Randevular açıldı! Uzman isimlerden 3. doz aşılama için flaş öneri geldi: Çarpraz aşılama
Koronavirüsle mücadele kapsamında aşılamaya hız veren Türkiye’de sağlık çalışanları ve 50 yaş üzeri vatandaşlar için 3. doz aşı randevusu açıldı. Kayseri Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ayşin Kılınç Toker’den flaş bir açıklama geldi. Toker, koronavirüs aşısında çapraz aşılama yönteminin faydalı olacağını söyleyerek, "Daha önce Sinovac aşısı olmuş kişilerin 3. dozda BioNTech aşısını, ilk iki doz BioNTech aşısı olanlar içinde 3. dozda Sinovac aşısını öneriyoruz" ifadelerini kullandı. Öte yandan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İlhan, sağlık çalışanları ve 50 yaş üstü için 3'üncü doz aşılamanın başladığını hatırlatarak, "Burada önemli olan şey 2'nci doz aşısını olan vatandaşlarımız 3'üncü doz aşısını 3 ay sonra olabilecekler, randevu bu şekilde veriyor. Örneğin sağlık çalışanlarımızın aşılaması şubat ayında büyük oranda tamamlanmıştı. Sağlık çalışanlarının büyük çoğunluğu için randevu sistemi açılacaktır. Diyelim ki mart ayında 50 yaş üzeri bir vatandaşımız 2'nci doz aşısını olduysa yeni dönemde de sistemde randevusu açılacaktır" dedi.
Kayseri Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ayşin Kılınç Toker yaptığı açıklamada, vatandaşların 3. doz aşılarını yaptırmalarının faydalı olacağını söyledi.
Çapraz aşılama yönteminin 3. doz aşı seçiminde kullanılması gerektiğini kaydeden Tokar, "Koronavirüsle ilgili olarak dün itibariyle 3. doz aşılamalar başladı. 50 yaş üstü ve sağlık çalışanlarına aşılama sürecinin üzerinden 6 ay geçtiği için 3. doz aşılarını olmalarını öneriyoruz. Bu noktada Türkiye'de bu grup aşılandığında sadece Sinovac aşıları mevcuttu.
Şu anda da ülkemizde iki çeşit aşı olduğu içinde bakanlık kişilere tercih hakkı bıraktı. Vatandaşlar aşıları nasıl tercih etmeleri gerekiyor diye düşünürsek, çapraz aşılama tüm antikorları ve mutasyonları kaplama açısından bilimsel olarak öneriliyor. Çapraz aşılamadan kastımız, daha önce Sinovac aşısı olmuş kişilerin Biontech tercih etmeleri uygun olabilir. İlk iki doz Biontech olanlar içinde Sinovac aşılamasını öneriyoruz ama belirli bir süre geçmesi gerekiyor.
Çünkü 50 yaş üzeri ve sağlık çalışanlarında minimum 4-5 aylık bir süre geçti. Vücudun bağışıklık sistemini tekrar tekrar uyarmamak gerekiyor. Uyarma süresi en az 3-4 ay olması gerekiyor. O yüzden halkımızdan 3. Doz aşılarını olurken 2. dozdan sonra belirli bir süre beklemelerini öneriyoruz" ifadelerini kullandı.
"3. DOZUN MUTLAKA OLUNMASI GEREKİYOR"
Toker, "Dünya genelinde değişik mutasyonlar mevcut. Bunlara yönelik olarak 3. dozun mutlaka olunması gerekiyor. Ayrıca hastanemizde yaptığımız çalışmalarda yaklaşık 75 ile 100 gün arasında aşı yanıtları antikor olarak düşmeye başlıyor. Aynı şekilde hiç aşı olmamış ama hastalığı geçirmiş kişilerde de biz antikor yanıtlarına baktığımızda ortalama 82 gün civarında yeniden antikor yanıtlarının azaldığını gördük. Kişiler 'ben hastalığımı geçirdim, kendi bağışıklığım mevcut' deseler bile mutlaka aşılanma öneriyoruz. Çünkü belirli bir süre sonra bu virüsün vücutta oluşturduğu etki azalıp yeni bir virüsle tekrardan hastalığı geçirebilirler" dedi.
'İKİ DOZ SINOVAC OLANLARA ÖNCELİK VERİLMELİ'
İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, çift doz Sinovac aşısı olanlara dikkat çekti. Türkiye'de Sinovac aşılaması Ocak ayında başlamıştı. Sinovac aşısı olanlarda yaklaşık 3 ay sonra bir antikor azalması tespit edildiğini söyleyen Tükek, bu nedenle yeni dönemde önceliğin Çin aşısı olanlara verilmesi gerektiğini belirtti.
"BIONTECH DAHA ÖNDE"
Uğur Şahin'in BioNTech'te antikor süresinin 9 ay ila 1 yıl arası değiştiği açıklamasını hatırlatan Tükek, hatırlatıcı dozun gerekliliğinden tam anlamıyla emin olmak için gözlem yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Tükek, delta ve delta plus varyantlarına ilişkin Sinovac'ın net bir açıklama yapmadığına dikkat çekerek, üçüncü doz için de BioNTech aşısının tüm değerlendirmeler göz önünde bulundurulduğunda daha önde olduğunu belirtti.
Hatırlatıcı dozun hayatımızda kalıcı hale gelme ihtimaline karşı da bilgi veren Tükek, ''Siz aşıları belirli aralıklarla ne kadar tekrarlarsanız o kadar çok antikor üretir. Bu yüzden bir aşı değil iki doz uygulaması yapılıyor. Belki ileride 'bir, iki değil üç aşı birden yapalım, daha iyi koruyucu olsun' diyeceğiz. Çalışmalar elimizde olmadığı için şu an kesin konuşamıyoruz. Ancak üzerine çalışmalar yapılıyor ve yakın zamanda elimizde olacaktır'' diye konuştu.
"HANGİSİ OLDUĞU ÖNEMLİ DEĞİL"
Kocaeli Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sıla Akhan ise hatırlatma aşısında BioNTech veya Sinovac arasında farka ilişkin henüz bir araştırma bulunmadığını belirtti.
Hangi aşının uygulanacağının önemli olmadığını söyleyen Akhan, BioNTech ya da Sinovac aşısı olanların hatırlatıcı doz olarak istediklerini yaptırabileceklerini söyledi.
Hatırlatmanın vücutta bulunan antikor seviyesinin artırılmasına yönelik bir adım olduğunu dile getiren Akhan, şunları kaydetti:
'Virüs geçirenlerde ya da daha önce herhangi bir aşıyı olanlarda zaten bir bellek var. Buradaki amaç ek doz yaparak vücuttaki savaşcıyı artırmak. Bu noktada da iki aşı arasında büyük fark olacağını düşünmüyorum. Yani aşılananlar ya da daha önce virüsü geçirenler, delta varyantı alsa bile bunun seyri düşük olacaktır.''
"AŞI OLMAYANLAR TEHLİKEDE"
Akhan'a göre; esas dikkat edilmesi gerek nokta, hastalığı geçirmeyen ve aşılanmayanlar.
Bu kesimin delta virüse karşı riskli durumda olduğuna işaret eden Akhan, "Bakanlık delta virüsten olabildiğince kaçmak için böyle bir adım attı ancak bunun sonuçlarını henüz bilmiyoruz. Üçüncü doz antikor seviyesini yükseltebilir ancak hiç aşı omayanlar daha büyük tehlikede'' diye konuştu.
NASIL RANDEVU ALINACAK?
Vatandaşlar, üçüncü doz aşısına ilişkin durumunu yine e-Nabız hesabından veya 2023'e kısa mesaj (SMS) göndererek öğrenebilecek. Aşı uygulaması için vatandaşlar, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), e-Nabız hesabı veya Alo 182 üzerinden randevu alabilecek ve tarihi geldiğinde randevu aldığı sağlık kuruluşuna gidecek.
KOVİD-19 GEÇİRENLERİN HATIRLATMA DOZLARI NE ZAMAN YAPILACAK?
Öte yandan Koronavirüs Bilim Kurulunun dünkü toplantısında "Kovid-19'u geçirenlerin ne zaman aşı olacakları" konusuna ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda hastalığın üzerinden 6 ay geçtikten sonra aşı hakkı tanımlanması uygulamasında değişikliğe gidildi.
Buna göre, hastalığı geçirmiş olan vatandaşlar hatırlatma dozu olarak aşıyı hastalığın üzerinden 3 ay geçtikten sonra olabilecek. Bu uygulamanın da mevcut antikor seviyesini ve koruyuculuğu önemli ölçüde artıracağı belirtiliyor. Ayrıca BioNTech aşısının ilk dozunu olan vatandaşlar, ikinci dozlarını 4 hafta sonra olacak şekilde randevu alabilecek.
'50 YAŞ ALTINA 3'ÜNCÜ DOZ SÜREÇ İÇİNDE DEĞERLENDİRİLECEK'
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İlhan, sağlık çalışanları ve 50 yaş üstü için 3'üncü doz aşılamanın başladığını hatırlatarak, "Burada önemli olan şey 2'nci doz aşısını olan vatandaşlarımız 3'üncü doz aşısını 3 ay sonra olabilecekler, randevu bu şekilde veriyor. Örneğin sağlık çalışanlarımızın aşılaması şubat ayında büyük oranda tamamlanmıştı. Sağlık çalışanlarının büyük çoğunluğu için randevu sistemi açılacaktır. Diyelim ki mart ayında 50 yaş üzeri bir vatandaşımız 2'nci doz aşısını olduysa yeni dönemde de sistemde randevusu açılacaktır" dedi.
50 YAŞ ALTI İÇİN 3'ÜNCÜ DOZ UYGULANACAK MI?
Prof. Dr. İlhan, 3'üncü doz aşının tercihinin vatandaşlara bırakılması ile kendisine hangi aşının tercih edilmesi gerektiği yönünde çok fazla soru geldiğini belirterek, "Burada tercih vatandaşlarımıza kalmış durumda. Akıllarında soru işareti varsa aşı olurken bunu sorabilirler, kronik hastalıkları varsa hekimlerine danışabilirler, bu şekilde bir yaklaşım benimserlerse süreç en hızlı şekilde gerçekleşecektir. Şu anda dünyadaki yaklaşım 1 ve 2'nci doz aşının aynı aşı olması yönünde, tek aşı olan ülkelerde haliyle 3'üncü doz aşı için uygulama yapılacaksa mecburen o aşı tercih edilecek. Ama aşı tercihi olan Türkiye gibi ülkelerde ise vatandaşın tercihi burada söz konusu. 50 yaş altı için 3'üncü doz aşı için süreç içinde değerlendirip ona göre karar vermek doğru olacaktır" ifadesini kullandı.
3'ÜNCÜ DOZ AŞININ GEREKLİLİK NEDENİ
Prof. Dr. İlhan, 3'üncü doz aşıya neden gereklilik duyulduğuna ilişkin, "Normal aşılama şemasında 2 doz aşı ile başlıyoruz, ihtiyaç durumunda 3'üncü doz aşının olması gerekiyor. Şu an geldiğimiz aşamada yeni bir normal döneme giriyoruz, pek çok kısıtlamanın kalktığı bir gün yaşıyoruz. Bu nedenle vatandaşlarımızı korumak gerekiyor. Bir yandan da sürekli mutasyona uğrayan, değişen koronavirüs varyantlarını düşündüğümüzde hızlıca toplumsal bağışıklığa ulaşmamız gerekiyor. Toplumsal bağışıklığa ulaşmak için de ne kadar çok vatandaşımız aşı olur, ne kadar çok antikor düzeyi yüksek olursa o kadar avantajlı olacağımızı söylemek mümkün. Bu nedenle de vatandaşlarımızın aşılaması devam ederken diğer yandan da koronavirüs yönünden en riskli olan sağlık çalışanları ve hasta olduklarında hastalığı daha ağır geçirecek 50 yaş üstü vatandaşlarımızın aşısı başlamış durumda" dedi.