CANLI YAYIN
A Haber gerilimin merkez üssünde! Golan Tepeleri’nde ne oluyor? ABD, Çin ve Rusya’nın planları ne?
Orta Doğu'da gerilim yine hat safhaya yükseldi. Bölgeden sıcak haberler art arda geldi. Irak'ta Amerikan üssü vuruldu, İran'da art arda patlama sesleri duyuldu. Amerika Birleşik Devletleri'nde de hareketlilik vardı. Rutin programına ara veren ABD Başkanı Biden acil durum toplantısı için Beyaz Saray'a geçti. Rusya’dan ise İran’a kritik bir ziyaret gerçekleşti. Sıcak noktadan gelişmeleri A Haber muhabiri Ata Gündüz Kurşun aktarırken canlı yayın konuğu olan uluslararası ilişkiler uzmanı Cihan Günyel ile Orta Doğu uzmanı önemli değerlendirmelerde bulundu. Savaş riskinin piyasalara etkisini ise ekonomist Prof. Dr. Abdulkadir Develi analiz etti.
Geçtiğimiz hafta İsmail Haniye'nin İsrail tarafından düzenlenen suikastta İran'ın başkenti Tahran'da şehit edilmesi, Hizbullah 2 numarası Fuad Şükür'ün Lübnan'ın Dahiye semtinde yine İsrail tarafından öldürülmesi Orta Doğu'da bölgesel savaş riskini arttırdı.
Hizbullah Neriye Dağı bölgesindeki İsrail askeri üssünü vurdu
İSRAİL YİNE SİVİLLERİ VURDU
Savaş çanlarının çaldığı bölgede İran devlet televizyonu misilleme açıklamaları yaparken yeraltı füzeleri ve animasyonlar yine yayınlandı. Hizbullah ise İsrail tarafını hedef aldı. İsrail karşılık verdiği saldırılarda yine sivil katliamı yaptı, çok sayıda masum insan hayatını kaybetti. Gazze'de ise ilkokul bombalandı ve 30'dan fazla masum canını kaybetti.
Hizbullah’ın Rıdvan Gücü liderlerinden Cemallettin Cevat’ın intikamı için saldırı
A HABER SICAK NOKTADA!
İran ve Hizbullah misilleme yapacak mı, İsrail'in yanıtı ne olur? Yeni savaş kapıda mı? Olası saldırısı havadan mı karadan mı denizden mi olacak? İran olası bir saldırıda hangi silahları kullanacak? İran nereye saldıracak? Gerilimin had safhada olduğu Golan Tepeleri'nden son durumu A Haber muhabiri Ata Gündüz Kurşun aktarırken canlı yayın konuğu uluslararası ilişkiler uzmanı Cihan Günyel önemli değerlendirmelerde bulundu.
ABD'nin Orta Doğu için kanlı planları
RUSYA'NIN İRAN ZİYARETİ VE PERDE ARKASI
Cihan Günyel: Rusya tarafı İran'da bulunuyor, Amerikan tarafı ise Lübnan'da görüşmeler yapıyor. ABD Merkezi Kuvvet Komutanı Kurilla'da bölgede görüşmeler yapıyor. Bunun önceden planlandığı belirtiliyor. Özellikle 7 Ekim'den sonra başlayan çatışmalar, Gazze'de yaşanan soykırım ve bölgenin diğer taraflarında yaşanan gelişmeler ABD, Rusya ve Çin'in kendi çıkarları doğrultusunda takip ettiği olaylar yaşanıyor ve farklı durumlar ortaya çıkıyor. Rusya'nın Orta Doğu'da tutunduğu en güçlü olduğu bölge Şam hükümetinin olduğu yerler. Rusya; İsrail'in Lübnan ile çatışması durumunda bunun Suriye sahasına sıçrayacağına biliyor. Rusya'nın üsleri ve askerleri tehlike altına girecek. Rusya'nın bölgedeki politikasını etkileyecek durumlar var ortada.
İsrail'i koruma bahanesiyle bölgede kalıcı olma hedefi
ABD'NİN BÖLGEDEKİ 3 AMACI
Amerika açısından ise durum daha farklı seyrediyor. ABD'nin Irak'tan çekilme sürecinin başlamasıyla bölgede İran, Rusya ve Çin ağırlığı oluştu. ABD ise Körfez ülkeleri, Suriye ve İsrail hattında güvenlik şemsiyesi kurma hedefinde. ABD'nin amacı; Çin'in bölgede etkin olmaması, İran'ın geriletilmesi ve Rusya'nın sınırlandırılmasıdır. ABD İsrail'in savaşı bölgeye yaymasını engellenmeye çalışıyor ama yaşanan gelişmeler kafalarda soru işareti uyandırıyor.
Rusya, Çin ve İran'ı püskürtme hedefi
FÜZE BAHANESİYLE TİCARET YOLLARINA KONTROL
Husilerin Gazze'ye destek için başlattığı füze ve roket saldırıları sonrası hemen ABD ve İngiltere başta olmak üzere birtakım ülkeler ticaretin kalbi olan Suveyş Kanalı bölgesinde bir askeri misyon başlattılar. Deniz gemileri geldi hemen arkasına AB'nin gemileri bölgeye girdi. ABD bu saldırıların bahanesiyle bu ticaret yollarını yanına müttefiklerini alarak kontrol altına aldı.
Rusya'nın İran ziyareti bölgeyi nasıl etkilyecek?
İSRAİL GÜVENLİĞİ BAHANE 3 ÜLKEDE KALMA PLANI
Bunun yanında ABD diğer bir bahaneyle İsrail'in kuzeyine korumak adına Irak, Suriye ve Ürdün'de daha kalıcı olmak istiyor. İsrail'in güvenliği kuzeyden sağlamak için Hizbullah'ı, eski düşmanı Şam hükümetini ve İran güçlerini kullanacak. İşte bunları öne sürerek Irak, Suriye ve Ürdün'de kalmak isteyecek. Çin ve Rusya'da varlıklarını arttırmak istiyor. Çin Filistin güçlerini masaya oturttu anlaşma imzalattı ama ABD ile aynı pozisyon değil.
Büyük devletler bölgesel savaş istemiyor ve diplomasi trafiği sürüyor
ABD DİPLOMASİ Mİ YÜRÜTÜYOR?
Hazal Vural Jane: Devletler diplomasiyi kesemez çünkü bunun bittiği noktada savaş başlar. Devletler bu şekilde davranması gereken organizasyonlardır. Biz bu coğrafyaya baktığımız zaman sadece yerel güçler değil ABD'den Çin'e kadar bütün dünyanın bölgede yeni bir savaşı istemediği uluslararası sistemin böyle bir ihtiyaç olmadığı zaten halihazırda Gazze savaşı 10 ayı geride bırakmışken odaklanması gereken durumlar olduğunu söylemeliyiz. Ve her devlette kendi içindeki durumlara odaklanıyor. ABD'de seçimlere 3 ay kaldı ve Kongre'de konuşma yapan Netanyahu'nun döndükten sonra bölgede tüm sinir uçlarıyla oynadığını gördük.
Netanyahu ABD dönüşü bölgede tüm sinir uçlarıyla oynadı
İRAN NASIL CEVAP VERECEK?
İran'ın bu yaşananlara bir cevap vereceği konusunda netiz. İran'da en üst noktadan itibaren herkes akılcı, yok edici ve ezici bir cevap vereceğini söylüyor. Haniye suikastı bir şoktur ve İran için güvenlik açığıdır ciddi bir problemdir. Reisi'nin kazasından sonra yaşanan en büyük problemdir. İran 51. maddeye dayanarak hemen BM'ye başvuruda bulundu. Bu maddeye göre BMGK bir şey yapmalıdır bu olana kadar devlet kendini savunma hakkına sahiptir. İran'dan gelen söylemler bunu olacağını söylüyor. Bölgede inanılmaz diplomatik ziyaretler oluyor.
Tansiyon Netanyahu’nun istediği seviyede yükseldi
ABD VE İRAN KARŞILAŞMASI RUSYA DENKLEMİ
Her akşam Hizbullah ile İsrail arasında saldırılar görüyoruz. Dün akşam ABD üssüne saldırılar oldu. Tansiyon Netanyahu'nun istediği seviyede yükseldi ve bölgede ciddi riskler var. İran yasal ve meşru bir cevap verecek ancak tüm gücüyle bölgeye gelen ABD'nin buna tepkisi nasıl olacak? Asıl önemli olan durum budur. Burada denklem ABD ve İran arasında kurulacak. Bölgede Rusya'da var; karşılaşma çok boyutlu olarak devam ediyor.
Savaş ortamı, jeopolitik riskler ve yüksek faiz talebin dizginleyecek
PİYASALAR SAVAŞA NE DİYOR?
Ekonomist Prof. Dr. Abdulkadir Develi: ABD'de işsizlik oranı yüzde 4,3 çıktı ki bu son yılların en yüksek rakamı. Fabrika siparişlerinde ise yüzde 3,3'lük bir düşü var. Zaten piyasa yüksek politika faizinin getireceği büyüme üzerindeki tahribatı dikkatle takip ediyordu. Diğer taraftan jeopolitik ısınmanın getirmiş olduğu bir etki var.
Jeopolitik riskler; uluslararası ticaret iklimi küresel ekonomik aktiviteyi bu noktada olumsuz yönde etkiliyor. Japonya Merkez Bankası'nın faiz artırımı ile 3 durum bir araya geldi ve küresel ölçekte endeksler ciddi anlamda değer kaybetti. Japonya'da ciddi bir toparlanma var ABD'de yatay seyir devam ediyor.
Savaş ortamı ve ekonomik gidişatın Türkiye'ye etkisi...
SAVAŞ ORTAMI VE EKONOMİLK GİDİŞAT
Küresel ekonomik aktivite, büyüme nasıl olacak? Aslında temel nokta budur. Savaş ortamı, jeopolitik riskler ve yüksek faiz talebin dizginlenmesinde etkili olacaktır. Petrol fiyatları bu nedenle 80 doların artına sarktı. Enerji ihtalatçısı olan Türkiye için bu cari dengeyi olumlu etkileyecektir. Emtia fiyatları da gerileyecektir. Bu noktada iyi haber fakat küresel ekonomik aktivite yavaşlarsa gelecek ekonomik faturalar daha yüksek olacaktır.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
