Az çalışana tam tazminat
Yaz aylarıyla birlikte özellikle gençler yarı zamanlı işlerde çalışmaya başlıyor. Mevsimlik işçiler için de aynı durum söz konusu. Turizm sektöründe de bu mevsimde yarı zamanlı çalışan sayısının arttığını görüyoruz. Yarı zamanlı çalışanlar için hakların yarım olarak değerlendirileceği düşünüldüğü için bazı hukuksuzluklar yaşanıyor. Kısmi çalışma haftalık 45 saatlik çalışmanın üçte ikisi kadar yapılanları kapsıyor. Bu da 30 saate tekabül ediyor. Netice itibarıyla kaç saat çalışırsa çalışsın işçi işveren ile bir sözleşme yapıyor ve diğer çalışanlar gibi birçok hak sahibi oluyor. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işsizlik maaşı ve yıllık ücretli izin gibi hakları kullanması gerekiyor. Bu da kısmi süreli çalışanların diğer çalışanlara göre bir ayrımcılığa tutulamayacağı anlamına geliyor. İşveren kaç saat çalışırsa çalışsın işçileri arasında bir ayrım yapamıyor.
TAZMİNAT EKSİLMEZ
Bir işçi haftanın kaç saati çalışırsa çalışsın işyeri ile sözleşme yaptıysa o tarih işe başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor. Dolayısıyla kanunun kendisine tanıdığı tüm haklar da bu tarihe göre belirleniyor. Kıdem tazminatı hesabında işçinin ilk sözleşme yaptığı tarihten itibaren 1 yıl geçmesi gerekiyor. Haftanın belli süreleri çalışanlar için bu süre kısaltılamıyor. Tazminat ödenirken de aldığı aylık brüt ücret üzerinden miktar belirleniyor. Yine ihbar tazminatı ödenirken de aynı süreler geçerli oluyor.
14 GÜN İZİN PARASI
Kısmi çalışanlar için yıllık ücretli izin hakkı da tam olarak hesaplanıyor. Yani Ağustos 2015'te işe giren bir part-time çalışan haftada kaç gün çalışırsa çalışsın Ağustos 2016 itibarıyla diğer işçiler gibi izin hakkına kavuşuyor ve 14 gün izin yapabiliyor. Bu izin sürelerinde çalışılması gereken saatler ise kendisine ödeniyor. 14 gün ise çalışması gereken ve diğer günler beraber hesaplanıyor.
İSTİFA ETMEYİN!
Kendi isteğinizle istifa ederseniz , tazminat, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı alamazsınız. 9 Eylül 1999'dan önce sigortanız varsa tazminat hakkınız bulunuyor. Kadınlar için de evlilikten sonraki 1 yıl içinde tazminat hakkı var.
ÜÇ ŞART GEREKİYOR
Emeklilik için yıl, yaş ve prim şartının üçünün de aynı anda tamam olması lazım. Yıl şartınız 25 doğru ama 52 yaşınız dolmadan emekli olamazsınız. Bu yüzden yaşınızın dolacağı 2024 yılını bekleyeceksiniz.
YANLIŞ: Ahmet bey 15.07.2015 tarihinde işe başladı ve ayda 15 gün kısmi çalışma yaptı. Ahmet Bey'in çalışma süresi 15.07.2016 tarihi itibarıyla 6 ay olmaktadır.
DOĞRU: Ahmet Bey 15.07.2015 tarihinde işe başladı ve ayda 15 gün çalışma yaptı. Ahmet Bey'in çalışma süresi 15.07.2016 tarihi itibarıyla 12 ay (1 yıl) olmaktadır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
İşe giriş tarihinize göre 60 yaş ve 7 bin gün şartlarınız var. O yüzden çalışıp primlerinizi doldurmanız gerekiyor. 4500 günle emeklilik için de yaş şartı 60.
25 yıl 57 yaş ve 5900 prim gününe ihtiyacınız var. Yurtdışındaki çalışmalarınızı Türkiye'de borçlanarak prim gününüzü tamamlayabilirsiniz. Yaş ve yıl tamamlanınca emekli olursunuz.
20 yıl 46 yaş ve 5375 prim günü şartlarınız var. Yılınız ve priminiz tamamlanmış. Yaşınızın dolacağı 05.05.2023 tarihinde emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
- Milyonların geliri artıyor (24.11.2024)
- Kazanmak zor harcamak kolay (30.10.2024)
- Canımıza ve cebimize göz dikenler (10.10.2024)
- Ne yediğimizi bilmek hakkımız (06.10.2024)
- Herkes onları arıyor kim bu 'aracılar' (16.08.2024)
- Futbolun ekonomisi ve 2032 fırsatı (26.06.2024)
- Kamu personeline yeni sistem (14.05.2024)
- ATM'de sürpriz masraf var (03.03.2024)
- Bahaneniz yok! (02.03.2024)
- "Doğunun Paris'i" (16.11.2023)