Türk Devletleri Teşkilatı 10’uncu Zirvesi! Başkan Recep Tayyip Erdoğan: Gazze'de insanlığa karşı suç işlenmekte

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in ev sahipliğinde "Türk Devri" sloganıyla gerçekleşen zirveye, Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev katıldı.

TDT'de gözlemci ülke Türkmenistan'ın Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile Macaristan'ın Başbakanı Viktor Orban da zirvede yer aldı.

BAŞKAN ERDOĞAN'DAN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR

Başkan Erdoğan, Akorda Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda düzenlenen zirvede bir konuşma gerçekleştirdi.

Başkan Erdoğan, hitabında Kazakistan'ın Karaganda bölgesindeki kömür madeninde meydana gelen kazada hayatını kaybedenlere rahmet, yakınlarına ve Kazak halkına başsağlığı dileyerek başladı.

Dönem başkanlığını devreden Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'e teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, dönem başkanlığını devralan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'e başarılar diledi, Mirziyoyev'in "Türk Dünyası Ali Nişanı"yla taltif edileceğini söyledi.

Küresel sınamalarla mücadelelerde en önemli gücün, Türk dünyasının birlik, beraberlik ve dayanışması olduğunu belirten Başkan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Bu hakikati, son dönemde karşılaştığımız pek çok hadisede gördük, görüyoruz. Can Azerbaycan vatan muharebesinin ardından Karabağ'da 30 yıldır süregelen işgale son verdi. Bu tarihi başarıdan büyük bir gurur ve sevinç duyuyoruz. Böylece bölgemizde kalıcı barışa bir adım daha yaklaşmış olduk. Açılan fırsat penceresinin değerlendirilmesi en büyük arzumuzdur. Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik yükümlülüklerini yerine getirmesi mühimdir. Azerbaycan'ın batı bölgeleriyle Nahçıvan'ı birbirine bağlayacak ulaştırma hattının hayata geçirilmesi de büyük önem taşıyor. Hattın açılması, tüm bölge ülkelerinin refahına ciddi katkı sağlayacağı gibi Türkiye'yi de ata yurdumuz olan Orta Asya'ya bağlayacaktır. Bu sürecin başarıyla tamamlanması için Türk dünyası olarak Azerbaycan'a olan desteğimizi sürdürmeliyiz."

"GAZZE'DE İNSANLIĞA KARŞI SUÇ İŞLENMEKTE"

Türk kültür ve medeniyetinin adaleti gözetmeyi, mazlumun elinden tutmayı, haksızlıklar karşısında susmamayı tavsiye ettiğini vurgulayan Başkan Erdoğan, şöyle devam etti:

"Filistin'de tüm dünyanın gözleri önünde benzeri görülmemiş bir insanlık dramı yaşanıyor. Hastaneler, okullar, camiler, kiliseler, mülteci kampları bombalanıyor. Masum çocuklar acımasızca katlediliyor. 7 Ekim'den beri şahit olduklarımızı mazur gösterecek, bu vahşeti anlatacak hiçbir kavram yoktur. Açık ve net söylemek gerekirse Gazze'de tam 28 gündür insanlığa karşı suç işlenmektedir. Bu kriz ilk patlak verdiği andan itibaren Türkiye olarak ilkeli ve insani bir duruş benimsedik. Sivillere karşı eylemleri tasvip etmediğimizi her fırsatta söyledik, söylüyoruz. Önceliğimiz insani ateşkesin süratle tesis edilmesidir. Müslüman, Hristiyan veya Yahudi fark etmeksizin herkesin güvenliğini garanti altına alacak yeni mekanizmalar üzerinde de çalışıyoruz.

Uluslararası Barış Konferansı için zemin oluşturma çabalarımız sürüyor. Şimdiye kadar 10 uçak dolusu insani yardım malzemesini bölgeye sevk ettik. Sahada şartlar el verdikçe yenilerini göndermeye devam edeceğiz. Türk dünyası olarak birlik ve beraberlik içinde hareket etmemiz, önce ateşkese, sonrasında da kalıcı barışa giden yolu kolaylaştıracaktır. Türk Devletleri Teşkilatı olarak sergileyeceğimiz duruş da diğer kuruluşlara örnek teşkil edecektir."

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın enerji, gıda ve ulaştırma gibi alanlardaki yansımalarının tüm dünyayı olumsuz etkilediğine işaret eden Erdoğan, "Türkiye olarak adil barışın tesisi yönündeki gayretlerimizi sürdüreceğiz. Afganistan'da sürdürülebilir barışın ve istikrarın tesisi, Orta Asya'nın ötesinde tüm kıtada kalıcı güvenlik ve refaha hizmet edecektir." dedi.

Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı üyeleri olarak Afganistan'daki mevcut yönetime eş güdüm içinde verilecek mesajların önemli olduğunu söyledi.

"MEKANİZMANIN HAYATA GEÇİRİLMESİNDE FAYDA GÖRÜYORUZ"

Türk Devletleri Teşkilatının 6 Şubat depremlerinin akabinde sergilediği dayanışmayı Türkiye'nin unutmasının mümkün olmadığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "16 Mart'ta Ankara'da düzenlediğimiz olağanüstü zirvede tüm dünya bu dayanışmaya şahit olmuştur. Ankara'da aldığımız kararla Türk Devletleri Teşkilatı Sivil Koruma Mekanizması'nın kurulması için önemli bir adım atmıştık. Gerekli süreçleri bir an önce tamamlayarak mekanizmanın hayata geçirilmesinde fayda görüyoruz." dedi.

Türkiye'nin, teşkilatın bugüne kadar elde ettiği başarıların devamı için gayretlerini sürdürdüğünü belirten Başkan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Nahçıvan Anlaşması'nda değişiklik yapılmasına ilişkin protokol, Meclisimiz tarafından Türk İş Birliği Günü olan 3 Ekim'de kabul edildi. 1 Kasım itibarıyla protokolün iç onay sürecini tamamladık. Tüm üye ülkeleri, protokolün bir an evvel hayata geçirilmesi için gerekli adımları atmaya davet ediyorum. Başta ticaret ve ekonomi, enerji ve ulaştırma olmak üzere muhtelif işbirliği alanlarında mevcut potansiyelimiz, bize çok daha fazlasını vadediyor."

"ULAŞTIRMA AĞLARINI GELİŞTİRME HEDEFİNE DE ÖZELLİKLE EĞİLMELİYİZ"

Ankara'daki Olağanüstü Zirve'de kuruluş anlaşması imzalanan İstanbul merkezli Türk Yatırım Fonunun faaliyetlerine bir an evvel başlamasını istediklerini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bununla ilgili anlaşma da önceki gün Parlamentomuzda kabul edildi. Mega enerji ve ulaşım altyapısı projeleri, Türk devletleri arasında her zaman temel ve önemli bir işbirliği alanı oldu. Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı ve Trans Anadolu Boru Hattı bunun somut örnekleridir." diye konuştu.

Erdoğan, Hazar doğal gazının Türkiye'ye ve Avrupa'ya taşınmasının hem Türk devletlerinin refahı hem de Avrupa'nın enerji güvenliğine katkı yapacağını belirterek, "Ülkelerimiz arasındaki ulaştırma ağlarını geliştirme hedefine de özellikle eğilmeliyiz. Bu anlayışla Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridoru'nu etkinleştirme gayretlerimizi sürdürüyoruz. Ulaşım ve ticaretin önündeki engellerin kaldırılması, ulaşım ağlarının zenginleştirilmesi, sınır geçişlerinin ve vize işlemlerinin kolaylaştırılması noktasında işbirliğimizi güçlendirmeliyiz." dedi.

"BİRLİK VE BERABERLİĞİMİZİN GÜÇLENMESİ İÇİN DİL BİRLİĞİNİN ÖNEMİ AŞİKARDIR"

Semerkant Zirvesi'nde imzalanan Uluslararası Kombine Yük Taşımacılığı Anlaşması ve Ulaştırma Bağlantısallık Programı'nın önemli katkılar sağladığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları dile getirdi:

"Bugün de 2023-2027 yıllarına ait Ulaştırma Ortak Eylem Planı'nı imzalayarak yeni dönem yol haritamızı belirlemiş olacağız. Tüm bu alanların yanında ortak dil, kültür ve tarihe dayalı beşeri ilişkilerimizi geliştirmek amacıyla yükseköğretim alanındaki işbirliğimizi kuvvetlendirmeye yönelik çabalarımız da sürüyor. Özellikle birlik ve beraberliğimizin güçlenmesi için dil birliğinin önemi aşikardır. Bunun ilk adımı, alfabe birliğinin sağlanmasıdır. Bu konuda başkanların desteği çok çok önemlidir. Yükseköğretim Kurulumuzun sekreteryamıza ilettiği önerilerin siz kıymetli kardeşlerim tarafından en iyi şekilde değerlendirileceğine inanıyorum. Aile Meclisimiz, geçtiğimiz yılki Semerkant Zirvemizde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne oy birliğiyle gözlemci üye statüsü vererek tarihi bir karara imza atmıştı. Sizlere bu kararın alınmasında sağladığınız destek nedeniyle bir kez daha teşekkür ediyorum.

Bu kararla Türk dünyası, tecrit edildikleri halde öz vatanından vazgeçmeyen Kıbrıs Türkleri'nin yalnız olmadıklarını herkese göstermişti. Büyük Türk ailesinin ayrılmaz bir parçası olan Kıbrıs Türkleriyle dayanışma içinde hareket etmek hepimizin yükümlülüğüdür. Müteakip zirvemizde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni karar verdiğimiz şekilde gözlemci üye statüsüyle aramızda göreceğimize inanıyorum. Bu konuda sizlerin dirayetli liderliğinize güveniyorum. Bu vesileyle gözlemci üyemiz Türkmenistan'ı da Aile Meclisimizde tam üye olarak görmek istediğimizi bir kez daha vurgulamak istiyorum."

"ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMİ TÜRK DEVRİ YAPMAK İÇİN OMUZ OMUZA ÇALIŞACAĞIZ"

"Birliğimiz gücümüzdür." şiarıyla Türk dünyasını her alanda kuvvetli kılmayı, farklı meydan okumaları karşısında daha dirençli ve dayanıklı hale getirmeyi hedeflediklerini söyleyen Erdoğan, "Liderler olarak birlik ve beraberlik içinde güçlü bir Türk dünyası tasavvuruyla Türk dünyası bayrağını taşıyan gönüllere yol göstermeliyiz. Bu sene 100. yılını kutlayan Türkiye Cumhuriyeti olarak tüm Türk dünyasının barışı, refahı ve güvenliği yönünde adımlar atmayı sürdüreceğiz. Türkiye Yüzyılı vizyonumuzu teşkilatımıza da teşmil ederek önümüzdeki dönemi inşallah Türk devri yapmak için omuz omuza çalışacağız." diye konuştu.

Başkan Erdoğan, konuşmasının sonunda ev sahibi Kazakistan ve Cumhurbaşkanı Tokayev olmak üzere zirvenin düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür ederek, istişarelerin ve alınacak kararların başta ülkeler ve Türk dünyası olmak üzere tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diledi.

LİDERLERDEN AİLE FOTOĞRAFI

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in ev sahipliğinde "Türk Devri" temasıyla düzenlenen zirve öncesinde liderler, aile fotoğrafı için bir araya geldi.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Akorda Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na gelişinde Tokayev tarafından karşılandı.

Burada çekilen aile fotoğrafında Başkan Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ile gözlemci ülkeler Türkmenistan Ulusal Konseyi Halk Maslahatı Başkanı, eski Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulı Berdimuhamedov ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban yer aldı.

Fotoğraf çekiminde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sağında Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, solunda ise Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev bulundu.

BAŞKAN ERDOĞAN'DAN ZİRVE SONRASI PAYLAŞIM

Zirve ardından Türkiye'ye dönüşünde sosyal medyadadan bir açıklamada daha bulunan Başkan Erdoğan şu ifadelere yer verdi:

"Türk Devletleri Teşkilatımızın 10'uncu toplantısını Kazakistan'ın başkenti Astana'da gerçekleştirdik.

Küresel sınamalarla mücadelemizde en önemli gücümüz, Türk dünyasının birlik, beraberlik ve dayanışmasıdır.

Azerbaycan'ın batı bölgeleri ile Nahçıvan'ı birbirine bağlayacak ulaştırma hattının hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor.

Bu sürecin başarıyla tamamlanması için Türk dünyası olarak Azerbaycan'a olan desteğimizi sürdürmeliyiz.

Filistin'de tüm dünyanın gözleri önünde benzeri görülmemiş bir insanlık dramı yaşanıyor.

Türk dünyası olarak birlik ve beraberlik içinde hareket etmemiz önce ateşkese, sonrasında da kalıcı barışa giden yolu kolaylaştıracak, duruşumuz diğer kuruluşlara da örnek teşkil edecektir.

Ülkelerimiz arasındaki ulaştırma ağlarını geliştirme hedefine de özellikle eğilmeliyiz.

Bu anlayışla Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridoru'nu etkinleştirme gayretlerimizi sürdürüyoruz.

Bugün de 2023-2027 yıllarına ait Ulaştırma Ortak Eylem Planı'nı imzalayarak yeni dönem yol haritamızı belirlemiş olduk.

Büyük Türk ailesinin ayrılmaz bir parçası olan Kıbrıs Türkleriyle dayanışma içinde hareket etmek hepimizin yükümlülüğüdür.

Müteakip zirvemizde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni, karar verdiğimiz şekilde gözlemci üye statüsüyle aramızda göreceğimize inanıyorum.

"Birliğimiz gücümüzdür" şiarıyla Türk dünyasını her alanda kuvvetli kılmayı, farklı meydan okumalar karşısında daha dirençli ve dayanıklı hale getirmeyi hedefliyoruz.

Liderler olarak birlik ve beraberlik içinde, güçlü bir Türk dünyası tasavvuruyla Türk dünyası bayrağını taşıyan gönüllere yol göstermeliyiz.

Bu sene 100'üncü yılını kutlayan Türkiye Cumhuriyeti olarak tüm Türk dünyasının barışı, refahı ve güvenliği yönünde adımlar atmayı sürdüreceğiz.

"Türkiye Yüzyılı" vizyonumuzu teşkilatımıza da teşmil ederek önümüzdeki dönemi inşallah "Türk Devri" yapmak için omuz omuza çalışacağız."

AZERBAYCAN CUMHURBAŞKANI ALİYEV: BÜYÜK TÜRK DÜNYASININ PARÇASIYIZ

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türk Devletleri Teşkilatına (TDT) üye ülkelerin güvenlik, savunma ve savunma sanayisi gibi alanlarda işbirliklerini daha da artırması gerektiğini söyledi.

Aliyev, Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen TDT Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi'nde konuştu.

Türk devletleri ile ilişkilerin pekiştirilmesinin, Azerbaycan dış politikasının önceliklerinden biri olduğunu belirten Aliyev, etnik ve kültürel köklerin ve ortak geçmişin, ilişkilerinin temelini oluşturduğunu kaydetti.

Aliyev, 2009'da Nahçıvan'da düzenlenen zirveden geçen sürede Türk devletlerinin farklı alanlardaki ilişkilerinin kurumsallaştığını ifade ederek TDT'nin başarılı gelişme yolu geçtiğini vurguladı.

TDT'nin uluslararası düzeyde büyük nüfuza sahip olduğunu belirten Aliyev, son 2 yılda TDT üyesi ülkelere 20 ziyaret yapıldığını bildirdi.

Aliyev, Karabağ'ın sembol şehri Şuşa'nın 2023 Türk Dünyasının Kültür Başkenti ilan edilmesine destekleri nedeniyle TDT liderlerine teşekkür etti.

TDT üyesi ülkelerle ekonomik ilişkilere de değinen Aliyev, "Azerbaycan, Türk devletlerinin ekonomisine 20 milyardan fazla yatırım yaptı. Bunun önemli miktarı Türkiye'ye yapılan yatırımlardır. Ortak yatırım fonlarının kurulması süreci başladı. Azerbaycan-Özbekistan Yatırım Fonu ve Azerbaycan-Kırgızistan Kalkınma Fonu kuruldu. 2023'ün ocak-eylül aylarında 2022'nin aynı dönemine kıyasla Azerbaycan'ın TDT ülkeleriyle ticaret hacmi yüzde 40 arttı." bilgisini paylaştı.

Aliyev, ilişkilerin gelişmesinde ulaştırma ve lojistik alanlarının önemli yere sahip olduğunu belirterek "Azerbaycan, Orta Asya ülkeleriyle Türkiye ve Avrupa piyasaları arasında güvenilir transit ülke gibi kendisini kanıtladı. Azerbaycan Doğu-Batı Ulaştırma Koridoru'nun sürdürülebilir faaliyetine katkı sunuyor." dedi.

Dünyanın farklı bölgelerinde uluslararası hukuk kurallarının kabaca ihlal edildiğini hatırlatan Aliyev, "Savaşlar ve çatışmalar alevleniyor. Bu durumda ülkelerin savunma potansiyeli güvenliğin başlıca garantörüne dönüşüyor. Üye ülkeler arasında güvenlik, savunma ve savunma sanayisi gibi alanlarda iş birliği daha da artırılmalıdır." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Aliyev, Azerbaycan topraklarının 30 yıl Ermenistan işgali altında kalmasından, Ermenistan'ın Azerbaycan şehirlerinde yaptığı yıkımlardan, yıllarca hiçbir sonuç vermeden süren müzakere sürecinden ve 2. Karabağ Savaşı'ndan bahsederek "Azerbaycan, kendini savunma hakkını kullanarak Ermenistan'ı mağlup etti ve toprak bütünlüğünü temin etti ve tarihi adaleti sağladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Ermenistan ordusunun Azerbaycan topraklarından derhal ve kayıtsız şartsız çıkmasını öngören 4 kararını Azerbaycan kendisi sağladı. 44 gün süre savaş, Ermenistan'ın yenilgisini kabul eden belgeyi imzalamasıyla sona erdi." değerlendirmesini yaptı.

2026 SONUNA KADAR KARABAĞ VE DOĞU ZENGEZUR'A 140 BİNDEN FAZLA İNSAN GERİ DÖNECEK

Eylül'de Karabağ'da gerçekleştirdikleri antiterör operasyonuyla bölgede Azerbaycan'ın egemenliğinin tam sağlandığını bildiren Aliyev, "Antiterör operasyonunda sivillere ve sivil altyapıya hiçbir zarar verilmedi. Azerbaycan, uluslararası hukuka tam uydu. Bölgeyi iki kez ziyaret eden BM Misyonu da bunu onayladı." ifadelerini kullandı.

Aliyev, işgalden kurtarılan bölgelerde geniş kapsamlı imar ve ihya çalışmaları başlattıklarını anlatarak "Bu amaçla Azerbaycan bütçesinden 7 milyar dolar harcandı. 2024'de de en az 2.4 milyar dolar harcanacak. Toprakların gerçek sahipleri Laçın ve Fuzuli şehirlerine ve 3 köye döndü. 2026 sonuna kadar Karabağ ve Doğu Zengezur'a 140 binden fazla insan geri dönecek." dedi.

Fuzuli'de okul ve kültür merkezi inşa eden Özbekistan ve Kazakistan liderlerine teşekkür eden Aliyev, konuşmasını "Büyük Türk dünyasının parçasıyız. Dostluk ve kardeşliğimizin ebedi olacağına, TDT'nin uluslararası nüfuzunun daha da artacağına eminim." sözleriyle tamamladı.

ORTAK BİLDİRİDE İSRAİL'E KINAMA: DERHAL ATEŞKES İLAN EDİLMELİ

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi'nin Astana Bildirisi yayımlandı.

Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen TDT Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi'nin sonuç bildirisi kabul edildi.

Bildiride, liderlerin Türk halklarının ortak tarih, dil, kültür, gelenek ve değerleri temelinde TDT çerçevesinde çok taraflı işbirliğini ilerletmeye yönelik kararlılıklarını teyit ettiği belirtildi.

Türk devletlerinin kaydettikleri önemli siyasi ve sosyoekonomik ilerlemenin takdirle karşılandığına, kuruluşundan bu yana TDT'nin elde ettiği başarılardan duyulan memnuniyete işaret edilen bildiride, "Teşkilat, Türk dünyasındaki işbirliğinin derinleştirilmesindeki ve Türk dünyasının değerleri ile çıkarlarının bölgesel ve uluslararası alanda daha fazla tanıtılmasındaki rolünü güçlendirme taahhütlerini vurguladı." ifadesi yer aldı.

Bildiride, üye ülkelerin, Türk dünyasının çıkarlarını ilgilendiren bölgesel ve uluslararası konularda bütünlüklü bir tutum geliştirilmesi amacıyla istişarelerde bulunmasının önemine işaret edildi.

"Türk Devri" sloganı altında toplanan TDT 10. Yıl Zirvesi'nde Astana Senedi'nin kabul edildiği aktarılan bildiride, TDT'nin Sivil Koruma Mekanizması'nın kurulmasının öneminin vurgulandığı ve kurulmasına ilişkin taslak anlaşmanın bu yılın sonuna kadar tamamlanması talimatı verildiği kaydedildi.

Bildiride, üye ülkelerin, 6 Şubat'ın "Afet Mağdurlarını Anma ve Dayanışma Günü" ilan edilmesini memnuniyetle karşıladığı belirtilerek, şöyle devam edildi:

"İşbirliğinin ve kardeşliğin gelecek dönemde de devam edeceği beklentisiyle Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yıl dönümünü samimi birlik ve ortak amaç duygusuyla yürekten kutladıklarını, Türkiye'nin Türk dünyası içinde güçlü bağların ve işbirliğinin geliştirilmesinde oynadığı kritik rolün bilinciyle, Türk halklarını birbirine bağlayan ortak değerlere ve arzulara olan sarsılmaz bağlılıkları için Türkiye liderliğine ve Türk halkına derin şükranlarını ifade etti."

Bunun yanı sıra bildiride Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin, karşılıklı olarak egemenliklerinin, toprak bütünlüklerinin ve uluslararası alanda tanınmış sınırlarının dokunulmazlığının kabul edilmesi ve bunlara saygı duyulması temelinde normalleşmesine verilen desteğin bir kez daha teyit edildiği belirtildi.

Bildiride, gözlemci Macaristan'ın TDT Sekretaryasında diplomat görevlendirme kararının takdirle karşılandığı aktarıldı.

"GAZZE ŞERİDİ BOYUNCA DERHAL VE ENGELSİZ İNSANİ YARDIM SAĞLANMALI"

İsrail-Filistin çatışmasından ciddi endişe duyulduğu ve sivilleri hedef alan tüm saldırıların kınandığı vurgulanan bildiride, "Taraflara sivillerin korunması için derhal ateşkes ilan edilmesi ve Gazze Şeridi boyunca derhal ve engelsiz insani yardım sağlanması çağrısında bulunuldu." ifadeleri kullanıldı.

Bildiride, İsrail-Filistin çatışmasının ancak ilgili Birleşmiş Milletler kararları ve iki devletli çözüm temelinde barışçıl yollarla çözülebileceği ve bunu temin edecek bir garanti mekanizmasına ihtiyaç duyulduğu kaydedildi.

TDT bünyesinde, ortak çıkarları ilgilendiren güvenlik konularında yakın eş güdüm ve işbirliğinin sağlanması amacıyla savunma sanayisi ve askeri konularda daha yakın işbirliği çağrısında bulunulduğu aktarılan bildiride, bunun yanı sıra Türk devletlerinin jeopolitik potansiyelini incelemek ve ortaya koymak üzere ortaklaşa konferanslar, toplantılar, sempozyumlar ve çalıştaylar gerçekleştirilmesinin, araştırma ve analiz yeteneklerinin güçlendirilmesi amacıyla eğitim programları hazırlanmasının önemine işaret edildi.

Bildiride, Astana'nın 2024 Türk Dünyası Finans Merkezi ve İstanbul'un 2025 Türk Dünyası Finans Merkezi olarak ilan edilmesinin memnuniyetle karşılandığı ifade edildi.

Ticaretin kolaylaştırılması, elektronik ticaretin yaygınlaştırılması ve Türk bölgesinde ihracat ve ithalat hacminin artırılması için somut öneriler ve ortak bir eylem planı geliştirmeyi amaçlayan "Türk Devletleri Ticari İşbirliği Araştırma Merkezi"nin oluşturulmasının takdirle karşılandığı belirtilen bildiride, "Turan" Özel Ekonomik Bölgesi (TURANSEZ) konseptinin tüm üye ülkelerce kabul edilmesinin ve Azerbaycan'ın TDT üye devletler ve gözlemciler arasında ekonomi bilimi alanında akademik entegrasyonu teşvik etmeye yönelik Türk Dünyası Ekonomi Sözlüğü girişiminin memnuniyetle karşılandığı kaydedildi.

Bildiride Türk dünyasının ayrılmaz parçası KKTC'nin, TÜRKPA ve Türk Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (TTSO) nezdinde gözlemci statüsü elde etmesinin ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatının (EİT) TDT'deki gözlemci statüsünün memnuniyetle karşılandığı vurgulandı.

Ayrıca bildiride, bir sonraki TDT Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'nin 2024 yılında Kırgızistan'da yapılmasına karar verildiği belirtildi.

BAŞKAN ERDOĞAN'IN ASTANA TEMASLARI

Başkan Erdoğan'ı taşıyan uçak dün (2 KASIM) saat 14:27'de Astana'ya ulaştı.

Başkan Erdoğan'ı, Nursultan Nazarbayev Uluslararası Havalimanı'nda, Kazakistan Başbakanı Alikhan Smailov ile Türkiye'nin Astana Büyükelçisi Mustafa Kapucu, Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve diğer yetkililer karşıladı.

Başkan Erdoğan ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da Astana'ya hazır bulundu.

RENKLİ KARŞILAMA

Başkan Erdoğan, daha sonra gençlerle selamlaştı.

ALİYEV İLE GÖRÜŞME

Bugün Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü.

Görüşme, basına kapalı gerçekleşti.

İLETİŞİM BAŞKANLIĞINDAN ERDOĞAN-ALİYEV GÖRÜŞMESİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüşmesinde İsrail'in uluslararası hukuka uygun hareket etmesini sağlamak için uluslararası toplumun güçlü mesajlar vermesi gerektiğini belirtti.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Türk Devletleri Teşkilatı 10. Zirvesi için Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile görüşmesine ilişkin açıklama yaptı.

Görüşmede Türkiye-Azerbaycan ilişkileri, bölgesel ve küresel meseleler ile İsrail-Filistin çatışmalarının ele alındığı bildirilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede Türkiye'nin insani yardım çabalarının artarak süreceğini, İsrail'in uluslararası hukuka uygun hareket etmesini sağlamak için uluslararası toplumun güçlü mesajlar vermesi gerektiğini, bölgede kalıcı barışın ancak 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan, coğrafi olarak bütün ve bağımsız Filistin Devletinin kurulması ile mümkün olabileceğini ifade etti. Görüşmede ayrıca Türkiye-Ermenistan normalleşme süreci ile Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki çatışma sonrası sürecin son durumu da gündeme geldi."

BAŞKAN ERDOĞAN, CAPAROV İLE GÖRÜŞTÜ

Dün Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ile görüştü.

Türk Devletleri Teşkilatı 10. Zirvesi için Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan Başkan Erdoğan, konakladığı otelde Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov ile bir araya geldi.

Basına kapalı görüşmede Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım ile Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da hazır bulundu.

Daha sonra Başkan Erdoğan, Kazakistan'da Özbekistan Başbakanı Viktor Orban ile görüştü.

Başkan Erdoğan’dan Tokayev’e sürpriz

Mirziyoyev: Bağımsız Filistin devleti kurulmalı