CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Avrupa şokta! AP seçimlerinde ırkçı partilerin yükselişi endişe yarattı
2019'dan bu yana Avrupa ülkelerinde yapılan genel seçimlerde yükselişe geçen aşırı sağ partiler, Avrupa Parlamentosu seçimlerinin de en çok kazananı oldu. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağcı ve ırkçı partilerin yükselişi 27 AB üyesi ülkede deprem etkisi yaptı. Faşizmin ayak sesleri Avrupa Birliği projesini tehdit ediyor.
Avrupa Birliği üyesi 27 ülke vatandaşlarının oy kullandığı Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde aşırı sağ partilerin yükselişi, merkez sağ ve merkez sol ağırlıklı hükümetlere şok yaşattı.
Almanya, Fransa, Polonya, İspanya, Avusturya başta olmak üzere çok sayıda ülkede aşırı sağ büyük kazanımlar elde etti. Aşırı sağ partiler, AP'deki 720 sandalyenin en az çeyreğini kazandı.
Seçimlerin en çarpıcı sonuçlarından biri Fransa'da erken seçim kararı oldu. Almanya'da Neo-Nazi yanlısı AFD'nin Avrupa Parlamentosu seçimlerinin sonucuna göre ülkede ikinci parti konumuna gelmesi koalisyon hükümetinin devrileceği söylentilerini ayyuka çıkardı. İtalya'nın aşırı sağcı başbakanı Giorgia Meloni ise önümüzdeki 5 yılın en kilit isimlerinden biri haline geldi.
AP, Avrupa Birliği'nin bütçesini onaylıyor ve aynı zamanda AB'nin kurumları ile organlarını denetliyor. Dolayısıyla çıkan sonuç, AB'nin politikaları açısından kritik önemde. Çıkan tablo ile AB'nin çevre ve tarım politikalarının yanı sıra göçmenlerle mücadele ve Ukrayna savaşı gibi kritik konulardaki politikalarının değişmesi bekleniyor.
Uzun vadede ise halihazırda çatırdayan AB sisteminin büyük sorunlarla karşı karşıya kalması gündemde. Avrupa Parlamentosu üyeleri, siyasi ittifaklar içinde kümeleniyor. Bu gruplar ülkelere göre değil, siyasi eğilimlere göre belirleniyor. Grup kurabilmek için en az 23 üye ve üye devletlerin en az dörtte birinin grup içinde temsil edilmesi gerekiyor.
Mevcut parlamentoda 7 siyasi grup bulunuyor. Bunların en büyükleri merkez sağdaki Avrupa Halk Partisi (EPP) ile merkez soldaki Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı (S&D). Dünkü sonuçlara göre EPP, en büyük grup olarak kaldı. S&D de ikinciliğini korudu. Aşırı sağdaki iki grup olan Avrupalı Muhafazakârlar ve Reformistler (ECR) ile Kimlik ve Demokrasi'nin (ID) güç kazanması, Avrupa Birliği yaklaşımını riske atabilir.
Belçika'da seçimlerin galibi, beklenenin aksine aşırı sağcı Vlaams Belang (VB) değil sağ eğilimli milliyetçi Flaman parti N-VA oldu. Büyük hezimete uğrayan Open Vld Partisi lideri Başbakan Alexander de Croo'nun istifasını sunmasıyla son seferde 653 gün hükümetsiz kalan federal ülkede sancılı süreç başladı.
İspanya'da da Avrupa Parlamentosu seçimlerini az farkla da olsa mevcut durumda ana muhalefette bulunan merkez sağ görüşlü Halk Partisi (PP) kazandı. Aşırı sağcı Vox, 6 parlamenterini AP'ye gönderdi.
28 YAŞINDA AŞIRI SAĞCI BAŞBAKAN ADAYI
Fransa'da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, rakibi Marine Le Pen'in partisi Ulusal Birlik'in kazandığı büyük zaferin ardından erken seçim kararı aldı. Ulusal Birlik'in 28 yaşındaki lideri Jordan Bardella'nın başbakan olma ihtimali bulunuyor. Seçimin ilk turunun 30 Haziran'da, ikinci turunun ise 7 Temmuz'da yapılacağı belirtildi.
AVRUPA BİRLİĞİ'NDEN 'ULUSLAR AVRUPASI'NA...
Önümüzdeki dönemde Fransa ile Almanya'nın başını çektiği ve "Avrupa'nın birliğini" savunan yaklaşım yerine her ulusun kendi birliğini ön plana çıkaran daha milliyetçi bir sürecin başlayacağı tahmin ediliyor.
Bu da son dönemde dillendirilen 'Uluslar Avrupası' nitelendirmesini ön plana çıkarıyor. Her ne kadar merkez partileri yerlerini korusa da aşırı sağ ile aşırı solun yükselişlerinin uzun vadede etkilerinin güçlü olacağı konuşuluyor.
GRUPLARA BÖLÜNDÜLER
AP'de son seçim sonuçlarına göre aşırı sağda yükseliş belirgin olarak öne çıksa da blok bir yapının olmaması siyasi gruplar için ayrı ayrı etkinlik alanları oluşmasını ortaya çıkarıyor.
'TÜRKİYE DİPLOMASİYİ KULLANARAK MAKULLE BİRLİKTE HAREKET ETMELİDİR'
Avrupa'da halkın refahının düşmesi, seçim sonuçlarının temel dinamiği oldu. Bunu göçler de pekiştirdi. Kültürel ve dini kaygılar aşırı sağın yükselişini getirdi. Ancak Avrupa'daki seçimleri tamamen siyah veya beyaz olarak görmüyorum. Avrupa'da önemli bir çoğunluk makul tarafta. Türkiye'nin bu makul tarafla diplomasi yürütme zamanı.
BATI MEDYASI: SİYASİ DÜZEN DEĞİŞİYOR
İtalya / La Repubblica, "AB'de sağ çığ gibi" manşetiyle çıktı.
İtalya / Corriere della Sera gazetesi, seçim sonuçlarını "Meloni kazanıyor, Macron çöküyor" başlığıyla okuyucularına aktardı.
İtalya / Rainews24 kanalı da AP seçimlerinin sonuçlarını, internet sitesinden "Avrupa sağa gidiyor, siyasi düzen değişiyor" manşetiyle duyurdu.
Almanya / Bild gazetesi, "Başbakan Scholz'a tokat" manşetini attı.
İngiltere / Guardian gazetesi, aşırı sağın Avrupa'daki zaferini duyurduğu haberinde "Avrupa yanlısı merkez ayakta kaldı" ifadesini kullandı.
İngiltere / Telegraph gazetesi "Macron AB'deki sağcı yükselişte mağlup oldu" başlığını kullandı.
ABD / New York Times gazetesi, aşırı sağın ortalığı kasıp kavurduğunu, Avrupa'da siyasi düzenin değişeceğini yazdı.
DOĞRUDAN HALKIN SEÇTİĞİ TEK AB KURUMU
Seçimlere katılım AB genelinde yüzde 51 oldu.
AP'de sandalyeler nüfusa oranlı dağıtılıyor.
Almanya 96, Fransa 81, İtalya 76 sandalyeyle en fazla parlamentere sahip ülkeler.
AP seçimleri beş yılda bir yapılıyor.
AP, AB kurumları arasında üyeleri doğrudan halk tarafından seçilen tek organ.
KAZANANLAR VE KAYBEDENLER
KAZANANLAR:
Fransa'da aşırı sağcı Marine Le Pen Ulusal Birlik (RN) Partisi: Yüzde 31.
Merkez-sağ tandanslı Avrupa Halk Partisi (EPP). Parlamento'daki en büyük grup olmaya devam etti.
İtalya'da Başbakan Giorgia Meloni ve İtalya'nın Kardeşleri (FdI) Partisi. Yüzde 26-30 bandında oy oranıyla birinciliği garantiledi.
KAYBEDENLER:
Yeşiller. Avusturya ve Almanya'da beklenenden çok daha kötü bir performans sergiledi.
Farklı üye devletlerdeki merkez sağ tandanslı Renew Europe (RE). 2019'a kıyasla AP'de 20 sandalye kaybetti.
Almanya'da Sosyal Demokratlar. Şansölye Olaf Scholz'un partisi, EPP'nin ardından aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ile ikinci sırayı paylaştı.
