CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
İşte kıdem tazminatını artırmanın yolları! Uzman isim A Haber'de anlattı
Kıdem tazminatı nasıl yükseltilir? A Haber muhabiri Hatice Kübra Bal, Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş'a sordu. Karakaş püf noktalarını anlattı. Kıdem tazminatı yükseltme ile ilgili bazı bilgiler veren Karakaş, yemek, giyecek gibi yardımların kıdem tazminatlarını yükselttiğine dikkat çekti. İşte kıdem tazminatı ile ilgili tüm merak edilenler...
Çalışanların işten ayrılma durumunda en büyük güvencesi olan kıdem tazminatında pek çok detay hala bilinmiyor. Peki, kıdem tazminatı nasıl yükseltilir? Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, A Haber'de konu ile ilgili detayları anlattı.
İşte o açıklamalardan satır başları;
"PÜF NOKTALAR VAR"
"Çalışanlarımız maalesef kıdem tazminatını çoğu zaman eksik almaktadırlar. Çünkü burada püf noktalar var. Bunlara dikkat ettiğimiz takdirde daha yüksek kıdem tazminatı almamız mümkün.
BUNLARA DİKKAT!
Çalışanlarımız ücretlerinin SGK'ya aynen yansıtılmasına dikkat etmeleri gerekiyor. Örneğin maaşı 40 bin TL olan bir kişi asgari ücret üzerinden bildirildiği takdirde maalesef işveren artık 40 bin TL değil de asgari ücret üzerinden bildiriyor bu da büyük bir eksiklik oluyor. Yargıda da kaybediyor teftişte de kaybediyor.
BU ÜCRETLER DE EKLENİYOR
Başka bir püf nokta da şudur örneğin bir asgari ücretlinin brütü 20 bin TL'dir eline geçen 17 bin TL üzerinden değil brüt üzerinden hesaplanacağını göz önünde bulundurması gerekiyor.
Bir de çalışanlarımıza sadece ödenen ücret üzerinden değil başka boyutları da var. Örneğin sürekli devam eden yemek parası, yol parası, yakacak parası hatta Ramazan'da düzenli bir şekilde Ramazan kolisi bile bütün bu ödemelerin de ödenen ücret üzerine eklenerek alınması lazım. Bütün bunlar olduğu zaman daha yüksek kıdem tazminatı alınabilmektedir.
TARİHE DİKKAT!
Eğer çalışan asgari ücretliyse asgari ücretin artış dönemine denk geliyorsa örneğin ocak ayında güncelleniyor. Ocak ayında asgari ücret ne kadar artarsa kıdem tazminatı da aynı şekilde artacaktır.
Kıdem tazminatında tavan 41.828 TL şu anda. Bu tavan yılbaşında memur maaşlarına kat sayılarına zam geldiği zaman bu tavan da yükseliyor.
Örneğin maaşı 60 bin TL olan kişi bugün emekli olursa alacağı kıdem tazminatı en yüksek 41.828 TL. Ama ocak ayında emekli olduğu zaman memur maaşları ne kadar artarsa o rakam üzerinden hesaplanacaktır. Tarihe de dikkat edilmesi gerekmektedir.
Yasalarımız çalışanlar için güvenceler içeriyor. Bunlardan birisi de kıdem tazminatı.
Tazminat alabilmek için son iş yerinde en az 1 yıllık çalışma şartı aranıyor. Ancak işten çıkış şekliniz önemli.
İSTİFA EDEN TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem konu ile ilgili detayları anlattı.
Yasalara göre bir işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılması gerekiyor. Yani istifa eden tazminat alamıyor.
Fakat bunun bazı istisnaları da bulunuyor. Yani bazı durumlarda kendi ayrılan da tazminat alabiliyor.
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Çalışanların çeşitli sebeplerle işten ayrıldıklarında, çalıştıkları yıllar karşılığında işverence kendilerine ödenen para kıdem tazminatını oluşturuyor.
TAZMİNAT ALMANIN ŞARTLARI VAR MI?
Kıdem tazminatını aynı iş yerinde en az 1 yılı doldurmuş olan çalışanlar alabiliyor. 1 yılı doldurmamış çalışanlar, ayrıldıklarında tazminat alamıyorlar.
KENDİ İSTEĞİ İLE AYRILANLAR HANGİ ŞARTLARDA TAZMİNAT ALABİLİR?
1475 sayılı yasanın yürürlükteki 14. maddesi tazminat almanın şartlarını belirliyor. Burada istifa halinde de tazminat almanın istisnaları sıralanıyor.
İş Kanunu 24. Madde'de sayılan haklı fesih şartlarının oluşması durumunda istifa edenler tazminat alabiliyor.
Emekli olanlar kendi istekleriyle ayrılıp tazminat alabiliyor. Zorunlu askerlik görevine gidenler ayrılıp tazminat alabiliyor. Evliliğinin üzerinden 1 yıl geçene kadar ayrılan kadın çalışanlar tazminat alabiliyor. Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar tazminat alabiliyor.
9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar SGK'dan 15 yıl 3.600 gün şartlarını tamamladıklarına dair yazı aldıktan sonra kendi istekleriyle ayrılıp tazminat alabiliyorlar.
Sonrasında sigortalı olanlar ise 25 yıl 4.500 gün ya da 7 bin günü tamamlamak zorunda. 1 Mayıs 2008 sonrası ise 25 yıl şartı kalkıyor 4600 günden başlayarak her yıl artan ve 5400 güne ulaşan prim yeterli oluyor.
Vefat halinde de yakınlarına tazminat ödeniyor.
DOĞUM YAPMAK TAZMİNAT HAKKI DOĞURUR MU?
Doğum sebebiyle işten ayrılma durumunda kıdem tazminatı alınamıyor. Sağlık sebepleri ile tazminat alınabilmesi için belli şartlar bulunuyor. Bunun için iş yerinde bir hastalık bulaşma riski olması gerekiyor.
Bunun dışındaki sağlık sorunları (malullük ve sakatlık hariç) tazminat hakkı oluşturmuyor.
TAZMİNAT NASIL HESAPLANIYOR?
Kıdem tazminatı hesabı yapılırken işçinin çalıştığı süreye bakılıyor. Her yıl için son brüt maaşından bir maaş hesaplanıyor.
Bir yılı tamamlamayan süreler de hesaba katılıyor.
Yani 3 yıl çalışan ve brüt maaşı 20 bin lira olan bir çalışan 60 bin lira tazminat alıyor. Bu işçi 3 yıl 3 ay çalıştığında bu 3 aylık kısım da hesaba katılıyor.
TAZMİNATA ESAS ÜCRET NASIL HESAPLANIYOR? GİYDİRİLMİŞ BRÜT ÜCRET NEDİR?
Kıdem tazminatında kullanılacak brüt ücret sadece maaştan oluşmuyor. Çalışana düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen ödemeler (yol parası, yemek parası, düzenli ödenen ikramiyeler gibi) brüt ücrete ekleniyor.
Örneğin brüt ücreti 30 bin lira olan bir çalışana her yıl 5000 lira ikramiye ödeniyorsa brüt ücreti 35 bin lira olarak alınıp çalıştığı yıl ile çarpılıyor.
Burada düzenli ödenmeyen mesai, prim gibi ödemeler dikkate alınmıyor.
DÜŞÜK GÖSTERİLEN ÜCRET Mİ GEÇERLİ?
Çalışanların brüt ücretleri hesaplanırken öncelikle SGK'ya bildirilen prime esas kazanca bakılıyor. O yüzden maaşı yüksek olup da asgari ücretten gösterilenler tazminat sorunu yaşıyor. Gerçek maaşı bordroya göstermeyen işverenleri mutlaka ALO 170'e bildirin.
TAZMİNAT MİKTARININ BİR SINIRI VAR MI?
Evet kıdem tazminatı her yıl belirlenen tavan ücret kadar oluyor. Maaş ne kadar olursa olsun brüt ücret bu belirlenen rakamı aşamıyor. 2024 yılı Temmuz ayı ile birlikte bu rakam 41 bin 828 TL olarak uygulanıyor.
Basın İş Kanunu'na tabi çalışan gazetecilerde ise tazminat tavanı uygulanmıyor.
TAZMİNATTAN HANGİ KESİNTİLER YAPILIYOR, TAKSİT OLUYOR MU?
Kıdem tazminatından damga vergisi dışında kesinti olmuyor.
İşveren tazminatı hemen ve tek seferde bankaya yatırarak ödemek zorunda. İşçinin rızası olmadan taksit yapılamıyor.
TAZMİNAT ALMANIN SINIRI VAR MI? HER İŞ YERİNDEN ALINABİLİR Mİ?
Tazminat almanın bir sınırı yok. Şartlar oluştuktan sonra her iş değiştirdiğinizde tazminat alabilirsiniz. Tabii son iş yerinizdeki çalışmanın 1 yılı doldurması gerekiyor.
İŞ YERİ KAPANSA YA DA İFLAS ETSE TAZMİNAT HAKKI KAYBOLUYOR MU?
İş yerinin kapanması, iflas etmesi ya da başkasına devredilmesi, satılması gibi durumlar kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldırmıyor.
İŞTE YÜKSEK EMEKLİ MAAŞ FORMÜLÜ | TIKLA İZLE
