CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Fed faiz beklentisi | Merakla beklenen tutanaklar açıklandı! Yeni faiz artışı olur mu?
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) son toplantısına ait yayımladığı tutanaklarda, bilanço daraltma planının Mayıs toplantısında onaylanması beklentisi öne çıktı. Peki yetkililer faiz konusuyla ilgili ne mesaj verdi? Fed'in yayımlanan tutanaklarıyla ilgili ekonomistler ne dedi?
Fed, Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) 15-16 Mart 2022 tarihlerinde düzenlenen son toplantısına ilişkin tutanaklarını yayımladı. Bilanço daraltma planının Mayıs toplantısında onaylanması beklentisi de öne çıktı. Buna göre, FOMC'nin 3-4 Mayıs'ta gerçekleştireceği bir sonraki toplantıda bilanço daralmasını onaylaması bekleniyor. Tutanaklarda yer alan ifadelerde, Fed üyelerinin genel olarak ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin aylık 35 milyar dolar düzeyinde azaltılmasını uygun gördüğü ve bir noktada ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin aktif satışının düşünülebileceği bilgisi yer aldı.
Diğer taraftan yayımlanan tutanaklarda, "birçok" yetkilinin yaptıkları çeyrek puanlık hamle yerine faiz oranını yarım puan artırmayı tercih ettiklerini, ancak Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında bunu yapmama kararı aldıklarını gösterdi. Tutanaklarda 95 milyar dolarlık aylık bilanço daraltmanın uygun olacağı ifade edildi. Birçok yetkilinin bir ya da daha fazla 50 baz puanlık artışın garanti olduğu yönünde fikir belirttiği de görüldü. Peki uzman isim bu tutanaklarla ilgili ne dedi? İşte detaylar...
BİRDEN FAZLA BİTİŞ SENARYOSU İÇERMEKTE
'Piyasa iki ana tema etrafında birleşmeye devam ediyor' Ekonomist Enver Erkan, Fed'in faiz artışıyla ilgili şu mesajları verdi: "FOMC'nin 3-4 Mayıs'taki bir sonraki toplantısında bilanço indirimini onaylaması bekleniyor. Bilançoyu küçültme hareketi, Fed'in geçen ay pandemi desteğini yumuşak bir şekilde azaltmaya çalışırken tahvil satın alması nedeniyle enflasyonla mücadeleye doğru keskin bir dönüşü genişletecek. Yani faiz artırımına göre daha etkili bir QT gerçekleştirilmiş olacak. Ekonomiyi Covid-19'dan korumak için agresif bir şekilde tahvil satın alarak 8,9 trilyon dolara yükselen bilançolarının boyutunu küçültmek de finansal koşulların sıkılaşmasına yardımcı olacak
Ancak bunun bilançoyu pandemi öncesine doğru indirmesi, Sistem Açık Piyasa Hesabı'ndan aylık 95 milyar dolarlık ve yıllık 1,14 trilyon dolarlık dilimler düşünüldüğünde, zaman alacak bir süreç. Bu hızda gidilirse, bilanço 43 ayda 4,3 trilyon dolar seviyesine düşüyor (pandemi öncesi). Dolayısıyla, Fed'in 326 milyar dolarlık kısa vadeli Hazine bonoları stoğunu eritirken, uzun vadeli tahvillerden de doğrudan satış yaparak 3 aylık değerlendirmelerde üst sınırı yükseltmesi ihtimali bulunuyor. Tutanaklar, daha yavaştan daha hızlıya doğru değişen birden fazla bitiş senaryosu içermekte.
EKONOMİNİN BU SIKILAŞMAYA NASIL GİRDİĞİNE BAKACAK OLURSAK...
Burada ne kadar hızlı ilerlerse likidite koşullarını o kadar sıkılaştırmış olacak. Dolayısıyla finansal sistem ve kredi mekanizmasının kilitlenerek bir ekonomik durgunluğa sebep vermemesi açısından Fed bu limitleri sınırlı ölçüde artırabilecektir, aynı zamanda bunun negatif etkilerinden kaçınmak için repo penceresi gibi önlemler devreye alınmış durumda. 2017-19 arasında bile en üst sınır olarak 50 milyar dolar şeklinde ilerlenmişti.
Ekonominin bu sıkılaşmaya nasıl girdiğine bakacak olursak; Tüketici fiyat endeksi Şubat ayında %7,9 ile 1982'den bu yana en hızlı yükselişini gerçekleştirdi. Bu arada ABD işgücü piyasaları, işverenlerin 431K iş eklemesiyle ve işsizlik oranının geçen ay %3,6'ya düşmesiyle güçlü kalmaya devam ediyor.
FED ŞAHİNLERİ GİDEREK DAHA BELİRSİZ BİR KÜRESEL ZEMİNLE KARŞI KARŞIYA
Piyasa iki ana tema etrafında birleşmeye devam ediyor: Ukrayna savaşı ve sıkı para politikası, ancak artan faiz oranları fikri etrafında piyasa duyarlılığı arttı. Fed şahinleri giderek daha belirsiz bir küresel zeminle karşı karşıya. Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline ilişkin raporlar, tırmanma ve gerilimi azaltma arasında gidip geliyor. Rusya ve Ukrayna arasındaki barış görüşmeleri de bazı yıpranmış sinirleri yatıştırmaya yardımcı oldu. Ancak Ukrayna savaşıyla ilgili gelişmeler oldukça belirsiz olsa da, enflasyon ve dolayısıyla merkez bankası politikası üzerindeki etki oldukça belirgin.
Tutanaklar, Mayıs'ta 50 baz puan faiz artışına yol vermesi, Haziran açısından 50 baz puanlık bir artışı daha radarda tutması ve bilanço küçültme planından dolayı şahin. Politika yapıcılar, çekingen davrandıkları ve 50 bps artıştan kaçındıkları Mart FOMC'den sonra Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin gıda ve enerji fiyatlarını yükseltmesi gözlemlediler. Ardından politikada daha hızlı hareket edebileceklerini söylediler ve Fed başkanları son açıklamalarında 50 bps faiz artışlarını gündeme getirdiler. Powell da açıklamalarında, 3-4 Mayıs için gerekirse yarım puanlık bir artışın masada olduğunu ilan etmişti. Yatırımcılar, enflasyon baskıları yayıldıkça 2022'de yediden fazla faiz artışı olasılığını fiyatladılar ve Fed'in önümüzdeki ay faiz oranlarını yarım puan artırma olasılığını yaklaşık %85 olarak görüyorlar."
FED, POLİTİKA FAİZİNİ 25 BAZ PUAN ARTIRMIŞTI
ABD Merkez Bankası (Fed), 16 Mart tarihindeki Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında, 2018 Kasım ayından bu yana ilk kez faiz artışı kararı vererek politika faizini 25 baz puan artırmıştı. Bu karar ile Fed politika faizini yüzde 0,25-0,50 aralığına yükseltmişti. Diğer taraftan, yılın geri kalanı için de 6 faiz artışı yönünde sinyal veren Fed, noktasal grafiğinde özellikle yakın vade için şahin bir patika yönlendirmesi yapmıştı. Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) Mart ayı toplantısında açıklanan karar metninde, istihdam piyasası ile ilgili olarak, "Ekonomik aktivite ve istihdam göstergelerinde toparlanma sürdü, son aylarda işsizlik oranı önemli ölçüde azaldı." ifadeleri kullanılmıştı. Fed bilanço daraltılması için ise önümüzdeki toplantılardan birinde FOMC'nin bilançodaki varlıkların azaltılması sürecine başlanmasını öngördüğünü açıklamıştı.
Fed ekonomik gelişmelere ilişkin projeksiyonlarını da açıkladığı karar metninde, 2022 için Aralık ayında yüzde 4 olarak açıklanan büyüme beklentisi yüzde 2,8'e çekmişti. 2023 büyüme beklentisi yüzde 2,2 olarak açıklanırken, 2024 büyüme beklentisi ise yüzde 2 olarak korunmuştu. Diğer taraftan, 2022 ve 2023 işsizlik beklentileri yüzde 3,5 seviyesinde kalırken, 2024 işsizlik beklentisinde ufak bir düzeltme yaşanmıştı. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) Mart ayı toplantısının ardından yaptığı basın açıklamasında, "Bilançomuzu önümüzdeki toplantılardan birinde azaltmaya başlayacağız. Ekonomik aktivite geçen yıl güçlü bir şekilde yüzde 5,5 oranında arttı. Ukrayna'nın Rusya tarafından işgal edilmesi ve bununla alakalı olaylar ekonomik aktiviteyi aşağı yönlü baskılasa bile Federal Açık Piyasa Komitesi katılımcıları güçlü bir büyüme öngörmektedir." ifadelerini kullanmıştı.
TUTANAKLAR ÖNCESİNDE ŞAHİN AÇIKLAMALAR
Fed tutanakları öncesinde Fed'in başkan yardımcısı olmayı bekleyen üyesi Lael Brainard'dan şahin açıklamalar geldi. Brainard Fed'in 9 trilyon dolarlık bilançosunu geçmiş dönemlere göre hızla küçültüleceğini açıkladı. Brainard'a göre bilanço küçültmeleri Fed üyelerinin tahminlerinde ortaya konan faiz projeksiyonu çerçevesinde planlanan sıkılaşmaya katkı verecek. Brainard, Fed yorumcuları tarafından güvercin bir üye olarak görülüyordu. Daha şahin kanattaki Kansas City Fed Başkanı Esther George da sıkılaşmanın dozunun artırılabileceği görüşünde. George bilanço tartışmalarının yanısıra 50 baz puanlık faiz artışının da seçenek olarak görüşülmesi gerektiğini söyledi.
ŞAHİN AÇIKLAMALAR PİYASA BEKLENTİLERİNİ DE YUKARI ÇEKTİ
Para piyasaları bu yılın geri kalanında Fed'den 225 baz puan daha faiz artışı beklentisini fiyatladı. Bu beklenti gerçekleşirse Mart ayındaki artırımla birlikte Fed 2022 yılını 2,5 yüzde puan faiz artışı ile kapatmış olacak. Fed bir yılda bu kadar yüksek bir sıkılaşmayı en son 1994'te yapmıştı. 1994'ü de aşan bir sıkılaşma ise en son 1980'ler başında Paul Volcker döneminde görülmüştü. Fiyatlanan beklentiler gerçek olursa Fed politika faiz aralığının üst bandı yüzde 2,75'e ulaşacak. Bu seviye en son 2008 finans krizi döneminde görülmüştü.
ÜLKEDE ENFLASYON 40 YILIN ZİRVESİNDE
Veriler ülkede enflasyonun 40 yılın zirvesinde seyrettiğine işaret etmişti. ABD'de Şubat ayında tüketici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,9 arttı. Ocak ayında yıllık enflasyon yüzde 7,5 olarak kaydedilmişti. Aylık bazda bakıldığında enflasyon yüzde 0,8 ile beklentilere paralel gerçekleşti. Gıda ve enerji hariç tüketici fiyat endeksi aylık bazda yüzde 0,5; yıllık bazda da yüzde 6,4 yükseldi.
Veriler ABD'de akaryakıt fiyatlarındaki rekor seviyelerden önce açıklanan son enflasyon verisi olarak kaydedildi. Daha önce Şubat ayında enflasyonun zirve yapacağı öngörülürken, Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın devam etmesiyle fiyatların yükseleceği beklentisi önümüzdeki dönemde enflasyonun artmaya devam edeceği yönündeki öngörüleri destekledi. Üretici enflasyonu da ülkede enflasyonist baskılar açısından bir risk olarak öne çıktı. Ülkede üretici fiyat endeksi (ÜFE) Şubat'ta yıllık yüzde 10 artış kaydetti. ÜFE aylık bazda da yüzde 0,8 arttı. ÜFE'deki artışa en büyük katkı enerji fiyatlarından geldi.
