CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Zincir marketlerde büyük oyun! Aynı ürün farklı fiyat: "Tencere darbesi bu"
Vatandaşın cebine göz diken market zincirler, aynı marka ürünü farklı fiyatlarla satışa sunuyorlar. Birbirine yakın üç markette aynı firma tarafından üretilen domates salçasının 46,95 TL, 61,75 TL ve 79,95 TL'ye satıldığı öğrenildi. 24 Aralık'ta 61,75 TL satılan domates salçasının, 25 Aralık'ta 46,95 TL ve 79,95 TL'ye satıldığı belirlendi. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Demir, "Bu bizde gösteriyor ki büyük bir oyun var. Devletin buna fırsat vermemesi lazım." dedi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) İstanbul İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Ömer Demir ile son dönemde market fiyatlarındaki artışları hakkında açıklamalarda bulundu.
Demir'in açıklamalarından öne çıkan satır başları:
"HÜKÜMET TARIMDA TARİHİ REKORA İMZA ATTI"
"Tarihte nerede görülmüş ki, fiyatlandırma da patates ve soğan muzun fiyatını geçmiş. Fiyatlandırmayı çökerttiler. Borsa fiyatı gibi etiket fiyatları olmaya başladı. Her saat etiket değişiyor. Bu durumun matematiksel hesabı yok. Kaç aydır dolar aynı. Mazot aşağıya düştü. Süt bölgelere göre değişmekle birlikte en yüksek 9 lira.
Ama 30 liraya satıyorlar. Bu bizde gösteriyor ki büyük bir oyun var. Devletin buna fırsat vermemesi lazım. Hükümet tarımda tarihi rekora imza attı. 42 yıl önce köylü çiftçi bu kadar para kazanmıştı. 42 yıl sonra hububatta bu kadar para kazanabildi. Dünya borsasını üzerinde alım yaptık. Dünya borsasında, 300-310 dolar arası hububat alımı yapılırken, biz 400 dolar civarında hububat aldık çiftçiden. Alım garantisi verdik. 400 tane TMO alım varken, 200 tane daha seyyar alım merkezi kurduk."
"MUTFAKTA SORUN ÇIKARTMAYA ÇALIŞIYORLAR"
"Bu devlet her şey rağmen, fırıncının aldığı 50 kiloluk unun yüzde 45 fiyatını karşılıyor. Bunu şekerde de yapıyor. Bizde stok sıkıntısı yok. Fakat hükümetin aleyhine çevirmek için çalışıyorlar. Var olan ayçiçek yağına yok dediler. İnsanları galeyana getirdiler. 90 ile 110 lira arasında olan ayçiçek yağını 300 liraya kadar sattılar.
İki haftada 500 bin teneke yağ sattılar. 100 milyonun üzerinde para kazandılar. Şimdi vatandaşı sokağa nasıl iteriz derdindeler. Bu vurgun, bu vatandaşın mutfağında sorun çıkartmaya çalışmak, sokağa çağırmak. Tencere darbesi bu. Mutfakta patates, soğan olmazsa mutfakta yemek yapamazsın. Mutfakta yemek çıkmazsa sorun çıkar. Bunu da hükümete yıkmaya çalışıyorlar."
"UCUZA ALDILAR PAHALIYA SATTILAR"
"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tahıl koridorunu açamasaydı, şu an yediğimiz ekmek 20 liranın üzeriydi. Dünyada gıda savaşı başlamıştı. Meyve sebzeyi 2 liradan aldılar, 22 liraya sattılar. Biberi, 2 liradan aldılar, 22 liraya sattılar. Elmayı 1.5 liraya aldılar, 18 liraya sattılar. Dereotunu 1 liraya aldılar, 22 liraya sattılar. Bahane olarak mazotu gösterdiler. Antalya'da portakal 5 lira. İstanbul'da 22 lira. Aynı Antalya'da portakal 17 lira.
Hal yasası acilen çıkartılmalıdır. Fiyatlamayı alt üst ediyorlar. 1 kilo kıyma 150 lira, 1 kilo kaşar 210 lira. Büyük bir operasyon çıkartmaya doğru gidiyorlar. Köylüyü çiftçiyi kendi alanında desteklememiz gerekir. Birbirine yakın üç markette aynı firma tarafından üretilen domates salçası 46,95 TL, 61,75 TL ve 79,95 TL'ye satılıyor."
MARKETLER NEDEN ZAM YAPIYOR?
Fahiş fiyat ve stokçuluk yapan işletmelere ceza yağdı. Fahiş fiyata yeni cezalar da yolda.
Fiyatlarda haksız artışa giden marketler için ne yapılacak? Zincir market ve tedarikçi soruşturmasında karar ne olacak? Maliyetler artmazken marketler ürün fiyatlarını neden yükseltiyor? Seçim öncesi bir oyun mu? Tüketici Konfederasyon Başkanı Aydın Ağaoğlu ve Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
İşte o açıklamalardan satır başları;
Patateslerin soğanların yanındayız. Patates şu anda bir yerel markette 15 TL'ye satılıyor. Dar gelirlinin en kolay en ucuz un doyurucu diye tercih ettiği patates bile artık 15 TL'ye ulaştı.
Nasıl oluyor bu fiyatlar? Maliyet unsurları diyorlardı maliyet unsurlarında bir artış yok iki aydır. Biz bu patatesi 7-8 liraya alıyorduk iki katına çıktı neredeyse. Bu nereye kadar gidecek? Bunu esefle endişeyle izliyoruz.
Bu noktada belirleyici olan piyasada referans fiyat oluşmasına yol açan çeşitli faktörler var. Ama bunlardan başlıcası da çok mağazalı bazı zincir marketlerin etiketleri.
O etikette domatesin 30 lira olduğunu gören pazarcı domatesi 15 TL'ye satmıyor. Halde de aynı şey. Bugün halde de patatesin fiyatı 7-7,5 liralara kadar çıkartıldı. Bunu daha önce 3-4 liradan satan halci 7-7,5 liraya kadar çıkarttı.
"NEYİN ZAMMI BU?"
Yani neden oluyor neyin zammı bu bilemiyorum. Her şeyi kendileri yapıyorlar kendileri üretiyorlar kendileri toptancılık yapıyorlar. Aracı diyoruz ya pek çoğunun neredeyse tamamının aracı şirket kendisi. Kendi toptan şirketi var X marketler zincirinin.
"PARA CEZALARI ETKİLİ DEĞİL"
Ben geçen haftaya bakıyorum 9.4 milyon bir ceza uyguladı Ticaret Bakanlığı haksız fiyat artışı değerlendirme kurulu, bu para cezalarının etkili olmadığını görüyoruz.
Bizim paketli gıda ürünleriyle temel ihtiyaç ürünleriyle ilgili yaklaşık 1 yıldır dile getirdiğimiz bir konudur bunların üzerine tavsiye edilen satış fiyatı yazılsın bakalım 45 TL'ye aldığı peyniri o zaman 200 TL'ye satıldığında acaba üzerinde tavsiye satış fiyatı 45 TL civarında bir rakam mı bunu görecek, böylelikle stoktan mı vurgun yapılıyor yoksa yeni mal gelmiş maliyet mi artmış bunlar belli olabilecek.
"BUNLAR İFŞA EDİLMELİ"
Bunlar ifşa edilmeli. Bakın o 9.4 milyon ceza hiç kahvaltı parası bile değil, 1 saatlik cirosu değil bir marketin belki. Ama ifşa edilecek.
KAPATMA CEZASI
İkincisi kapatma gelecek. Israrla tekrar ediyorsa üçüncü kez aynı şekilde tespit edildiyse mağaza kapatma cezası gelecek.
HAPİS CEZASI
Son olarak da hapis cezası. TCK'nın 237'inci maddesinde piyasada fiyatları değiştirdiği için artmasına azalmasına yol açtığı için hapis cezası. Bu arada Rekabet Kurumu soruşturması devam ediyor. Cezaların mürekkebi kurumadan önümüzdeki ay açıklayacak sonucu.
Dijital takip sistemi kurulsun. Kurulursa kimin ne yaptığı çok net olarak kamu otoritesince gözlemlenecek. Mutlaka parekende yasası ile hal yasasının hızlandırılması lazım.
SEÇİM ÖNCESİ BİR HEDEF GÖSTERME ÇABASI MI?
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem: Biz günlerdir bu işi konuşurken işin ekonomisini konuşuyoruz. Diyoruz ki bunun ekonomik açıdan hiçbir gerekçesi yok. Hatta fiyatlar düşmüş bizim maliyetimizi artıran fiyatlar diye iddia edilen fiyatların hepsi düşmüş.
"İŞİN EKONOMİK TARAFI YOK"
Yani işin ekonomik tarafı yok. İşin bu seçim atmosferine her girdiğimizde bu oyunun oynanıyor olması buradan bir iktidar devşirme hareketi mi diye sormak lazım. O yüzden biz ne zaman seçimle ilgili bir şey konuşsak patates soğan birileri gündeme getiriyor.
"FİYATLARIN ARTMASININ İZAHI YOK"
Bir zaman da saman filan gündeme gelmeye başladı. Sonra bir bakıyoruz ki birileri çöplere fakir fukaranın yiyeceği soğanı patatesi çöplere atmaya çalışıyor. Gıda üzerinden insanların ekmeğiyle oynayarak bu oyun oynanmamalı. Bu gerçeği millet görüyor zaten. Kimin ne yaptığını artık çok net bir şekilde görüyoruz. Bu fiyatların artmasının bir izahı yok.
"İZAH EDEMİYORUZ"
İstanbul Ziraat Odası Başkanı Ömer Demir: Ne gariptir ki ne acayiptir ki öyle bir olayla karşı karşıya kalıyoruz ki biz bu işin bir paydaşı olarak anlayamıyoruz, izah edemiyoruz.
PATATES VE SOĞUN MUZDAN PAHALI OLUR MU?
Sizlere çok ilginç bir şeyi ifade etmek istiyorum. Siz hiç patates ve soğanın muzdan daha pahalı olduğu bir dönem ile karşılaştınız mı? Böyle bir şey yok olması da mümkün değil.
