Neden bu kadar hacı öldü?

AFP'nin verilerine göre bu sene hac ibadetini gerçekleştirirken hayatını kaybedenlerin sayısı 922.
Kutsal yolculukta her sene ölümler yaşanıyor. 2022-23 sezonunda yaklaşık 200 kişi hacda ölmüştü. Peki bu yıl sayı neden misliyle arttı?
Suudi Arabistan'da gölgede 51.8 santigrat dereceye kadar çıkan kavurucu sıcakların, ölü sayısının artmasında önemli bir faktör olduğuna inanılı - yor.
Bu sene hacı sayısında da artış yaşanmış. 14-19 Haziran arasında 1 milyon 800 binden fazla hacı Kâbe'yi ziyaret etmiş. Bunların yüzde 80'i yurt - dışından gelenler.
Ve bir de medyanın çok üzerinde durduğu "kaçak hacılar" meselesi var. Hac ibadetini gerçekleştirmek için hacı adaylarının özel bir hac vizesine başvurması gerekiyor.

Ancak bazı kişiler gerekli belgeler olmadan hacca gitmeye çalışıyor. Kayıtdışı hac sorununun ölümlerdeki artışa katkıda bulunduğuna inanılıyor. Çünkü uygun belgeleri olmayan hacılar, yardıma ihtiyaç duyduklarında bile çoğu zaman yetkililerden kaçıyorlar. Ölenlerin büyük bir kısmının bu kişiler olduğu söyleniyor.
Evet, bunlar ilk kez ortaya çıkan durumlar değil. Bahane hiç değil.
Ulaşım hizmetleri düzenli şekilde yapılsa insanlar o sıcağın altında asfalt yollarda 7-8 saat yürütülmezdi. Hacılar balık istifi barındırılmasa; sağlık hizmetleri, acil müdahale ekipleri, danışmanlık yeterli olsa bilanço bu kadar ağır olur muydu?
Bir hacı, "Bu benim 18. hac yolculuğum ve tecrübelerime göre Suudi kontrolörler kolaylaştırıcı değiller. Kontrol ediyorlar ama yardımcı olmuyorlar" diyerek durumu özetliyor.
Arabistan'a hacı gönderen ülkeler, bir sezonda 30 milyar dolar kazanan ve bu paranın çok azını Kâbe'yi kuşatan lüks otellerde kalamayan hacılar için harcayan Suudileri işlerini düzgün yapmaları için sıkıştırmalı.

***

YASSIADA NEDEN ISSIZ?
Dün Yassıada'nın yakınından geçtim. Adaya en son 2014'te 27 Mayıs'ın yıldönümünde televizyon programı yapmak için gitmiştim. Harabe hâlindeydi. Derme çatma iskeleden programın yapılacağı salona giderken çalı çırpının içinde zor ilerlediğimizi hatırlıyorum.
Yassıada çok değişmiş. Büyük bir otel, konferans salonları, cami yapılmış. Hiçbir eksiği yok.

Ancak yıllarca çürümeye terk edilerek hatırası unutturulmaya çalışılan Yassıada şimdi de hayalet adayı andırıyor. Ne önünde bir tekne ne de karada yürüyen birilerini gördüm.
Basında yer alan haberlere göre Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, yap-işlet-devret modeliyle işlettiği Yassıada'yı 2023 yılında Kültür Bakanlığı'na iade etmiş. Ada daha sonra işadamı Abdurrahim Albayrak'ın şirketine yıllık 4.2 milyon liraya 20 yıllığına kiralanmış.
Ucuza gitmiş. Günlük 11 bin TL.
Öyle ya, Boğaz trafiği TEM'den farksız, turist tekneleri yanaşacak iskele bulmakta zorlanıyor, adalar tıklım tıklım. Yassıada cıvıl cıvıl olabilir.