Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'de tarih verdi: Enflasyon sert düşecek! 2025'te rahatlamayı göreceğiz

Enflasyonda istenilen düşüşü ne zaman göreceğiz? Ekonomi programında gerçekleşmeler beklentileri karşılıyor mu? Küresel piyasalarda rüzgar dindi mi? Vergide adalet nasıl sağlanacak?

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, A Haber Ankara Temsilcisi Murat Akgün'ün ekonomiye ilişkin sorularını A Haber canlı yayınında yanıtladı.

İşte o açıklamalardan satır başları;

KÜRESEL PİYASALARDAKİ SERT DALGALANMA

Küresel piyasalardaki oynaklık veya çalkantı geçici bir panik atağa benziyor. Merkez üssü Japonya'dır ama yansımaları global oldu. Tetikleyen faktör ABD'nin yumuşak riski başaramaması riski ve resesyona girme riski; bilindiği gibi şirket değerlemeleri, piyasa değerlemeleri oldukça şişkin. Eğer ekonomide yavaşlama olur şirket karlılıkları bunu destekleyici nitelikte olmazsa tabii ki bir düzeltme beklenebilir.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

"PİYASAYA YANSIMALARI GEÇİCİDİR"

Uzun bir süredir Japon Yeni ile borçlanmak çok ucuzdu. Dolayısıyla Japon Yeni'nde borçlanıp onu dolara çevirip Amerikan hissesi almak Japonya'da oldukça ilgi gören bir ticaret. Japonya'da son 1 ayda Yen'in değerlenmesi söz konusu oldu. Yen dolara karşı bir ara yüzde 13 civarında değer kazandı. Bu da faizlerin yükselmesine sebep oldu. Bununla beraber bir düzeltme geldi. Görebildiğimiz kadarıyla bugünkü piyasaya yansımaları geçicidir. Burada önemli olan Amerika'nın başarıp başaramayacağı konusu. Önümüzdeki dönemde veriler bu perspektifle değerlendirilecek. Piyasanın bugüne kadarki yaklaşımı yani bu yakın dönem çalkantıyı bir kenara bırakırsan yumuşak inişin başarıldığı yönünde.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

KÜRESEL ÇÖKÜNTÜ TÜRKİYE'Yİ ETKİLER Mİ?

Pandemi sonrası enflasyon çok hızlı yükseldi sonra para politikası tepkisi geldi. Ama ona rağmen küresel ekonomi her ne kadar yavaş büyüdüyse de resesyona girmedi. ABD'de büyüme nispeten güçlü seyretmeye devam etti. Bu bir düzeltme hareketi. Türkiye'ye yansımalarına bakacak olursak; küresel büyümede bir yavaşlama olacaksa bu bir taraftan risk iştahını olumsuz etkiliyor bize de olumsuz etki olur.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

PETROL VE EMTİA FİYATLARINDA DÜŞÜŞ

Ama beraberinde petrol ve emtia fiyatlarında düşüş getiriyor. Buradaki düşüş bizi cari açık ve enflasyon kanalıyla olumlu etkiler. Geçtiğimiz hafta cuma gününe ve düne yani pazartesiye bakarsanız; piyasalar Fed'in çok daha hızlı ve fazla faiz indireceğini öngörmeye başladı. Küresel finansal koşullarında bu gelişmeler ışığında gevşemesi yine Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin lehinedir. Çünkü fon akışını etkileyebilir. Bizde çok aşırı yabancı pozisyonu yok. Son 1 yılda önemli kaynak girişi oldu ama geçmişe oranla ve başka ülkelere oranla buradaki konsantrasyon riski düşük.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

DEZENFLASYON VE YAPISAL DÖNÜŞÜM

Türkiye'nin bir hikayesi var. Bu bir dezenflasyon ve yapısal dönüşüm hikayesidir. Hikayesi olan ülkeler genelde bu tür olumsuz koşullardan daha az etkilenebilir.

Yabancı pozisyonun çok yüksek olmaması ve Türkiye'nin bir hikayesinin olması petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün bize olumlu yansıyacak olması finansal koşulların gevşemesi bu türden çalkantıların Türkiye'ye yansımalarını sınırlar.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

"HEDEF ENFLASYONU TEK HANEYE DÜŞÜRMEK"

Uygulamakta olduğumuz reform ve istikrar programı var. Özellikle makro finansal istikrar, fiyat istikrarı önemli. Reform hususu ise; yapısal dönüşümdür. Çok kapsamlı bir dönüşümden bahsediyoruz. Ülkenin rekabet gücünü arttıracak bir dönüşümdür. Programın en büyük önceliği milletimiz hayat pahalılığı belasından kurtarmak. Çünkü bir enflasyonu çok kötü bir vergi olarak görüyoruz; bizim yaklaşımımız budur. Özellikle sabit gelirliler açısından gelir dağılımını bozan çok önemli bir makro ekonomik problemdir. Bizim karşı karşıya olduğumuz en önemli problem enflasyondur. Hedefimiz enflasyonu kalıcı şekilde tek haneye düşürmek.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

ENFLASYONDA DÜŞÜŞ SÜRECEK

Programımızın özü dezenflasyon. Biz bunun için 1 yıllık geçiş dönemi öngördük 3 yıllık bir program ilk yılı geçiş. Ekosistemi yeniden kurgulamamız gerekiyordu. Biz geçiş dönemini mayıs ayında bitirdik. Haziran ayı itibarıyla yıllık enflasyon düşmeye başladı. Temmuz ayında oldukça güçlü bir düşüş yaşandı. Bu ağustos ayında da devam edecek. Düşüş hızı aynı olmamakla birlikte düşüş önümüzdeki aylarda da devam edecek. Şu andaki gelişmeler bizim program öngörülerimizle paralel gidiyor. Hatırlanacağı üzere mayıs ayından yıllık enflasyon yüzde 75'in biraz üzerinde zirveyi buldu. Temmuz ayında yaklaşık olarak yüzde 62 civarına indi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

"2025'TE RAHATLAMAYI GÖRECEĞİZ"

Önümüzdeki 12 ay için piyasa beklentisi yüzde 30 civarı, önümüzdeki 24 için yüzde 19 civarı. Biz hedeflerimize yakınlaştıkça beklentilerinde yakınsayacağını umuyoruz. Dolayısıyla enflasyonu düşürmede çok kararlıyız. Milletimizin şu anda karşı karşıya olduğu sıkıntıları gidereceğiz, 2025'te ilk rahatlamayı göreceğiz, 2025 dezenflasyon yılı olacak ve dolayısıyla milletimiz sonuçlarını görecek, çektiğimiz sıkıntılara değecek. Hep söyledik, 'zorlu geçecek' dedik, dezenflasyon kolay değil, zaman alıyor.

"MİLLETİMİZ BİZE İNANSIN"

Çünkü biz gerçekten güçlü, tutarlı bir program ortaya koyduk. Bu programı kararlılıkla Cumhurbaşkanımızın desteğiyle uyguluyoruz. Siyasi irade ve siyasi destek çok önemli. Teknik anlamda dünyanın en iyi programını ortaya koyabilirsiniz. Esas belirleyici olan siyasi iradedir. Biz bunu başaracağız, enflasyon düşecek. Enflasyon yerçekimi gücüne karşı mücadele edemez, düşecek. Neden? Çünkü para, maliye ve gelirler politikası ona göre tasarlandı. Bu enflasyon düşecek. Biraz zamana, sabra ihtiyacımız var. Sadece Türkiye'de değil, bütün dünyada böyle. Beklentilerde iyileşme var. Biz, performansımız iyileştikçe bu iyileşmenin devam edeceğine inanıyoruz.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

YIL SONU ENFLASYON HEDEFİ

İlk yılımız zorlu bir yıldı. Çünkü geçiş dönemiydi. Enflasyonda yılı yüzde 40 seviyesinde kapatacağımıza inanıyoruz. Rakamlar onu destekliyor. Piyasa beklentileri de aslında yüzde 43 civarı, 43'ün bir tık altı.

"EKONOMİK GİDİŞAT PROGRAMIMIZA UYGUN"

Orta Doğu'daki gerginlikleri önemsiyoruz. Gerginlik olmasaydı muhtemelen bizim cari açığımız belki milli gelire oran olarak yüzde 2 yerine yüzde 1,5'un altında olacaktı. Örnek olarak söylüyorum. Biz bunları önemsiyoruz ve yakından takip ediyoruz. Risk iştahındaki gelişmeler bizi de etkiliyor.

Enerjideki fiyat artışlarını Merkez Bankası'nın hedef patikasının ortak noktası olan yüzde 38'e göre artırdık. Hatta doğal gazda hanehalkına yansıması yüzde 24 civarı. Enerjideki fiyat artışları yıllık bazda zaten enflasyon patikasıyla uyumlu yaptık. Burada bir sürpriz yok. Özetle yıl sonu enflasyon hedeflerini tutturmaya ilişkin bir endişemiz yok. Öngörülerimiz doğrultusunda gidiyor. Hedefleri tutturacağız ve bu konuda kararlıyız.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek A Haber'e özel açıklamalarda bulundu

"BU ALANDA TEK ÜLKE OLDUK"

Moody's Türkiye'yi ilk kez 2 kademe artırmıştı, bu normal değil çok istisnadır. Bu yıl içinde dünyanın önde gelen üç ayrı kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Standard&Poor's ve Moody's'den kredi notu artan tek ülke Türkiye'dir. Sadece kredi notumuz da artmadı, görünüm de olumlu. Yani 'Bu politikaları kararlılıkla uygulamaya devam ederseniz, notunuzu tekrar artıracağız.' demek. Piyasaların bizi fiyatlamasına bakarsanız, en az bir kademe üste fiyatlıyor. Onlar mevcut kredi notunun bir kademe üzerinden değerlendiriyor ama takdir edersiniz ki yatırım yapılabilir ülke statüsü zaman alıyor. Bu bir süreç işidir, bu kadar uzun olacağına ben inanmıyorum. Çok daha hızlı bir şekilde oraya gideceğimize inanıyorum.

"BÜTÇE DİSİPLİNİ DNA'MIZDA VAR"

Programımız güçlü, önümüzde 4 yılımız var. Bütçe disiplini zaten bizim artık DNA'mızda var. Deprem, EYT nedeniyle geçici bütçe dengesizlikleri yaşıyoruz. Bunu görmemiz lazım. Ama bunları düzeltmek için bir çaba içerisindeyiz. Dolayısıyla bütçe disiplini çok önemli. Bizim zaten borcun milli gelire oranı akranlarımıza göre yani bize benzer ülkelere göre çok düşük. Dolayısıyla sadece borç perspektifi ile bakarsanız biz zaten yatırım yapılabilir kredi notunu hak ediyoruz. Ama sadece borca bakılmıyor.

Bizde enflasyon çok yüksek. O nedenle enflasyonu tek haneye düşürmemiz lazım. Cari açık tarihi olarak baktığın zaman yüksek. Cari açığı kalıcı bir şekilde sürdürülebilir bir noktaya çekmemiz lazım. Geçmişe göre daha hızlı gideriz ama bu bir süreçtir ve ben inanıyorum ki bu program önümüzdeki 4 yıl boyunca kararlı bir şekilde uygulanıp, bütçe disiplinini kalıcı bir şekilde tesis edip, cari açığı yapısal dönüşümle kalıcı bir şekilde yüzde 2,5'in altına indirip, enflasyonu kalıcı bir şekilde düşük tek haneye indirirsek piyasalar bizi yatırım yapılabilir bir ülke olarak fiyatlarlar.

YENİ YABANCI YATIRIM PLANLARI VAR MI?

Ülkemizin kendisinden daha teknolojik gelişmiş ülkelerden yatırım çekmesi lazım. Doğrudan yatırımlar gayrimenkul alımıyla sınırlıydı. Şimdi bu programı uygulamaya başladıktan sonra ilgi artmaya başladı. Genelde biraz zaman alıyor. Türkiye bu programı uygulayarak önemli cazibe merkezi haline gelecek. Türkiye büyük bir ekonomi. Türkiye yaklaşık 86 milyon nüfusa sahip. Kişi başı milli geliri 13 bin doların üzerinde. Türkiye belki 15 bin doları zorlar bu yıl. Şu anda bana nüfusu 86 milyon ve üzeri olan kişi başı milli geliri 13-15 bin dolar arası olan kaç ülke sayabilirsiniz? Bir elin sayısı kadar.

ALTYAPI YATIRIMLARI

Türkiye önemli bir cazibe merkezi, son 100 yılda yıllık reel büyüme ortalama %4,8 civarı, son 20 yılda ortalama reel büyüme %5,5 civarı, gelişmekte olan ülke ortalamalarına göre büyüme performansımız çok iyi ortalamaya göre.

Son 20 yılda neredeyse 270-280 milyar dolarlık altyapı yatırımı yapıldı. Eksiklerimiz var. OSB'leri bizim mutlaka demir yoluyla limanlara bağlamamız lazım rekabet gücünü artırmak için örnek olarak söylüyorum. Mutlaka suyu toprakla buluşturmamız lazım.

"HIT-30 PROGRAMI ÇOK ÖNEMLİ"

Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı HIT-30 o kadar önemli bir program ki dünyanın önümüzdeki 15-20 yılda yatırım yapacağı yüksek teknoloji alanlarına biz de dedik ki bütün yatırımcılara dünyadaki ve Türkiye'deki bütün yatırımcılara bu alanlarda eğer siz de elinizin altına koyarsanız yüksek teknoloji alanlarında biz 30 milyar dolarlık destek programı açıkladık. Geçen yılın sonunda da Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) Programı'nı açıkladık. 'Türkiye'nin dış ticaret açığına sebep olan orta yüksek ve yüksek teknoloji alanlarında, sektörlerde kim üretim yapacaksa gelsin, biz onlara çok güçlü destek vereceğiz' dedik.

OVP HEDEFLERİNDE FARKLILIK OLACAK MI?

1970'li yıllarda doğrudan yatırımlar canlandı. 70'le 2000'li yıllar arasında toplamda doğrudan yatırım girişi 15 milyar dolar. 2003 ile 2024 mayıs arasında ise 265 milyar dolar girişi var. Doğrudan yatırım. 18 katlık bir artış var. Benzer dönemlerde. Doğruları yaptığınız zaman yatırımcı geliyor.

EN BÜYÜK ÖNCELİĞİMİZ

OVP 3 yıllık bir program, her sene yenileniyor. Her sene özel sektör için rehber, kamu için bağlayıcı yol haritası açıklamamız lazım. Enflasyonla ilgili tereddütümüz yok. Emekli, memur, asgari ücretliyi enflasyon sıkıntısından kurtarmak en büyük önceliğimiz. Bu sene için MB'nin belirlediği üst bant yüzde 42. Biz yaklaşacağımıza yakalayacağımıza inanıyoruz.

"HAYAL ETTİĞİMİZİN ÖTESİNDE"

Cari açığı bu sene için yüzde 3.1 bekliyorduk öngörüyorduk muhtemelen açık yüzde 2 civarı hatta belki altında olacak. Yani öngördüğümüzden çok daha iyi bir cari açık. Rezerv birikimi zaten bizim hayal ettiğimizin ötesinde. Rezervlerde SWAP hariç artıya acaba birkaç yılda geçebilir miyiz diye düşünürken ilk yılda bunu muazzam bir şekilde başardık. -60 milyar dolar civarından +24 milyar dolar civarına kadar çıktık. Yani 90 milyar doların üzerinde bir iyileşmeden bahsediyoruz.

"CUMHURBAŞKANIMIZIN DESTEĞİ ÇOK DEĞERLİ"

Orada KKM'den çıkışta da program öngörülerimizden önündeyiz. Enflasyon hedefine yakınız, başaracağız, hedeflerden önemli bir sapma yok. Ama rehavete kapılamayız, programın henüz başındayız, enflasyon tek haneye düşene kadar asla ve asla rahatlayamayız. Program süreklilik, kararlılık arz ediyor, Cumhurbaşkanımızın kararlılığını ve sabrını çok değerli buluyorum, çünkü çok kesimden baskı var, kararlılığı çok değerli, biz de sonuç alacağız.

"DENETİMLER DEVAM EDECEK"

Maliye denetimleri yoğunlaşarak, artarak her sektörde devam edecek. Her sektörde. Bizim kayıt dışılıkla mücadele dışında hiçbir seçeneğimiz yok. Vergilerde biz birçok alanda sınırdayız. Artık vergide oranlarındaki artıştan çok kayıt dışılıkla mücadelede dozu artıracağız.

"NE GEREKİYORSA YAPACAĞIZ"

Çok kazanandan ve kayıt dışı olandan biz vergi almak için ne gerekiyorsa yapacağız. Hem kazanıyor hem kayıt dışı.

"SÜREKLİ SAHADA OLACAĞIZ"

O kesimleri buradan uyarıyorum, sürekli sahada olacağız. Arkadaşlara söyledim, üst düzey yöneticilerimiz dahil. Artık sizi Maliye Bakanlığı kampüsünde görmek istemiyorum, karşılaşmak istemiyorum sizinle. Sürekli sahadaki ekiplerin başında siz de sahada olacaksınız. Hedef vergide adalet ve etkinlik, kayıt dışılık en büyük adaletsizliktir.

EYT'NİN ETKİSİ

Kayıt dışılık düşük verimlilik, düşük ölçek, itibarsızlık, haksız rekabet demek, en büyük tutku ile üzerine gideceğimiz konu kayıt dışılık, bizim bütçeyi düzeltmemiz lazım. EYT'nin gelecek yıl etkisi neredeyse 1.2 trilyon lira. Bu sene 740 milyar lira. Bu olmuş bitmiş, artık geriye bakmanın manası yok. Kayıt dışılıkla mücadele ederek bunu telafi etmek istiyoruz.

"KIYAMET KOPARDILAR"

Onun için son veri paketinde dikkat ederseniz istisnaları azalttık, çok uluslu şirketlere asgari kurumlar getirdik yüzde 15, Türkiye'deki şirketlere geçmiş haklarını tabii ki koruduk ama bundan sonrası için yüzde 10 asgari kurumlar vergisi getirdik. Vatandaşa yansıyan önemli adım atmadık. O kadar yaygara koparılmasına rağmen bir taslak üzerinden benim bile görmediğim bir taslak üzerinden ne kıyametler kopardılar. Bizim için kayıt dışılıkla mücadele olmazsa olmaz.

YAPAY ZEKA VERGİ MÜFETTİŞİ

Ekibi güçlendireceğiz teknolojiyi kullanacağız. Daha geçen hafta ekip bana bir sunum yaptı yapay zeka vergi müfettişi konusunda. Şu anda biz mükelleflerin diyelim ki yüzde 2'sini mi denetliyoruz tamamını denetlemek istiyoruz.

"ÇOK KAZANANLAR MUTLAKA MALİYE KAPINIZI ÇALACAK"

Bütün bu konulara eğileceğiz. Sektör zikretmem yanlış yerlere çekilir. Bütün sektörler ama özellikle kayıt dışı sektörler, çok kazananlar, Maliye mutlaka kapınızı çalacak.

TASARRUF TEDBİRLERİ

Tasarruf tedbiri demek harcamalarda disiplin demek. Harcamaların verimli alanlara kaydırılması demek. O anlamda evet. Ama bu bir süreçtir bu bir kültürdür. 3 yıllık bir perspektifimiz var. Yani kamudaki personel rejiminden tutun cari harcamalara kadar.

Kamuda bir disiplin şuuru oluşmaya başladı. Yine güçlü bir siyasi irade var, güçlü bir çerçeve var. Bu konuda da kararlıyız. Biz mutlaka kaynakları bundan sonra çok daha üretken alanlara kaydırmak için çabaya devam edeceğiz ancak bir taraftan da kamu harcamalarını kısacağız. Kamuda harcama disiplinini tesise devam edeceğiz. 2025-2027 OVP'si de yine bu felsefeyle ortaya konulacak, bu felsefeyle hazırlanacak.

Bakan Şimşek A Haber’de: Enflasyon sert düşecek BAKAN ŞİMŞEK A HABER'DE: ENFLASYON SERT DÜŞECEK

A HABER UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN