Koronavirüse karşı immün plazma tedavisi nedir? Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Sema Turan A Haber canlı yayında anlattı

Koronavirüse karşı immün plazma tedavisi nedir? Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Sema Turan A Haber canlı yayında anlattı. Dünya genelinde 1 milyon vaka sayısını aşan yeni tip koronavirüs küresel salgınıyla ilgili 10'dan fazla ülkenin ilaç ve aşı çalışmaları hızla sürerken Türkiye'den tedavide umut ışığı olacak bir açıklama geldi. İmmün plazma (pasif antikor) yolu tedavilerde denenirken, 20 Ocak-25 Mart 2020 tarihleri arasında Çin'de 5 hasta üzerinde uygulanan yöntem olumlu sonuçlar verdi.

Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Sema Turan, koronavirüse karşı uygulanan plazma tedavisindeki son gelişmelerinin detaylarını aktardı.

Dünya koronavirüs salgını ile mücadeleye devam ediyor. Dünya genelinde pandemi durumu ilan edilmesine neden olan hastalık bugüne kadar bir milyonu aşkın kişiyi enfekte ederken, 50 bini aşkın kişinin de hayatını kaybetmesine neden oldu. Ortaya çıktığı ilk günden bu yana hastalığa karşı aşı ve ilaç çalışmaları sürerken, son gelen haberler ise dünyaya umut verdi.

TEDAVİ BAŞARILI OLDU
Koronavirüse yakalanarak iyileşen hastaların kanından elde edilen antikorlar hastalığa karşı kullanıldı. Immüm plazma (pasif antikor) adı verilen yöntem 20 Ocak-25 Mart 2020 tarihleri arasında Çin'in Shenzhen bölgesindeki 2'si kadın 5 hasta üzerinde denendi. Durumu kritik olan ve 36-65 yaş arasında bulunan 5 hasta üzerinde uygulanan tedavi olumlu sonuçlar verirken, 5 hastanın 3'ü taburcu edildi 2'sinin durumunun ise iyi olduğu açıklandı.

YÜKSEK ATEŞE KARŞI ETKİLİ
İmmün plazma yoluyla tedavi edilen 5 hastanın 4'ünün yüksek ateşinin 3 gün içerisinde normale döndüğü ve hastaların tedaviye hızlı yanıt verdiği görüldü. Bu yöntem ile yapılan tedavilerle ilgili araştırma sürecinin sürdüğü belirtildi.

TÜRKİYE'DE DE SÜREÇ BAŞLADI
Koronavirüs hastalığının immüm plazma (pasif antikor) yöntemiyle tedavisine ilişkin süreç Türkiye'de de başladı. Koronavirüsü durdurmak için çalışmalar yürüten Prof. Dr. Ercüment Ovalı ve ekibinin pasif antikor yöntemiyle ilgili çalışmalara başladığı açıklandı. Ovalı, tedavinin çok geleneksel olduğunu belirterek, "Aslında bu çok klasik bir tedavi, gerçekten işe yarayabilir. Ama yüzde yüz mü, bu sorunun cevabını önümüzdeki birkaç haftada verebileceğim" ifadelerini kullandı.

IMMUN PLASMA NEDİR?
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisinden etkilenen hastalardan uygun görülenlerin tedavisinde kullanılmak amacıyla immün plazmanın temininde uyulması gereken kriterlere ilişkin yazı, 81 il valiliklerine gönderildi.

Yazıda, Türkiye ve dünya için küresel bir sağlık sorunu haline gelen Kovid-19 pandemisinin Sağlık Bakanlığı tarafından yakın takip edildiği, oluşturulan Koronavirüs Bilim Kurulunca alınan kararlar doğrultusunda gerekli ve etkili tüm tedbirleri içeren ulusal bir mücadele verildiği vurgulandı.

İmmün plazma tedavisinin, Dünya Sağlık Örgütünün (WHO), gelişmekte olan Kovid-19 salgınına karşı kan mevzuatı için yayınladığı ara durum bildirgesinde tavsiye edilen potantisel tedavilerden biri olduğu belirtilen yazıda, yetkili otoritelerin immün plazma veya serumun toplanması için uygun düzenleyici koşulları oluşturarak bu alanda ilerlemeleri gerektiği kaydedildi.

Amerikan FDA (U.S. Food and Drug Administration) tarafından, "Kovid-19 Konvansiyonel Plazma Araştırması - Acil Durum Bildirgesi" ile 24 Mart 2020 tarihinde aynı konuda bir tavsiye kararının da yayımlandığına işaret edilen yazıda şu ifadelere yer verildi:

"Tüm bu gelişmeler göz önüne alındığında, immün plazmaların aktif virüs infeksiyonu nedeniyle hastanede yatan hastalara tedavi amacıyla verilmesinin bilimsel temellerinin oluştuğu görülmektedir. Ülkemizde de etkisini göstermeye başlayan Kovid-19 pandemisinde, ihtiyaç duyan hastalara kullanmak üzere immün plazmanın temini ve kullanımı konusunda Bakanlığımızca çalışma başlatılmıştır. Bu çerçevede, Türk Kızılay Bölge Kan Merkezleri (BKM), süreli bölge kan merkezleri (SBKM), bünyesinde Bakanlığımızca ruhsatlandırılmış aferez merkezi bulunan kamu, özel ve vakıf üniversite hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri ile kamu yararı gözeten vakıf hastaneleri Kovid-19 enfeksiyonu geçirmiş olan bağışçıdan tanımlanan kriterler çerçevesinde ve bu hastanelerin transfüzyon merkezleri sorumluluğunda (Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliği ilkelerine uygun olarak) immün plazma elde edilmesine yönelik faaliyetleri yürütebilecek."

Bölge Kan Merkezi dışındaki merkezlerde toplanan immün plazmaların sadece kendi merkezlerinde kullanabilecekleri vurgulanan yazıda, şunlar kaydedildi:

"Bünyesinde aferez merkezi bulunmayan veya kendi hastanesinde plazma toplamak istemeyen sağlık kuruluşları immün plazmaya ihtiyaç duymaları halinde, bağlı bulundukları BKM'den talep edeceklerdir. Bu onay kapsamında immün plazma elde edilmesi ve kullanımına izin verilen sağlık kuruluşlarının söz konusu faaliyetleri yürütmesi, Kovid-19 pandemisi süresince geçerli olup Bakanlıkça belirlenen tarihte sonlandırılacaktır. Uygulama yapmak isteyen hastaneler tarafından Genel Müdürlüğümüz https://shgm.saglik.gov.tr/ adresinde yayınlanan 'Covid-19 İmmüne Plazma Tedarik Asgari Kriterleri'nin güncel halini takip edebilecek."