacak:

YÜZDE 25 ARTARSA
Brüt ücret: 25.003
Net ücret: 21.253
İşverene maliyet: 29.379

YÜZDE 30 ARTARSA
Brüt ücret: 26.003
Net ücret: 22.103
İşverene maliyet: 30.554

YÜZDE 35 ARTARSA
Brüt ücret: 27.003
Net ücret: 22.953
İşverene maliyet: 31.730

ASGARİ ÜCRETTEN VERGİ ALINACAK MI?

Asgari ücretten gelir ve damga vergisi kaldırıldı. Brüt asgari ücretten sadece SGK kesintisi yapılıyor. Ayrıca tüm maaşlardaki asgari ücret kadar kısımda vergiden muaf tutuluyor.
Mevcut Asgari Ücret hesabı
Brüt ücret: 20.002,50 TL
SGK Primi (%14): 2.800,35 TL
İşsizlik Sg. Primi (% 1): 200,03 TL
Kesintiler toplamı: 2.000,38 TL
Net asgari ücret: 17.002,12 TL