Hazine'nin GES kararı ne anlama geliyor? Nasıl uygulanacak? BDDK’nın kredi kararı ne anlama geliyor?
Hazine ve Maliye Bakanlığı ekonomide atılacak yeni adımları duyurdu. Gelir Endeksli Senet sistemiyle talep toplama işlemleri yapılacak. BDKK kredi ve kredi kartlarıyla ilgili yeni kararlar aldı. Merkez Bankası, Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredilere yüzde 10 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık oranının yüzde 20’ye yükseltildiğini duyurdu. Peki GES nasıl işleyecek, ne anlama geliyor? BDDK’nın kredi kararı ne anlama geliyor? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan Takvim gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem değerlendirdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, ekonomi ve piyasalara yönelik yeni adımlar kapsamında, vatandaşların tasarruflarını TL cinsi varlıklarda değerlendirebilmesi için Gelire Endeksli Senet talep toplama işlemlerinin 15 Haziran'dan itibaren gerçekleştirileceğini ilan etti. Peki yeni sistem nasıl olacak? Faruk Erdem şöyle değerlendirdi:
"Dün akşam alınan kararlar bütüncül kararlardı. Sadece Hazine'nin yeni çıkardığı bir ürün değil BDKK ve Merkez Bankası'nın tedbirleri geldi. 21 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kur Korumalı Mevduat sisteminin açıklarken yeni ürünlerinde geleceğini ifade etmişti. O zaman Gelire Endeksli Senet'e dair ipuçları verilmişti.
Mali disiplinden taviz verilmeyeceğinin altı çizildi. Uygulanan para politikalarının devam edeceği ve enflasyonla mücadelenin süreceği belirtildi. Bunun yanında serbest piyasaya müdahale edilmeyeceğinin mesajı verildi. Büyümeye, istihdama, yatırıma ve üretime dayalı modelin devam edileceği ortaya kondu.
Dün akşam alınan kararlar önemli. Vatandaşın TL'ye yönelmesi sağlanmaya çalışılıyor. Kur Korumalı Mevduat sisteminin amacı da buydu. Amaç dolarizasyon sorununu ortadan kaldırmak insanların dolara altına yönelmek yerine TL'den kazanmasını sağlamak.
Ne zaman piyasayı regüle edecek, ne zaman piyasayı rahatlatacak karar alınsa birileri bunu itibarsızlaştırmaya çalışıyor. Bu ülkede TL değer kaybediyor diye zil takıp oynayan insanlar var. Alınan kararların etkisini azaltmaya çalışıyorlar. Bu nedenle Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yaptığı açıklamalar çok önemli.
Gelire Endeksli Senet sistemi aslında 2009 yılında da uygulanmıştı. Burada vatandaş parasını devlete veriyor. Devlette kendi kurumlarının gelirine endeksli olarak size bir kazanç sağlıyor. 2009 yılında TPAO, DHMİ ve DMO gibi kurumlar vardı.
Peki burada kurumlar nasıl seçiliyor? Yani burada geliri düşmeyecek kurumlar seçiliyor. Aslında burada bir gelir garantisi var. Burada devlet asgari bir garanti veriyor. İnsanların paralarını TL'de değerlendirmeleri noktasında alınmış bir kara var. 15 Haziran'da nasıl olacağı açıklanacak. Hangi KİT'lerin endeksli olacağı belirtilecek.
15 Haziranda talep toplanacak. Hangi oranların verileceği belli olacak. Bu ürün sadece gerçek kişilere yönelik bir ürün. Hemen arkasından BDDK'nın kredilerle ilgili kararı geldi. İnsanlar bankalardan para çekere dolara altına yöneliyordu burada vadeyi kısarak piyasayı soğutma amacı güdülüyor. Bunların yanında yeni ürünlerde gelecek."
EKONOMİDE YENİ ADIMLAR | GES SİSTEMİ NASIL İŞLEYECEK?
Ekonomide dün akşamdan itibaren önemli kararlar alınıyor ve Hazine Bakanlığı bundan sonra atılacak adımlarla ilgili kararlı mesajlar yayımlıyor. Gelire Endeksli Senet sistemi devreye alınacak, kredi vadelerinde değişim yapılırken kredi kartlarının asgari ödeme tutarlarında kart limitine göre ayarlandı. Peki ekonomide atılan yeni adımlar ne anlama geliyor? GES sistemi nasıl olacak? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan ekonomist Belgin Maviş değerlendirdi.
Belgin Maviş'in öne çıkan sözleri:
"Makro ihtiyati çerçeve içerisinde TL'nin değerinin korunması, ticari faaliyetlerde dahil olmak üzere liralaşma stratejisinin bir parçası. Alınan kararlar içerisinde GES biraz daha fazla dikkat çekti.
TPAO, DHMİ, DMO ve Kıyı Emniyeti gibi Kamu İktisadi Teşebbüslerinde sürekli olarak gelir akışı olur. Bu gelirler 3 ve 6 aylık periyotlarla bütçeye aktarılır. İşte GES bu gelirler üzerinden Hazine'ye aktarılan paylar üzerinden bir yüzde belirlenir ve buna göre bir hesaplanır."