Fitre bedeli ne kadar, kimlere verilir? Ramazan fayından önce fitre verilir mi? Depremzedelere fıtır sadakası verilir mi?

Fitre bedeli ne kadar, kimlere verilir sorusunun cevabı merak konusu oldu. Müminler fıtır sadakasına ilişkin detayları araştırıyor. Din İşleri Yüksek Kurulu beklenen 2023 Ramazan fitre bedelini açıkladı. Peki fitre bedeli ne kadar, kimlere verilir? Ramazan fayından önce fitre verilir mi? Depremzedelere fıtır sadakası verilir mi? Konuya ilişkin detaylar haberimizde...

FİTRE NEDİR?

İslamlıkta, varlıklı olanların ramazan ayı içinde yoksullara vermesi dince buyurulan miktarı belirli sadaka. Türkçede fitre şeklinde söylenen fıtır sadakası, nisab miktarı malı olan müslümanların Bayram namazına kadar vermeleri vacib olan sadaka türüdür. Fitre kişi başına verilir. Ailedeki bütün bireylerin fitresini büyüklerden biri verir. Türkiye'de her yıl kişi başına verilecek olan miktarı Diyanet İşleri Başkanlığı belirler.

FİTRE NE ZAMAN VERİLİR?

Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû', VI, 103-105). Vacip oluşu, sünnetle sabittir (Buhârî, Zekât, 70-78; Müslim, Zekât, 12-16; Ebû Dâvûd, Zekât, 18; İbn Mâce, Zekât, 21).

Kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir (Ebû Dâvûd, Zekât, 20).

Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.

Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan'ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî, el-Mecmû', VI, 128).

Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması, böylece bayram sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır.

Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur. Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. (Merğînânî, el-Hidâye, II, 224). Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.

2023 FİTRE BEDELİ NE KADAR, KAÇ TL?

2023 yılı fitre bedelini 70 TL olarak belirleyen Din İşleri Yüksek Kurulu, deprem mağdurları için fitrenin Ramazan ayından önce de verilebileceğini açıkladı.

RAMAZAN GELMEDEN FİTRE VERİLİR Mİ?

Fitrelerin deprem mağdurları için ramazan ayı öncesinde de verilebileceği belirtilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

"Konuyla ilgili hadis-i şerifler, mevcut sosyoekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak ülkemizde 2023 yılı için fitre miktarı 70 lira olarak belirlendi. Bu meblağ, nakdi olarak verilebileceği gibi gıda ve benzeri maddelerden ayni olarak da verilebilir. Belirlenen bu meblağ, aynı zamanda günlük oruç fidyesi bedelidir. Her bir mükellef, kendi ekonomik durumunu ve günlük gıda harcamalarını göz önünde bulundurarak belirleyeceği bir meblağı fitre olarak verebilir.

FİTRE KİMLERE VERİLİR?

Fıtır sadakası, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı yoksul müslümanlara verilir. Fıtır sadakası ve oruç fidyesini vermek durumunda olan kimsenin bunlardan doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanmaması esastır. Zekât için de aynı kural geçerlidir. Bu sebeple bir kimse zekâtını, fıtır sadakasını ve fidyesini kendi usûl ve fürûuna veremez. (Usûl, bir kimsenin anası, babası, dede ve nineleri; fürûu ise; çocukları, torunları ve onların çocuklarıdır.)

FİTRE KİMLERE VERİLMEZ?

Hanefilere göre aşağıda sayılanlara fitre verilmez:

Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
Eşine,
Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, II, 223-228).
Şâfiîlere ve Ebu Yusuf'a göre fitre, Müslüman olmayana da verilemez (Mâverdî, el-Hâvî, III, 387; X, 519; Merğinânî, el-Hidâye, II, 223).
Bunların dışındaki kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir.