Maaşlara yetişir mi? Ne zaman belli olacak? İşçi emeklisine iyileştirme memur emeklisine fark...
Milyonlarca SSK ve Bağ-Kur emeklisi ile memur emeklileri bu ay zamlı maaşlarını alacaklar. SSK ve Bağ-Kur emeklileri için üç ihtimalli formüller konuşulurken memur emeklilerinin de zam farkları yatırılacak. Ancak burada kritik tarih ise salı günü... Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, tüm detayları anlattı.
Aralık enflasyonunun açıklanmasıyla birlikte milyonlarca emeklinin zam oranları da netleşmeye başladı.
Buna göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri için yüzde 37.57 oranında enflasyon artışı kesinleşirken memurlar ve memur emeklileri için ise toplu sözleşme ile birlikte yüzde 49.25 oranında zam oluştu.
FARK ÖDEMESİ
Arada 11.68 puanlık fark olması ek artış ve refah payı konularını gündeme taşıdı. Ancak bu zamlardan sonra özellikle SSK ve Bağ-Kur emeklileri için ek iyileştirme memur emeklileri için de fark ödemesi gündeme geldi.
ÇALIŞMA YAPILDI
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı SSK ve Bağ-Kur emeklileri için ek iyileştirme konusunda alternatifli bir çalışma yaptı. Burada hem teknik çalışma yapılarak iyileştirmelerin farklı maaş gruplarına nasıl yansıtılacağı hem de bütçe dengeleri açısından maliyet hesaplamaları yapıldı.
ÜÇ İHTİMALLİ SENARYO
Yapılan çalışmada üç adım öne çıktı: Birincisi yüzde 37.57 oranındaki enflasyon artışına bir refah payı eklenmesi ile memur emeklilerine eşitlemek, ya da Ocak -temmuz eşitliği sağlayarak 2024 yılında verilecek artışlarda denge kurmak.
İkincisi ise çok düşük kalan kök aylıklara seyyanen ya da oransal artış yapılıp iyileştirilmesi ve kademeli bir düzenleme yapılması.
Üçüncü adım ise 7.500 TL olarak uygulanan taban maaşın enflasyon oranı ya da refah payı ile birlikte oluşacak yeni zam oranı kadar artırmak. Bu noktada üç adımında birlikte düşünüldüğü ve farklı senaryolar üzerinde çalışıldığı belirtiliyor.
Yapılan çalışmalarda üç ihtimalli bir iyileştirmenin gündeme geldiği belirtiliyor.
BİRİNCİ İHTİMAL
Bu ihtimallere göre artışlar şu şekilde olabilir:
■ KÖK MAAŞ + ORANSAL ZAM + ENFLASYON FARKI(Yüzde 37.57): Burada kök aylıklara düşükten başlamak üzere seyyanen bir artış yapılıp belli bir seviyeye çekilmesi sonra da yüzde 37.57"lik 6 aylık enflasyon artışının eklenmesi söz konusu olacak
İKİNCİ İHTİMAL
■ KÖK MAAŞ +SEYYANEN ZAM +ENFLASYON FARKI: Bu ihtimalle kök aylıklara seyyanen zam yerine belli bir seviyeye çekecek ve kademeli olacak bir oransal zam yapılması sonra da ortaya çıkan yeni kök maaşa yüzde 37.57'lik enflasyon artışının eklenmesi.
ÜÇÜNCÜ İHTİMAL
■ KÖK MAAŞLARIN (7 BİN 500 OLMASI) + ENFLASYON FARKI :37,57 + REFAH PAYI: Bu ihtimalde ise tüm kök aylıkların şu anda taban maaş olan 7.500 TL'ye yükseltilmesi bunun üzerine yüzde 37.57 oranındaki enflasyon artışı ve belirlenecek refah payı puanın eklenmesi bulunuyor.
NE ZAMAN BELLİ OLACAK?
SSK ve Bağ-Kur emeklileri için belirlenecek ek iyileştirme ile ilgili çalışmanın yasa olarak Meclis'ten çıkması gerekiyor. Bu yüzden öncelikli olarak belirlenecek olan iyileştirme formülü bir yasa maddesi olarak Meclis'e sunulacak.
KRİTİK TARİH
Burada komisyon aşamasından sonra oylanacak yasa tasarısı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Bu nedenle yasanın önümüzdeki Salı günü 16 Ocak tarihinde toplanacak Meclis'te görüşülecek ilk konu olması bekleniyor.
Meclis çalışmaya başladığında iyileştirme formülü de netlik kazanacak.
MAAŞLARA YETİŞİR Mİ?
16 Ocak'ta yasa Meclis'e gelse bile 17'sinde başlayacak olan SSK ve Bağ-Kur emekli maaş ödeme günlerine yetişmesi zor görünüyor.
Bu yüzden aynen emekli memurlarda olduğu gibi zamlardan oluşacak farkların ay içinde ya da Şubat ayında belirlenecek bir takvimle emeklilerin hesaplarına yatırılması söz konusu olacak.
Burada bir hak kaybı söz konusu olmayacak. Ocak farkları yatırıldıktan sonra Şubat maaşları yeni oranlardan ödenecek ve temmuz ayında maaşlar 6 aylık enflasyona göre yeniden hesaplanacak.
E-DEVLET'TEKİ ARTIŞ NE ANLAMA GELİYOR?
e-Devlet sisteminde Ocak maaşına bakan SSK ve Bağ-Kur emeklileri maaşlarında yüzde 37.57 oranındaki enflasyon artışını görüyorlar. 6 Aylık enflasyon artışı kesinleştiği için bu rakam maaşlara yansıtılmış oldu.
Ek iyileştirmelerin yasa ile çıkması gerektiğinden yasa Resmi Gazete'de yayımlanması sonucu maaşlara eklenmesi yapılacak. Bu yüzden şu anda görülen artışlar kesinleşen enflasyon artışları.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri ek iyileştirmeyi beklerken memur emeklileri de toplu sözleşme ve enflasyon farkından oluşan artışları henüz hesaplarında göremedi. Memur emeklileri ayın 1'i ile 5'i arasında maaş alıkları için bu farklar maaş günlerine yetişmedi.
Ancak memur emeklilerinin yüzde 49.25 oranındaki artıştan kaynaklanan zam farkları bu ay içinde belirlenen bir takvimde hesaplarına yatırılacak. Memurlar ise ayın 15'inde zamlı maaş ve 14 günlük farklarını alabilecek.