HİLÂL KAPLAN

Ünlü Fransız Le Figaro gazetesi, "Erdoğan'ın diplomasisi Türkiye'yi nasıl uluslararası sahnede vazgeçilmez konuma getirdi?" başlıklı yazıda Başkan Erdoğan'ı "Çok kutuplu dünya virtüözü" olarak tanımladığında bu belki bazılarına 'aşırı yorum' olarak görünmüştü. Ancak yazının yayınlanmasının üzerinden geçen üç ayda bu tanımlamanın ne kadar isabetli olduğunu defalarca gördük. En son Ukrayna-Rusya Savaşı'ndan etkilenen tahıl koridorundaki krizi çözenin Erdoğan olması, Alman Şansölyesi'nden Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne herkesin bu gerçeği açıkça ifade ediyor olması da bunun kanıtı.
Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nın (Carnegie Endowment for International Peace) yayınladığı "Rusya'nın tahıl anlaşmasına dönüşü, Türkiye'nin artan nüfuzunun işareti" başlıklı analiz de Erdoğan diplomasisinin gücünü teyit ediyor. Analizi özetleyen ve Rus Merkez Bankası'nda 2017-2022 arası görev almış olan yazar Alexandra Propenko şöyle diyor:
"Erdoğan'ın Putin üzerinde hızlı bir şekilde güçlü bir koz elde etmesi oldukça şaşırtıcı. Erdoğan, Rusya'nın karşı çıkamayacağı argümanlara sahip. Putin, başta Türkiye ve Çin olmak üzere kalan birkaç ortağa giderek daha fazla bağımlı hale geliyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden birkaç ay sonra Türkiye, Rusya'nın en önemli ilk üç ekonomik ortağından biri oldu. Ocakeylül döneminde ticaret geçen yıla göre iki katına çıkarak 47 milyar dolara ulaştı ve Rusya ile Türkiye arasındaki uçuş sayısı günde 100'ü aştı.
Rusya'nın teknoloji ithalatı çoğu ülkede düşerken Türkiye'de tam tersi yükseliyor. Sadece ithal ikamesi değil, aynı zamanda devam eden faaliyetler ve ekipman onarımları için destek de Türkiye'den gelen tedariklere bağlı. Türkiye, Avrupa'dan gelen teknolojik malzemelerin aktarma noktası haline geldi.
Rusya ve Türkiye, Türkiye'yi bir gaz merkezi yapmayı planlıyorlar ve bu durum Türkiye'nin çıkarına gibi görünse de Rusya'nın buna daha çok ihtiyacı olduğu açık. Türkiye, Rus gazını ruble olarak ödemeyi kabul etmesine rağmen, önemli indirimler ve ödemede ertelemeler talep etti.
Rusya kendisinin dış dünyadan izole olmadığının kanıtı olarak Türkiye ile artan etkileşimi gösteriyor. Ancak bu hızlı işbirliğinin dezavantajı: Tahıl anlaşmasında olduğu gibi Erdoğan'ın dış politikadaki hırslarını ve çıkarlarını dikkate almak zorunda kalması."
Hâlâ iki kutuplu dünya devam ediyormuş gibi çareyi okyanus ötesinde arayan muhalefetimizin de ders alması dileğiyle...