Gaz sancısı!
UZAKTAN bakınca enerji fiyatlarının her yerde arttığını görmekteyiz. Haliyle Türkiye de bunun dışında değil. Kalamaz da zaten.
Özellikle DOĞALGAZ fiyatları zıpladığı için gazdan elde edilen elektrik maliyetleri de farklılık göstermekte.
Tırmanmakta.
Bütün rakamlar yukarı doğru seyredince fiyatlar da alıp başını gidiyor. Türkiye'de de gizli açık bütün manşetlerde ELEKTRİK FATURALARI var.
Esnaftan hane halkına, sanayiciden orta ölçekli üreticilere kadar... Ve yakın zamanda da bunun çözümü kolay gibi durmuyor!
Peki neden? Peşinden gittiğim soru buydu.
Dünya genelindeki enflasyonu biliyoruz ve yaşıyoruz. Norveç'te bile elektrik fiyatları protesto edildi. Halk sokağa indi.
"Zamları geri alın" çağrısı yaptı. Ancak merak ettiğim "ne oldu da GAZ fiyatları uçtu beraberinde elektrik faturaları kabardı?" sorusunun cevabıydı. Bir de Kemal Kılıçdaroğlu'nun "FATURAMI ÖDEMEYECEĞİM" çıkışı gelince iş başka bir kulvara girer gibi oldu.
Bunun üzerine olan biteni anlamak için bu işleri en iyi bilen dostuma ulaştım.
"DOĞALGAZ'DA NELER OLUYOR? ELEKTRİK FATURALARI NEDEN KABARIYOR? VE İNME İHTİMALİ VAR MI, VARSA BU NE ZAMAN OLUR? sorularını yönelttim...
Eminin herkesin cevabını beklediği sorular bunlardı...
Dostum COVİD- 19'dan başladı...
"Pandemiyle birlikte KAPANMA dönemleri geldi. Korku, tedirginlik, yoğun bakım ve ölüm haberleri beraberinde doğalgaz tüketimini iyice azalttı. ARZ ile TALEP arasında denge sarsıldı.
Haliyle fiyatlar geri geldi.
ARZ fazlaydı. Aşılardan sonra ekonomilerin ve hayatın canlanması gaza olan talebi iyice artırdı. Hemen hemen her coğrafyada talep patlaması yaşandı. Ancak bu tek başına fiyatları yukarı çeken neden değildi. Ana nedenlerden biri ÇİN-JAPONYA-HİNDİSTAN gibi ülkeler dev SAKLAMA alanları, depolar inşa etmesiydi! Ve gaza iyice asıldılar. Aldıkları gazla depolarını doldurdular. Bu fiyatlardaki hareketliliğe neden oldu. Biz Silivri ve Tuz Gölü'nde tam olarak bu işi yapamadık. Ancak bu da tek başına fiyatların artmasını açıklamaya yetmiyordu. Bence İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ meselesi nedeniyle DOĞALGAZ'a yapılan yatırımların bıçak gibi kesilmesiydi. Şu an DOĞALGAZ'dan yüzde 75 oranında yatırım olarak kaçış var. Dünyanın götürülmek istendiği yerde GAZ BAŞROLDE değil...
Daha düne kadar 100 TL yatırım yapılan alan şu an 25 TL ile yetinmekte.
Durum kabaca bu...
Alternatif enerjiler üzerinde çalışılmakta.
Dünyadaki trend bu..."
İran her yıl bu oyunu oynar. Bizim onlarla kontratımız 2026 yılında sona eriyor. Bu kış orada da çok sert geçiyor. İran bize güneyden çıkardığı gazı yolluyor. Bir de TÜRKMENİSTAN'dan aldığını... Son dönemde iki ülke arasında sorun yaşamaya başlandı.
İran oradan rahat gaz alamayınca TAZMİNAT ödemeyi göze alıp kendi insanına verdi.
Kuzeyini ısıttı.
Büyük ihtiyaç vardı çünkü.
Anlaşmadan dolayı bir ceza gelecektir.
Buna dünden razılar...
2026'daki pazarlıkları şimdiden başlattılar da diyebiliriz..."
Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de gaz tüketiminde artış var.
Mesela geçtiğimiz yıl 40 milyar metreküp kullanıyorduk. Bu yıl 50'yi geçti. Rusya kontrat dışında bir TEK MOLEKÜL bile vermiyor, vermez de. İran da bunu biliyor. İsrail ile DOĞU AKDENİZ gazı bir çözüm olamasa da yaraya pansuman olur. Ancak fiyatlar oynak. Tam net değil. Maliyetlere bakmak şart. LNG piyasası da aynı şekilde. Çok dalgalı. Alıp gönül rahatlığıyla kullanma şansınız zayıf. Fiyatlar sık yer değiştiriyor... Bu da adım atmayı zorlaştırıyor..."
Etkilemez. Etkilememeli.
Savaş ayrı ticaret ayrı.
Ancak gazın silah yerine konulmaya başlandığı da bir gerçek. Kontratlar gereği AVRUPA talep ettiğini almazsa cezayı öder! Rusya da vereceği miktarı yollamazsa faturaya katlanır. Bu ticaret. Anlaşmalarla sabit... Kuzey Akım-2 bildiğin gibi bitti. Ancak henüz gaz verilmiş değil.
Bekleniyor. Almanya büyük müşteri. Ancak alternatif enerji yolları fazlasıyla zorlanıyor.
Doğalgaz AVRUPA'da da yatırım almıyor. Gazı, Katar-Mısır-Cezayir- Nijerya'dan LNG olarak temin ediyorlar. Yetmediği de gerçek. Avrupa'da da tüketim fırladı. Rakamlar beklenenin çok üzerinde...
Putin de bunu iyi gördü ve kullanmaya başladı... İşin içine siyaset de girdi yani...
Bugünden yarına mümkün değil. İsrail ile gaz tedarik çeşitliliği oluşturur, İran'dan aldığımız 10 milyar metreküpü artırır ve uzun süreli kontrat imzalarsak, bir ölçüde fiyatlar geri gelir. Pazarlıklarla elde edeceğimiz avantajlar, fiyatları aşağı çekecektir.
Bu bir adım olabilir.
Rusya bu konuda bize yardımcı olmaz.
Avrupa'ya farklı bize farklı tarife uyguluyorlar.
Bu değişmez. Başka çözümlerle gitmemiz gerekecektir. Karadeniz gazı ile buluşmak için biraz zamana ihtiyacımız var...
Dostum bunları aktardı.
Devlet elektrik faturaları üzerinde nasıl bir tasarrufa gider bilinmez.
Bekleyip göreceğiz.
Ancak gaz fiyatlarında küresel bir düşüş görülmüyor gibi... Bu işleri en iyi bilen isimlerden olan dostumun anlattıklarına göre durum bu...
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.