TDT Astana Bildirisi yayımlandı! İsrail-Filistin krizine “iki devletli” çözüm vurgusu

Kazakistan'da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları Konseyi 10'uncu Zirvesi'nin sonuç bildirisi yayımlandı.

Astana Bildirisi'nde teşkilatın Türk dünyasındaki işbirliğinin derinleştirilmesindeki ve Türk dünyasının değerleri ile çıkarlarının bölgesel ve uluslararası alanda daha fazla tanıtılmasındaki rolünü güçlendirme taahhütleri vurgulandı. Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin, karşılıklı olarak egemenliklerinin, toprak bütünlüklerinin ve uluslararası alanda tanınmış sınırlarının dokunulmazlığının kabul edilmesi ve bunlara saygı duyulması temelinde normalleşmesine verdikleri desteğin bir kez daha teyit edildiği bildiride, Macaristan'ın, TDT yönetiminde diplomat görevlendirme kararının takdirle karşılandığı belirtildi. Bildiride, üye devletlerin Macaristan ile çok yönlü işbirliğini yoğunlaştırma konusundaki kararlılığının bir kez daha teyit edildiği kaydedildi.

SALDIRILAR KINANDI

Bildiride ayrıca, TDT devlet başkanlarının, İsrail-Filistin krizinde barışçıl bir çözümün ancak iki devletli çözüm temelinde barışçıl yollarla sağlanabileceğini yinelediği vurgulandı. Gazze'de ve Filistin topraklarının geri kalan bölgelerinde 7 Ekim'den bu yana şiddetin tırmanmasından ve durumun vahim şekilde kötüleşmesinden ciddi endişe duyulduğu belirtilen bildiride, sivilleri hedef alan tüm saldırılar kınandı.

ACİL İNSANİ YARDIM SAĞLANMASI ÇAĞRISI

Yayımlanan bildiride, Filistin-İsrail çatışmasında taraflara sivillerin ve sivil yerleşimlerinin korunması için derhal ateşkes ilan edilmesi ve Gazze Şeridi boyunca derhal ve engelsiz insani yardım sağlanması çağrısında bulunuldu. İsrail-Filistin ihtilafına barışçıl bir çözümün ancak ilgili Birleşmiş Milletler kararları, uluslararası hukuk ve iki devletli çözüm temelinde barışçıl yollarla sağlanabileceğinin yinelendiği bildiride, bunu temin edecek bir garanti mekanizmasına duyulan ihtiyaç vurgulandı.

2025 TÜRK DÜNYASI FİNANS MERKEZİ: İSTANBUL

Bildiride ayrıca, TDT üye ülkeleri liderlerinin Astana'nın 2024 Türk Dünyası Finans Merkezi ve İstanbul'un 2025 Türk Dünyası Finans Merkezi olarak ilan edilmesini memnuniyetle karşıladıkları kaydedildi. Devlet başkanları bildiride, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattının yanı sıra, Doğu Zengezur Ekonomik bölgesi ile Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni birbirine bağlayan ve "Çin-Kırgızistan-Özbekistan", "Kazakistan-Türkmenistan-İran" ve "Tirmiz-Mezar-ı Şerif-Kabil-Peşaver" demiryolu hatlarının önemi dikkate alınarak çoklu ulaşım yollarının geliştirilmesinde ortaya çıkan fırsatlardan yararlanma gereğini vurguladı.

MİRZİYOYEV: EY TÜRK ULUSU; KENDİNE DÖN, KENDİNİ ANLA

Mirziyoyev, Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi'nde konuştu.

Konuşmasına, İkinci Göktürk Devleti kağanlarından Bilge Kağan'ın "Ey Türk ulusu; kendine dön, kendini anla, daha da yükseleceksin." sözleriyle başlayan Mirziyoyev, bu sözlerin bugünkü zorlu dönemde derin bir anlam taşıdığını, bir çatı altında birleşen dili, dini ve gönülleri bir olan kardeş Türk halklarının sesinin bundan böyle daha da yükseleceğini söyledi.

Mirziyoyev, TDT'nin bugün yeniden kurulan yeni dünya düzeni ve uluslararası kuruluşlar arasında önemli bir yer tutmaya başladığını belirterek Özbekistan'ın teşkilata dönem başkanlığı sürecinde 100'den fazla farklı etkinlik düzenlendiğini, önemli inisiyatiflerin ortaya atıldığını ve işbirliğinin farklı mekanizmalarının oluşturulduğunu aktardı.

Bugün güven krizinin giderek arttığını, küresel güvenliğin sağlanmasında yeni sorunların ortaya çıktığını ve uluslararası hukuk normlarını ihlal etme durumlarının çoğaldığını dile getiren Mirziyoyev, özellikle Orta Doğu'da uzun zamandan devam eden İsrail-Filistin sorununun çok tehlikeli düzeye ulaşmasının kendilerini tedirgin ettiğine, saldırılarda ölen ve yaralanan sivil, yaşlı, kadın ve çocuk sayısının artarak çatışmanın daha da yayılma olasılığının arttığına işaret etti.

Mirziyoyev, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu nedenle tarafları acilen askeri harekatlara son vererek ateş açmayı durdurmaya ve uzlaşmaya davet ediyoruz. Bu sorunun tek ve en adil çözümü; sorunu 'iki halk için iki devlet' ilkesine dayalı olarak çözmek olacaktır. Filistin halkı, BM kararlarında belirtilen bağımsız devlet kurma hakkına sahiptir. Bugün biz, TDT olarak bununla ilgili ortak ve kati tutumumuzu dünyaya açıklamamız lazım."

Mirziyoyev, üye ülkelerden uzmanların ve bilim insanlarının katılımıyla Türk Dünyası Nizamı'nın oluşturulmasını, Türk Kalkınma Bankasının kurulmasının hızlandırılmasını, ülkeler arasındaki ticari engellerin kaldırılmasını, ihracat ve ithalat hacminin artırılması amacıyla yeni mekanizmaların oluşturulmasını, e-ticaret platformlarının geliştirilmesiyle ilgili net adımların atılmasını teklif etti.

"ORTA KORİDOR'UN İMKANLARININ GENİŞLETİLMESİNE YÖNELİK GİRİŞİMLERİ DESTEKLİYORUZ"

Mirziyoyev, küresel lojistik zincirleri ve ulaştırma koridorlarının geliştirilmesinin, çeşitlendirilmesinin ve ortak transit ağının oluşturulmasının önemine işaret ederek "Kargo taşımacılığına olan talebin artmasını dikkate alarak Orta Koridor'un imkanlarının genişletilmesine yönelik girişimleri destekliyoruz." diye konuştu.

Bu çerçevede çok yönlü güzergahların geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Mirziyoyev, teşkilata üye ülkelerin demir yolu kurumları konseyinin oluşturulmasını ve Türk Dünyası Yenilikçi Gençleri Merkezinin kurulmasını önerdi.

Mirziyoyev, uzun yıllardan beri Türk halklarıyla ortak tarihi ve kaderi paylaşan Afganistan'da barış ve huzurun yerleştirilmesinin, bölgede stratejik istikrar ve güvenliği sağlamanın temel şartı olduğunu kaydetti.

Afgan halkına insani yardımların azaltılmaması, Afgan sorununun çözümüne yönelik net mekanizmaların oluşturulması gerektiğini de vurgulayan Mirziyoyev, "Bize, bölgesel ortaklık ve tüm komşularla ekonomik işbirliği süreçlerinde faal olarak yer alan, barış ve huzurun bulunduğu Afganistan lazım. Özbekistan, Afgan halkına bundan sonra da gereken tüm desteği sağlayacaktır." ifadelerini kullandı.

Gazze’de insanlığa karşı suç işlenmekte