Petrolde oyun kurgusunun perde arkası

2000'li yılların başlarında, uluslararası ekonomi alanında tartışılan, üstüne kafa yorulan 10 başlıktan birisi ABD'nin bütçe ve cari işlemler açığından oluşan çifte açığı, diğeri ise petrole bağımlılık ve bu nedenle önümüzdeki dönemde petrol arzının dünyanın toplam tüketimine yetip yetmeyeceği meselesi idi.
Clinton döneminde 250 milyar dolar fazla verirken, Bush döneminin sonunda 1.5 trilyon dolara ulaşan ABD'nin bütçe açığı, 2017 itibariyle 500 milyar doların altına gerilese de, 2020'de tekrar 800 milyar dolar, 2022'de 1 trilyon doları aşıp, 2024'te yeniden 1.5 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Bu nedenle, ABD Hazinesi defalarca borçlanma tavanını doldurdu ve ek borçlanma imkânı verildi. Çin, Japonya, Güney Kore ve AB ülkelerinin ABD tahvillerini rezervlerinde tutmaktan vazgeçmeleri ABD ekonomisine ağır bir şok anlamına geliyor. Bu nedenle, geçtiğimiz hafta, yalanlanmış bir haber de olsa, Çin'in artık ABD tahvili almayacağı haberi yarımgün piyasaları alt üst etti.
1990'ların başında 100 milyar dolar, sonlarında 200 milyar dolar civarında olan ABD'nin cari işlemler açığı ise, 2006'da 800 milyar doları gördü ve bugün ABD bu rakamı 500 milyar doların altında tutmaya çalışıyor. ABD için enerji ihracatı, cari açığını kontrol altında tutmak adına elindeki en önemli koz. Bu nedenle, Başkan Ford zamanında, 1975'te konulmuş olan 'ABD'den dünyaya petrol ihracatı yasağı' 40 yıl sonra kaldırıldı ve yaşadıkları iç savaş, ambargo benzeri olaylarla petrol üretiminin önemli bir bölümünü veya belirli bir kısmını kaybetmiş ülkeler kadar, Libya'nın 1.5 milyon varilini, İran'ın 800 bin, diğer ülkelerin de 700 bin varilini telafi edecek kadar, 2015'te ABD petrol üretimini 3 milyon varil çoktan artırmıştı.
Petrol ihracatına hız vererek, ABD 1.7 trilyon dolarlık petrol pazarından önemli bir pay kapmak istiyor. 2010 ile 2015 arası Suudi Arabistan hariç OPEC ülkeleri ve Rusya hariç diğer üreticiler 7 puan pazar kaybı yaşarken, ABD pazar payını 5 puan artırdı.
60 doların üzerine çıkan petrol fiyatları ile, petrol sondaj kule sayısını yeniden hızlandıran ABD, tüm 2019'da günlük ortalama 10.8, Kasım 2019'da günlük 11 milyon varil petrol üretimi ile S. Arabistan'ı geçmeye hazırlanıyor.
İşte, tam bu esnada, tek başına günlük 10.5 milyon varil petrol üreten S. Arabistanlı Aramco, 2018'de yapılması planlanan halka arzı için, 1 Ocak itibariyle, anonim şirkete dönüştürüldü.
Şirket değeri 2 trilyon doları bulması beklenen Aramco'nun yüzde 5'inin satılması planlanıyor; Veliaht Prens Muhammed bin Salman'ın '2030 Vizyonu' projesine kaynak için. Bu projeye karşı çıkan prenslerin başına neler geldiğini izledik. Şangay Borsası'nda halka arz edileceği beklenirken, Trump'ın ziyareti sonrası, Suudiler halka arzı New York, Londra ve Hong Kong'a çevirdi. Buna, Trump Hükümeti'nin ABD'nin Pasifik ve Atlantik okyanuslarıyla Meksika Körfezi kıyılarında petrol ve doğalgaz sondajı ve üretimi için 5 yıllık bir plan hazırladığını ekleyin. Petrol, daha çok su kaldırır.