Maaş oyunu tazminat kazandırır

■ Bir fabrikada 2 yıldır çalışıyorum. Aslında aylığım asgari ücretten yüksek fakat resmiyette asgari ücretten gösteriliyor. Aylığımın asgari ücretten fazlası elden zarfla elden veriliyor. İşverenin bu şekilde yapması işçiye iş akdini fesih hakkı veriyor mu? Bu şekilde aylık almamın bana zararı var mı? (İSMİ SAKLI)
İş Kanunu'na göre, işveren işçinin ücretini kanun ve sözleşme hükümlerine göre hesap edip ödemezse işçi iş sözleşmesini bildirimsiz olarak fesh edebilir ve işverenden tazminat talep edebilir. Ayrıca işveren vergi ve sigorta primi kaybına sebebiyet verdiği için de devlet tarafından cezalandırılır.
Bunun için size elden ücret ödendiğini ispatlamanız gerekir. İspatlayamazsanız iş sözleşmenizi fesh edip tazminatınızı alamazsınız. Size en büyük zararı, ileride alacağınız emekli maaşınızın düşük olacak olmasıdır. Çünkü emekli aylığı adınıza yatan sigorta primlerinin miktarına göre bağlanmaktadır.
■ Orta ölçekli bir firmayız. İşçilerimizin yıllık izinlerini tam olarak kullandırıyoruz. Ayrıca özel durumlarda da idari izin veriyoruz. Ancak bazı işçiler için fazlaca mazeret izni talebi geliyor. Burada bir sınır var mıdır? Kemalettin SARI
Yasa gereği işçilerin kıdemlerine göre yıllık izinlerinin dışında ayrıca belli durumlarda mazeret izinleri de bulunuyor. İşçinin evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün, eşinin doğum yapması halinde ise 5 gün ücretli izin hakkı vardır. Ayrıca yine işçilerin en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, 1 yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli izin hakları bulunmaktadır.
■ Eşim 2016 SSK girişli, 1978 doğumlu, 1450 gün primi var. Şu an her iki elinde rahatsızlık var ve ellerini kullanamıyor. İşe ihtiyacımız var, çalışması gerekiyor. Emekli olması için ne kadar engelli raporu veya iş göremezlik oranı gerekiyor? Yaşar UÇUM
Malulen emeklilik için yüzde 60 engelli raporu ve en az 1800 gün prim gerekiyor. İş göremezlik parası iş kazaları sonucu oluyor.