Batı Afrika'da neler oluyor? Afrika'da kim ne hesap yapıyor?
Askeri darbenin yaşandığı Nijer'in ardından bir başka Batı Afrika ülkesi Senegal'de de gerilim yükseldi. Muhalefet liderinin gözaltına alınmasının ardından sokaklar savaş alanına döndü. Peki yeni mücadele sahası Afrika mı? Darbelerle yeni denge mi kurulmaya çalışılıyor? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar değerlendirdi.
Batı Afrika'da neler oluyor? Önce Nijer'de darbe oldu, şimdi de Senegal karıştı. Mali, Gine ve Burkina Faso eğer Nijer'e askeri bir müdahale olursa Nijer için savaşacaklarını açıkladılar. Wagner lideri Prigojin, "Afrika'da asker sayımızı artıracağız" dedi.
Peki Afrika'da dengeler değişiyor mu? Batı Afrika'da neler oluyor? Afrika'da kim ne hesap yapıyor? Yeni mücadele sahası Afrika mı? Darbelerle yeni denge mi kurulmaya çalışılıyor? Gelişmeleri Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar değerlendirdi.
Abdullah Ağar'ın öne çıkan sözleri:
"Yaklaşık 400 yıllık bir zaman dilimi içerisinde sömürülen kaynakları çalına bir coğrafyadan bahsediyoruz. Bölgede son dönemde çok büyük değişiklikler meydana geldi. Sadece sömürenler değil başka sömürmek isteyenler veya jeopolitik bir takım hesaplar var. Burada yaşananlar Çin ve Rusya'nın bölgeye girmesine sebebiyet verdi. Özellikle 2014 yılında DEAŞ'ın ortaya çıkmasıyla beraber ve etrafında silahlı yapılar toplanması da müdahale yapılmasına bir gerekçe üretti.
DEAŞ ile mücadele gerekçesiyle ya da maden kaynaklarını koruma ya da devlet tesislerini veya devlet büyüklerini koruma biri maske mazeretlerle coğrafyaya küresellerin alan üretecek şekilde bölgeye girdiklerini görüyoruz. Kökendeki sorun kıtanın istismar edilmesidir. Örneğin Nijer; Fransa'nın sömürüsü olarak kendini gösteren bir ülke ama dünyadaki uranyumun 3'te 1'i buradan çıkıyor. Fransa'daki her 3 ampulden bir tanesi Nijer'den gelen enerji ile yanıyor. Fransa enerji ihtiyacının büyük bir çoğunluğunu buradan karşılıyor. Ama Nijer'de gerçek anlamda demokrasi getirmemişler. Sadece sömürmekle yetinmişler.
Nijer, kıtanın en büyük ülkesi. 1 milyon 300 bin kilometrekare toprağı var. 23 milyon insanı var ama bakıyorsunuz gayri safi milli hasılası 25-30 milyar dolar seviyesinde. Kişi başına düşen gelir bin dolar seviyesinde. Gelir dağılımındaki adaletsizlikle beraber 223 milyonun büyük çoğunluğu açlık sınırının altında. Devlet yapısı zayıf. Cumhurbaşkanı muhafız alay komutanı fırsatını bulduğu zaman bir darbe yapabiliyor.
"Darbenin arkasında Rusya var" sözü çok iddialı bir cümle. Wagner bu duruma atladı ama sokaklarda Fransa aleyhine Rusya lehine sloganlar atıldı. Benim çalıştığım kaynaklarda darbenin arkasında Rusya olduğuna dair bir emare yakalayamadım. Burada temel sorun ülkede bir istikrarsızlığın olması. Güvenlik bunalımı, yokluk, sefalet bunlar içerisinde yer alıyor. Burada kaybeden Fransa ve ABD'dir. Çünkü Nijer'de yer alan yönetim ABD ve Fransa'nın müttefikiydi. Birlikte iş yapıyorlardı. Hatta ABD Dışişleri Bakanı Blinken nisan ayında ülkeye gidip 150 milyon dolar yardım yapacaklarını söylemişti. Fransa işbirliği yaptığı bir hükümeti kaybetti. Atlantik'ten Afrika boynuzuna kadar derinleşen bir istikrarsızlık kendini göstermeye başladı."