Son dakika: Antalya Diplomasi Forumu başladı! Başkan Erdoğan'dan önemli açıklamalar
Son dakika haberine göre Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın himayesinde ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun ev sahipliğinde bu yıl ikincisi düzenlenen Antalya Diplomasi Forumu başladı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Birbirimizle konuşma ve danışma vazgeçilmez ihtiyaçtır, Antalya Diplomasi Forumu da böyle bir amaca hizmet ediyor" dedi. Forumun açışında konuşan Başkan Erdoğan, Rusya- Ukrayna buluşmasıyla ilgili, "Forumun amacına ulaşmaya başladığını gösteriyor. " ifadelerini kullandı. Erdoğan, "Eğer 2014'te Kırım'ın işgaline tüm Batı tüm dünya ses çıkarmış olsaydı, acaba bugünkü tabloyla karşı karşıya kalır mıydık?" diyerek sert çıktı. Dünyanın 5 ülkenin insafına bırakılmayacağını söyleyen Başkan Erdoğan, "Barışın dünyasını kurmalıyız" açıklamasında bulundu.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali 16. gününde devam ederken, Türkiye'de tüm dünyanın takip ettiği görüşmeler yaşandı. Dün savaşan ülkelerin Dışişleri Bakanları Antalya'da ilk kez yüz yüze geldi. Bugün de Antalya Diplomasi Forumu başladı. Foruma 16 devletin hükümet başkanı katılıyor. Başkan Erdoğan önemli açıklamalarda bulundu.
ANTALYA'DAN VERDİĞİMİZ MESAJLAR FORUMA ANLAM KATTI
Antalya Diplomasi Forumu'nun bu buluşmasında devlet ve hükümet başkanlarıyla bir araya gelmekten büyük bir memnuniyet duyduğunu belirten Erdoğan, "Sizleri medeniyetler beşiği Akdeniz'in incisi, güzel Antalya'mızda özellikle misafir etmekten büyük bir bahtiyarlık duyuyorum. Asya, Avrupa ve Afrika'nın buluşma noktası, tarih, turizm ve kültür şehri Antalya'mıza hepiniz hoş geldiniz. Davetimize icabet ettiğiniz için her birinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.
Forumun katılımcı ülkeler ve insanlık için hayırlara vesile olmasını dileyen Başkan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Geçen sene, salgın şartlarına rağmen Antalya Diplomasi Forumu'nun ilk toplantısını başarıyla icra ettik. Tüm insanlığın sağlık kriziyle boğuştuğu sancılı bir dönemde Antalya'dan verdiğimiz barış, diyalog ve dayanışma mesajlarının foruma çok ayrı bir anlam kattığına inanıyorum. İkinci Antalya Diploması Forumu'na gösterilen teveccüh, forumun zaman içinde 'küresel diplomasinin kalbinin attığı bir zemine dönüşmesi' temennimizin kısa sürede gerçeğe dönüşeceğine işaret ediyor. Rusya ve Ukrayna krizinin ardından iki ülke arasındaki ilk üst düzey temasın, dışişleri bakanları seviyesinde dün burada gerçekleşmiş olması forumun amacına ulaşmaya başladığını gösteriyor.
Foruma iştirak eden devlet ve hükümet başkanları, ülke temsilcileri ve diğer misafirlerimizin oturumlara yapacakları katkılar yanında aralarında tesis edecekleri güçlü diyaloğu da önemli görüyorum. Aynı şekilde istikbalimizin teminatı olan gençlerimizin foruma yönelik yoğun ilgisini memnuniyetle karşılıyorum. Daha geniş katılımla tercih ettiğimiz İkinci Antalya Diplomasi Forumu'nun rüştünü ispat etmiş bir uluslararası etkinlik olarak inşallah yoluna kararlılıkla devam edeceğine inanıyorum."
AÇLIK VİRÜSÜ KORONAVİRÜSTEN DAHA ÇOK KİŞİNİN ÖLMESİNE SEBEP OLUYOR
Dünyanın 21 yüzyılın ilk çeyreğini geride bırakmaya hazırlanırken, insanlığın küresel barışa, huzura ve refaha duyduğu özlemin arttığını vurgulayan Erdoğan, "Bilimde, teknolojide, tarımda, sanayide, iletişimde ve ulaşım imkanlarında yaşanan onca ilerlemeye rağmen insanlık olarak temel meselelerimizi henüz çözüme kavuşturamadığımızı görüyorum." diye konuştu.
Terörizm, açlık, yoksulluk, kıtalar arasındaki adaletsizlik, sıcak çatışma ve iç savaşlar ile iklim değişikliğinin yol açtığı çevre felaketlerinin küresel gündemin en üst sıralarında yer almayı sürdürdüğünü hatırlatan Başkan Erdoğan, "Ekonomiler büyürken, gökdelenler yükselirken birilerinin cüzdanları şişerken, belli başlı ülkeler günden güne zenginleşirken, istatistikler bize daha müreffeh bir dünya resmi çizerken, maalesef hemen yanı başımızda çocuklar açlıktan ölmeye devam ediyor. 'Açlık virüsü' her yıl dünyada koronavirüsten daha fazla insanın hayatına mal oluyor. Bugün yeryüzünde her 10 saniyede bir çocuk, sırf bir lokma ekmek, bir yudum su bulamadığı için ölüyor." değerlendirmesini yaptı.İ
İstikrarsızlık ve çatışmalar sebebiyle milyonlarca insanın evlerini, yurtlarını terk etmek zorunda kaldığını belirten Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Akdeniz'de, Sahra Çölü'nde veya karlı bir dağın tepesinde yitip giden hayatlar, insanların içinde bulunduğu çaresizliği ortaya koyuyor. Bakınız burada hepimizi düşündürmesi gereken bazı çarpıcı rakamları sizlerle paylaşmak istiyorum. Sadece 2014'den bu yana Akdeniz'in mavi suları 25 bine yakın umut yolcusunun mezarı oldu. Son 10 senede dünya genelinde mülteci sayısı 2 kattan fazla artarak 85 milyona ulaştı. Bu sayıya 15 günde 2 milyondan fazla Ukraynalı mülteci eklendi. Yerlerinden edilen kişi sayısının önümüzdeki dönemde daha da yükseleceği anlaşılıyor.
Halihazırda 1 milyar insan günde 2 doların altında bir gelirle hayatta kalma mücadelesi veriyor. Esasen bu rakamların her biri tek başına karşı karşıya bulunduğumuz adaletsizliği göstermeye yeterlidir. Dahası bu sayıların her biri candır, onurlu, güvenli hayat sürmeye hakkı olan birer anne, baba, kardeştir. Çocukların çaresizlikten daha körpe bir fidanken solduğu, 800 milyon insanın temel gıda maddelerine erişemediği her gün yüz milyonlarca insanın yatağa aç girdiği bir dünyada yaşıyoruz."
ULUSLARARASI KURULUŞLARA GÜVEN İYİCE DİBE VURDU
Böyle bir dünyada hayali kurulan kalıcı barış, huzur ve istikrarın tesis edilemeyeceğini dile getiren Başkan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Bırakın yeni savaşların önüne geçmeyi 10 yıllardır süren çatışmaların dahi çözülemediği bir denklemde kimse kendini emniyette hissedemez. Dünyanın devasa bir köye dönüştüğü günümüzde nerede yaşarsak yaşayalım hiçbirimiz, 'Başkasından bana ne.' diyemez. Söndüremediğimiz her yargının, durduramadığımız her çatışmanın, engelleyemediğimiz her zulmün, üzerine gitmediğimiz her problemin eninde sonunda bizi de etkileyeceğini, bizi de yakacağını bilmeliyiz. Bu acı gerçeğe Suriye'de, Yemen'de, Afganistan'da, Libya'da, Irak'ta, Arakan'da ve daha birçok kriz bölgesinde defalarca şahit olduk. Bu çatışma alanlarında çoğu kadın ve çocuk milyonlarca sivil hayatını kaybetti. Medeni değerler ve insani hasletler çok ağır yara aldı. Uluslararası kuruluşlara güven iyice dibe vurdu. Terör örgütleri ve aşırılık tüm dünyada zemin kazandı. İnsanlığın ortak kültür mirası olan kadim şehirler enkaz yığınına döndü."
KIRIM'IN İŞGALİNE SES ÇIKARILSAYDI BUGÜNKÜ TABLO OLMAZDI
Erdoğan yaptığı konuşmada, kimi zaman coğrafi kimi kültürel sebeplerle görmezden gelinen kriz bölgelerinin tamamında ihmallerin bedelini sadece sorumluların değil tüm insanlığın ödediğini ifade etti.
Tarihin, ibret almayanlar ve kıssadan hisse çıkarmayanlar için tekerrür ettiğine dikkati çeken Erdoğan, ders alınmadığında sadece tarihin değil aynı zamanda acıların da tekrarlandığını, Ukrayna meselesinin bu hakikatin en son örneği olarak karşılarında durduğunu belirtti.
Türkiye'nin hem Akdeniz hem de Karadeniz ülkesi olduğunu anımsatan Erdoğan, Ukrayna ve Rusya'nın Karadeniz'den komşuları ve dostları olduğunu ifade etti.
Türkiye'nin komşuları arasındaki krizin sıcak çatışmaya dönüşmesinden büyük üzüntü duyduklarını dile getiren Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Gerilimin tırmanarak bu aşamaya evrilmesi en fazla bizi rahatsız etti, en çok bizi endişelendirdi. Komşumuz olan bir ülkenin egemenliğine yönelik saldırgan eylemleri asla mazur göremeyiz. Kırım'ın yasadışı ilhakı başta olmak üzere Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü hiçe sayan gayrimeşru adımları Türkiye olarak reddediyoruz. Kırım'la ilgili net tutumumuzu 2014 yılından bu yana her vesileyle ifade ettim, ifade ettik, her zeminde açıkça dile getirdik. Gerek Rusya Federasyonu ile gerekse Ukraynalı dostlarımızla yaptığımız tüm görüşmelerde bu meseleyi hep gündemde tuttuk. Şimdi söylüyorum. Eğer 2014'te Kırım'ın işgaline tüm Batı, tüm dünya ses çıkarmış olsaydı acaba bugünkü tablo ile karşı karşıya kalır mıydık? Ama Kırım'ın işgaline sessiz kalanlar şimdi bir şeyler söylüyorlar. İyi güzel de adalet bu yerkürenin belli bir bölümünde geçerli diğer bölümünde ise geçersiz mi? Bu nasıl bir dünya. İşte ne yazık ki bu haksızlığın giderilmesi hususunda uluslararası toplum gereken hassasiyeti göstermedi, desteği vermedi. Ukrayna haklı davasında yalnız bırakıldı. İşte bugün vaktinde güçlü irade sergilenmesi halinde diplomasi ile çözülebilecek sorunların yıkıcı ve can yakıcı sonuçlarıyla yüzleşiyoruz."
BARIŞIN DÜNYASINI KURMALIYIZ
Erdoğan, evlerini terk eden sivilleri, korku ve endişe dolu çocukları, harap olan şehirleri, ölen masumları gördükçe üzüntülerinin katlanarak arttığını aktardı. Mülteciler içerisinden iki tabloyu katılımcılarla paylaşmak istediğini belirten Erdoğan, şunları söyledi:
"Bir yavru annesinin kucağında, annesinin gözleri yaşlı. Baktım ki o yavru annesinin gözyaşlarını yalamaya başladı. Bir taraftan siliyor bir taraftan da annesinin gözyaşlarını yalıyor. Dünya bu tabloya mahkum mu, bu olacak şey mi? Niçin böyle bir dünya? Biz bunun için mi varız? Aynı şekilde babası polis memuru olan yine ufak bir yavru. O da bir eliyle kah babasının yanaklarını tokatlıyor bir diğer eliyle de babasının kaskına vuruyor. Baba polis, çocuk babasının kucağında bunu yapıyor. Bu dediğin öyle 10-15 yaşında değil iki buçuk, üç yaşında bir çocuk. Dünya buna mı mahkum? O polisin görevi yavrusunun o ağlayışını dindirmek mi yoksa terörü, anarşiyi engellemek mi? İşte ben şu andaki bu topluma, ekranları başında bizi izleyen tüm dostlarımıza diyorum. Hep birlikte biz barışın dünyasını kurmaya mecburuz, savaşın değil."
RUS VATANDAŞLARINA YÖNELİK MUAMELELER
Başkan Erdoğan, gelinen aşamada yangına körükle gitmenin, ateşe benzin dökmenin kimseye faydasının olmayacağı kanaatinde olduklarını vurguladı.
Ukrayna halkının meşru mücadelesi desteklenirken bu mücadeleye zarar verecek, leke sürecek adımlardan mutlaka imtina edilesi gerektiğine dikkati çeken Erdoğan, Batı ülkelerinde yaşayan Rus kökenli insanlara ve Rus kültürüne yönelik faşizan uygulamaların asla kabul edilemeyeceğini söyledi.
Almanya'da bir orkestra şefinin Putin'in arkadaşı olduğu için görevden alındığını, bir başka Avrupa ülkesinde Dostoyevski'nin yayınlarının, eserlerinin yasaklandığını söyleyen Erdoğan, "Biz bunu neye benzetiyoruz biliyor musunuz? Bir zamanlar Irak'ta Hülagü'nün o yakıp yıktığı kütüphaneler vardı ya aynı o döneme dönüş olarak görüyoruz. Biz yeni Hülagüler istemiyoruz. Ne demokrasi ne diplomasi ne de insanlık bunlara layık değil." ifadelerini kullandı.
MONTRÖ SÖZLEŞMESİ: BÖLGEMİZDE SULH İÇİN HER UYGULAMAYI KULLANACAĞIZ
Türkiye olarak hem can kayıplarının önüne geçmek hem de bölgede barış ve istikrarı yeniden tesis etmek için yoğun çaba harcadıklarını anlatan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Temennimiz itidal ve sağduyunun galip gelmesi, silahların bir an önce susmasıdır. Bugün görüştüğümüz bir dost dedi ki 'bir SİHA bizim ülkemize düştü'. Şu anda o da dinleyicilerin arasında. Bakın hiç ilgisi, alakası olmayan ülkeyi de demek ki bu silahlar vuruyor. Bu doğrultuda kriz öncesinden başlayıp bugüne kadar süren yoğun bir diploması trafiği yürüttük, 25-30'a yakın liderle görüşmelerim oldu ve devam ediyor. Aynı şekilde dışişleri bakanım ve bakan arkadaşlarımın görüşmeleri oldu, devam ediyoruz. Yaptığımız tüm görüşmelerde olduğu gibi bugün ve yarınki temaslarımızda da çözüm tekliflerimizi muhataplarımızla paylaşacağız. Bölgemizde sulhu sükunun hakim kılınması için Montrö Sözleşmesi'nin ülkemize verdiği yetkilerin kullanılması dahil elimizden gelen her türlü gayreti göstermeye devam edeceğiz."
DÜNYA 5'TEN BÜYÜKTÜR! BM İFLAS BAYRAĞINI ÇEKMİŞTİR
Başkan Erdoğan, güncel sorunları büyüten ve içinden çıkılmaz hale getiren esas sebeplerin gözden kaçırılmaması gerektiğini söyledi.
Erdoğan, genel hatlarıyla ifade ettiği birçok meselenin gerisinde 2. Dünya Savaşı sonrası kurulan, müesses nizamın bulunduğunu vurguladı. Savaştan galip çıkan 5 devletin menfaatlerini önceleyen mevcut güvenlik mimarisinin günün ihtiyaçlarına cevap vermediğini ifade eden Erdoğan, "Birleşmiş Milletler üyesi 193 ülkenin kaderini, Güvenlik Konseyi daimi üyesi 5 ülkenin insafına bırakan bu sistemin adaletsiz olduğu sizlerin de malumudur." diye konuştu.
Ukrayna kriziyle beraber sistemin çarpıklığının ötesinde çok daha büyük açıklarının ve yapısal problemlerinin olduğunun ortaya çıktığını vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çatışan taraflardan biri veto hakkına sahip daimi üye olunca, Güvenlik Konseyi'nin icbar edici rolü boşa çıkmış, sistem iflas bayrağını çekmiştir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda alınan kararların bağlayıcı yönü bulunmadığı için de çatışmaları sonlandıracak hiçbir adım atılamamıştır. Düşünün 141 üye, o 5 üyenin içindeki bir veya iki üyeye karşı oy kullanırken netice alınabildi mi? Alınamadı. Böyle bir adalet olur mu? İşte mesele, ben diyorum ki artık daha adil bir dünyayı tesis etmek için uzun bir süredir dünya beşten büyüktür diyerek sistemin bu yönüne dikkati çekiyor, günümüz şartlarına göre reforme edilmesi gerektiğini hep söyledik, söylüyoruz. Ancak sistemin açıkları bilinmesine rağmen veto yetkisini elinde tutanlar gücü paylaşmaya yanaşmadığı için reform talepleri görmezden gelindi. Veto hakkı olmayan geçici üyelik, bu da çok komik geliyor bana, 15 tane geçici üye, 5 tane de daimi üye. Böyle komik bir şey olur mu? Bununla nereye varılıyor? Geçici üye olmak için de o ülkeler, 'Ben de geçici üye olabilir miyim?' diye çırpınıyorlar. Çeşitli lobiler yapıyorlar, kulisler atıyorlar. Olsan ne yazar? Aynı şeyi biz de yaşadık. Hiçbir faydası var mı? Yok. Elini kaldır indir. Asıl iş o beşten bir tanesinde. O 5 üyeden bir tanesi ne derse o oluyor. Geçici üyelik üzerinden sistemin yapısal sorunlarının üstü örtülmeye çalışıldı."
Türkiye gibi doğru bildiklerini yüksek sesle haykırmaktan çekinmeyen ülkelerin ise haksız, temelsiz, son derece çirkin ithamlarla susturulmak istendiğini belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
"Oysa biz, dünya beşten büyüktür derken, sadece kendimiz için, kendi ülkemiz için bir talepte bulunmuyorduk. Milletimizin hakkıyla beraber tüm insanlığın hakkını, hukukunu, ortak menfaatini de savunmaya çalışıyorduk. Yaşadığımız hadiseler bize tespit ve tekliflerimizin ne kadar doğru, yerinde ve isabetli olduğunu göstermiştir. Aynı gerçeğin Güvenlik Konseyi daimi üyeleri tarafından da görüldüğünü, anlaşıldığını ümit ediyorum. Statüko yerine barışı gözetecek, beş ülkenin çıkarı yerine tüm insanlığa hizmet edecek yeni bir küresel güvenlik mimarisinin kurulması şarttır."
YENİ BİR PARADİGMAYA İHTİYAÇ DUYUYORUZ
Daha adil bir dünyanın mümkün olduğu inancıyla gelecek dönemde Birleşmiş Milletler reformu çabalarını arttırarak sürdüreceklerini vurgulayan Erdoğan, "Aydınlık yarınlarımız uğrunda vereceğimiz bu mücadeleye sizlerin de gereken desteği sağlayacağınıza yürekten inanıyorum. Türkiye olarak uluslararası alanda öncülük ettiğimiz projeleri hayata geçirmek için sadece güçlü bir iradeye değil aynı zamanda diplomaside yeni bir paradigmaya da ihtiyaç duyuyoruz. Diplomasiye yaklaşımımızın da değişmesi, dönüşmesi, yaşanan tecrübeler ışığında yeniden ele alınması gerektiği kanaatindeyiz." ifadelerini kullandı.
YENİLİKÇİ BİR DİPLOMASİ ANLAYIŞINI GELİŞTİRMEMİZ ŞART
Diplomaside gelenek, deneyim, teamüller ve alışkanlıkların ebette önemli olduğunu ancak dünyanın karşı karşıya kaldığı girift sorunların çözümünde sadece bunların yeterli olmayacağına dikkati çeken Erdoğan, şunları kaydetti:
"Diplomasiden, problemleri çözme kabiliyeti yanında daha çok sorunları önlemede, gerilimlerin önüne geçmede de istifade edilmelidir. Diplomasinin birincil görevi barışı tesis değil barışı ve istikrarı tahkim etmek olmalıdır. Asıl maharet, sorunlar daha filizlenmeden zamanlıca müdahil olabilmektir. Diğer türlü maliyetlerin artması, vakit ve enerji kaybının yaşanması, acıların ve zulümlerin derinleşmesi kaçınılmazdır. Geçmişin birikimini, asırlara sari tecrübeyi reddetmeden, proaktif, girişimci ve yenilikçi bir diplomasi anlayışını hep birlikte geliştirmemiz şarttır. Bu çabalarımızda bize yol gösterecek maziden gelen zengin bir hazine yanında, iyi ve başarılı örnekler de olduğunu biliyoruz. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Medeniyetler İttifakı, Avrupa Birliği, Afrika Birliği gibi örneklerden yararlanmamız gerektiğine inanıyorum. Bu çerçevede forumun temasının diplomasiyi yeniden kurgulamak olarak belirlenmesini son derece isabetli buluyorum. Bu tema altında yapılacak tartışmaların ve işin ehli insanlar tarafından gerçekleştirilecek sunumların, bizlere yeni ufuklar açacağına inanıyorum. Bölgemize ve dünyaya dair kritik meselelerin ele alınacağı İkinci Antalya Diplomasi Forumu'nun diplomasi üzerine yeni açılımlara, yeni önerilere, yeni fikirlerin yeşermesine vesile olmasını temenni ediyorum."
Antalya Diplomasi Forumu'nun düzenlenmesinde emeği geçenlere ve katılımcılara teşekkür eden Erdoğan, konuşmasını "Savaşların olduğu değil barışın egemen olduğu bir dünya için sizleri saygıyla selamlıyorum." sözleriyle tamamladı.
BAKAN ÇAVUŞOĞLU'NUN AÇIKLAMALARI
Devlet liderlerinin bir araya geldiği ve dünya gündemindeki en önemli bölgesel, küresel meselelerin masaya yatırıldığı Antalya Diplomasi Forumu, turizm merkezi Belek'teki NEST Kongre Merkezi'nde başladı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın himayelerinde Dışişleri Bakanlığı'nca düzenlenen ADF'nin resmi açılışı saat 14.30'da yapııldı. Programda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu önemli açıklamalarda bulundu.
Çavuşoğlu, ADF'nin, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın önderliğinde yürütülen "Girişimci ve İnsani Dış Politika" kavramının bir ürünü olduğunu, ADF'nin bu sene artık tanınan, bilinen bir forum olarak ikinci kez toplandığını kaydetti.
"ADF sadece Türk diplomasisine değil, bölge ve dünya diplomasisine de bir fikir ortamı sunuyor. Forum'un temel şiarını yansıtan 'Birlikte Düşün, Birlikte Hareket Et' düşüncesi, 17 Devlet ve hükümet Başkanı, 80 Bakan, 39 Uluslararası Teşkilat temsilcisi başta olmak üzere, 75 ülkeden katılımcıyı bugün bu salonda bir araya getirdi. Dünyadaki devletlerin 3'te birinden fazlası, yaklaşık yüzde 40'ı burada en üst düzeylerde temsil ediliyor" ifadelerini kullanan Çavuşoğlu, davete olumlu yanıt veren tüm konuklara teşekkür etti.
Çavuşoğlu, insanlık olarak tarihin sakin bir çay değil, Manavgat Şelalesi şiddetinde aktığı bir zamanda yaşadıklarını belirterek sabit bilinen hemen her şeyin değiştiğini, geride bırakmak istenilen hemen her olumsuzluğun yeni şekillere bürünerek ortaya çıktığını söyledi.
"'Daha adil bir dünya' arayışı hakkın, hukukun, refah ve huzurun hizmetinde bir küresel düzen, bir diplomasi talebimiz bizleri burada buluşturuyor." ifadesini kullanan Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2017'de BM Genel Kurulu'nda öngördükleri gibi "yeni bir kaos ve zulüm dalgasına düşme" tehdidiyle karşı karşıya kalındığını vurguladı.
Çavuşoğlu, "Tarihin geri döndüğü", insanlık olarak kazanımların geriye sardığı bir noktada olunduğunu aktararak "Filozof, tarihin ileri doğru yaşandığını ancak geriye doğru anlaşıldığını söylemiş. Biz bu salondakiler, tarihi ileri doğru yaşarken yarına dair isabetli öngörüler ve bugüne dair sağlıklı politikalar geliştirmek zorundayız. Kaba kuvvetin kendisini mantıktan azletmiş olduğu bir dönemde yaşıyoruz. Güç kullanmak sadece güçlünün takdirinde. Bu aslında acı tecrübelerle kurulan uluslararası ve bölgesel sistem mimarisinin zafiyetini gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa'nın yeniden bir sistemsel istikrar çıpası aradığını dile getiren Çavuşoğlu, "Önümüzdeki yıllarda tüm dünyada post-kolonyal düzenin de çökmesi riskiyle mücadele etmek zorunda mı kalacağız? Bu felaket olur. Çünkü ihtiyaçlara, mevcut kurum ve mekanizmalar doğru yanıtları zaten veremiyor. Mesela çatışmalar önlenemiyor, başlayan çatışmalar bitirilemiyor." diye konuştu.
Mevlüt Çavuşoğlu, teknolojik yenilikler ve dijitalleşmenin doludizgin olduğunu ama bundan herkesin eşit şekilde yararlanamadığını ve bir "dijital bölünme" yaşandığını kaydetti.
"DÜNYADA EŞİTSİZLİK DERİNLEŞİYOR"
Dünyada eşitsizliklerin daha da derinleştiğine işaret eden Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
"Ortaya çıkan yeni gerilimleri çözme, değişimi yönetme, uyumu kolaylaştırma ve iş birliğini teşvik etme ihtiyacı ortada. Diplomaside artan paydaşlar da yeni yaklaşımları elzem kılmakta. Sivil toplumdan, iş dünyasına, bireylerden kamu kurumlarına kadar birçok paydaşın oluşturduğu orkestrayı yönetmek, farklı enstrümanlardan bir senfoni çıkarmak, diplomasinin hem fırsat hem de sınamaları arasında."
Bakan Çavuşoğlu, yeni bir dil ve anlayışa ihtiyacın olduğunu vurgulayarak dijital yeteneklerle mesajları en ikna edici şekilde vermek, aynı zamanda dezenformasyona karşı koyabilmek gerektiğini vurgulayarak "Çok taraflı kurumların güncellenmesi, uluslararası hukukun güçlendirilmesi, müzakere edilmiş anlaşma ve düzenlemelerin ihyası, yardımlaşmanın etkin kılınması için temel enstrüman diplomasidir." ifadesini kullandı.
İçinde bulunulan çağın, diplomaside bir değerlendirme ihtiyacını ortaya çıkardığını; diplomasinin daha etkin olmak zorunda olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, bu düşüncelerle Antalya Diplomasi Forumu'nun bu yılki başlığını "Diplomasiyi Yeniden Kurgulamak" şeklinde belirlediklerini söyledi.
"ADF BM ORTAMI SUNUYOR"
Çavuşoğlu, ADF'nin sanki bir Birleşmiş Milletler ortamı sağladığını, siyaset, bilim, iş ve kamuoyu halkalarının Antalya'da kesiştiğini, "yani Antalya'da Birleşmiş Zihinler ortamı" kurulduğunu aktardı.
ADF katılımcılarına ve ortamına baktığınızda burası sanki BM ortamı sunuyor. Antalya'da birleşmiş zihinler ortamı kuruluyor. Sorunlarımızı, farklılıklarımızı zihinde çözmeden birlikte hareket edemeyiz.
Forum'da kapsamlı bir program hazırladıklarını, siyasi önderliğin sınamalarını liderler düzeyinde ele alacaklarını dile getiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Afrika, Asya-Pasifik, Avrupa, Latin Amerika, Orta Doğu, Balkanlar, Güney Kafkasya ve tabiatıyla Ukrayna'yı odak altında inceleyeceğiz. Çatışmaların önlenmesinden küresel sağlığa, günümüz siyaset, güvenlik, ekonomi ve toplum gündemine ağırlığını koyan konuları derinlemesine tartışacağız. Dijital dönüşüm ve iklim değişikliğinin etkilerini yenilikçi bakışlarla irdeleyeceğiz. Metaverse alanındaki gelişmelerin diplomasiye etkilerini de masaya yatıracağız."
Bakan Çavuşoğlu, panellere ilaveten, bireysel mülakatlar gibi farklı formatlar programlarıyla daha da zenginleştireceğini, iş çevrelerinin sürücü koltuğunda konumlandırıp belirli panelleri onlara teslim edeceklerini ve bazı panelleri ise değer verdikleri uluslararası ortaklarla birlikte düzenleyeceklerini belirtti.
ADF'nin özel bir odak noktasını geçen sene olduğu gibi bu sene de kadınların ve gençlerin oluşturacağını vurgulayan Çavuşoğlu, "Kadın ve gençlerimizin ADF yoluyla sağladıkları birikimin barışa ve diplomasiye yapabileceğimiz en içerikli yatırım olduğunu düşünüyoruz. Antalya Diplomasi Forumu gelecek sene 500. yıl dönümünü kutlayacağımız Türk hariciyesinin dünyaya kalıcı armağanlarından biridir." değerlendirmesini yaptı.
2 BİN 500 KATILIMCI YER ALIYOR
ADF'de, devlet ve hükümet başkanları, bakanlar, diplomatlar, iş dünyası liderleri, akademisyenler, düşünce kuruluşları mensupları ile gençlik ve medya temsilcileriyle toplamda 2 bin 500 katılımcı yer alıyor.
Forumu takip etmek için akreditasyon yaptıran gazeteci sayısı ise 200'ü yabancı toplamda 585 kişi olarak açıklandı.
4 LİDERLER OTURUMU, 27 PANEL
Forumda demokratik yönetişim, enerji güvenliği, yapay zeka, ırkçılık, ayrımcılıkla mücadele, Afrika'nın kalkınması, Asya pasifik bölgesi, dezenformasyonla mücadele, düzensiz göç, terörle mücadele, kadınları güçlendirme, iklim değişikliği, Avrupa güvenliğini yeniden gözden geçirmek gibi konular ele alınacak. Forumda 4 liderler oturumu, 27 panel, 4 yuvarlak masa toplantısı ve 2 gençlik etkinliği bulunuyor.
'DİPLOMASİ TÜNELİ' VE 'DİJİTAL KULE'
Türkiye'nin her yerinden lisans, yüksek lisans, doktora öğrencilerinin de katılacağı forum öncesinde Belek turizm bölgesindeki otellerde ciddi bir doluluk oluştu. Güvenlik önlemlerinin de hem oteller hem de kongre merkezinde üst düzeyde olduğu forumda, bu yıl da geçen yıl oluğu gibi 'Diplomasi Tüneli' kuruldu. Diplomasi Tüneli'nde birçok başlıkta, dünya tarihine yön veren önemli konular, uluslararası antlaşmalar ve Türkiye'nin çalışmalarına yer veriliyor.
DEVLET LİDERLERİ VE BAŞBAKANLAR
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in de yer aldığı forumun devlet başkanı ve hükümet başkanı düzeyindeki katılımcıları şöyle:
"KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor, Nijer Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum, Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmanı Sadrıu, Somali Cumhurbaşkanı Mohamed Abdullahı Mohamed Farmajo, Haiti Cumhurbaşkanı Jovenel Mo'se, Gine-Bıssau Cumhurbaşkanı Umaro Sıssoco Embalo, Karadağ Cumhurbaşkanı Mılo Djukanovıc, Ukrayna eski Cumhurbaşkanı Petro Poroshenko, Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovskı, Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta, Afganistan eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai, Kosova Başbakanı Albın Kurtı ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama."
Forumda yer alan diğer isimler ise şöyle:
"Katar Dışişleri Bakanı Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani, İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Afganistan Dışişleri Bakanı Mohammed Hanıf Atmar, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev, Venezuela Cumhurbaşkanı Yardımcısı Delcy Rodriguez, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Baghdad Amreyev, Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Artis, Moldova Gagauz Özerk Yeri Başkanı Irına Vlah, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, İran Dışişleri Bakanı Mohammad Javad Zarıf, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hussein, Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah, ABD Siyasi - Askeri Konulardan Sorumlu Eski Bakan Yardımcısı Mark T. Kımmıtt, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Genel Sekreteri Helga Maria Schmid, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Genel Sekreteri Hadı Soleımanpour, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Sekreteri Marija Buric, AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Almanya eski Dışişleri Bakanı Sıgmar Gabrıel, Filistin Dışişleri Bakanı Riyad Al-Maliki, Kosova Başbakanı Albin Kurti ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavısto."