16’lı Masa söylemi ve muhalefetin derinleşen krizi

Kılıçdaroğlu bildiğiniz gibi... Salı günkü CHP grup toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı "beka" sorunu ilan ederek sert polemiklerine geri döndü. Bu kavgacı tutumun arkasında elbette CHP'deki değişim baskısına direnme arzusu var. Nitekim Mayıs 2023 seçimleri için kurduğu büyük koalisyonu savunma amacıyla "Değil 6'lı Masa Türkiye'nin aydınlığa çıkması için gerekirse 16'lı Masa kuracağım" deyiverdi. Bu cümlenin CHP'nin genel başkanı kalma isteğinden fazla bir anlamı bulunuyor. Kılıçdaroğlu, Millet İttifakı ve HDP-YSP ile yaptığı güç birliğinin başarılı olduğunu düşünüyor. Benzer bir ittifakı Mart 2024 yerel seçimleri için tekrar etme niyetini izhar ediyor.
Belki de bunu yapabilecek tek CHP'li olduğunu ima ediyor. Ancak bu tür çıkışların iktidarın elini güçlendirdiği de açık. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kılıçdaroğlu'nun yeniden masa kurma açıklamasını yenilen pehlivana tavsiye verme modunda karşıladı: "Şimdi 16'lı Masa diyor. Yetmez. Bunu daha da artırman lazım. Masanın ortaklarını artırman netice vermez. Bu millet irade ister, eser ister. Yalanla, dolanla, talanla bir yere varılmaz."

***

Seçimlerin "ağır yenilgisini" paylaşan İyi Parti ve HDP-YSP, şimdilik Kılıçdaroğlu'nun bahsettiği 16'lı Masa kurma noktasında görünmüyor. Köklü muhasebe ihtiyacı hem CHP hem de muhalefetin tüm bileşenleri için gerekli. İyi Parti'nin Millet İttifakı içerisinde olması ve HDP'nin Kılıçdaroğlu'na desteği vermesi sebebiyle milliyetçi seçmeninden ciddi kayıp yaşadığı ortada. Akşener'in sağın ilk partisi olma iddiası tümüyle anlamsızlaştı. Zaten İyi Parti'den Kılıçdaroğlu'na "Bu her şey yolunda gitmiş gibi bir ifade. Biz seçim kaybettik, gerekli dersleri almalıyız. Bize düşen şey Millet İttifakı'nın nerede yanlış yaptığını bulmaktır" cevabı gecikmedi. Şurası net: İyi Parti ve HDP-YSP yerel seçimlerde aday çıkarmayı konuşarak CHP ile çetin pazarlık yapacaklarının işaretini veriyor. Kılıçdaroğlu'ndan gelebilecek "AK Parti karşısında başka çaremiz yok, ittifak kurmalıyız" cümlesine "O zaman biz de şu şu belediyeleri isteriz" karşılığını hazırlıyorlar.

***

Millet İttifakı'nın performansı ve seçim yenilgisinden alınması gereken dersler konusunda asıl Akşener'in ne söyleyeceği merakla bekleniyor. Kurultay ile birlikte Akşener'in yeni bir siyasete (üçüncü yol) yönelmesi konuşuluyor. Millet İttifakı'nın "nerede yanlış yaptığının" sorgulanması CHP'nin iç tartışmasından daha çok sorun üretmeye aday. Akşener'in Kılıçdaroğlu'na ve topladığı 6'lı Masa'ya masadan kalktığı zamandaki gibi sert eleştiri (kumar masası) getirmesi durumunda hem CHP'nin hem de muhalefetin seçim sonrası yaşadığı kriz daha da derinleşir. Bu muhasebeyi yapmaması durumunda ise İyi Parti'yi krizden çıkarması mümkün değil.

***

Cumhur İttifakı derli toplu haliyle yerel seçimlere hazırlanırken muhalefetin yeterli ölçüde ve zamanlama ile muhasebe yapması gerekiyor. Ne az ne fazla, ne çok sınırlı ne de çok geniş... Ancak CHP'deki genel başkan tartışmasından görüldüğü üzere yenilgi sonrası başlayan kaynamaları dindirmek çok zor. Dahası, CHP eliti yerel seçim kaygısıyla değişimi baskılasa bile öfkeli ve kırgın seçmenin CHP'yi cezalandırma ihtimali yüksek. Çok yönlü ancak muğlak bir değişim tartışmasına savrulan CHP ise hangi yöne gideceğini bilemiyor.
81 CHP il başkanının ortak açıklamasındaki "değişimi kişi merkezli değil ilke ve program merkezli anlayalım" vurgusundan anlaşılacağı üzere Kılıçdaroğlu, koltuğunu koruma kararlılığını sürdürecek. Kısmen haklı, 2010'dan bu yana partisinde yapılmadık değişim bırakmadı.
Helalleşmeden geri dönse muhafazakâr kesimle köprüler atılır. HDP'ye mesafe koyması milliyetçileri geri kazandırmayacak; İyi Parti'nin bu kesime yönelik iddialı bir siyaset yürütmesi beklenebilir. İyi Parti'nin sağ-seküler-milliyetçi seçmene tümüyle yönelmesi durumunda da CHP seküler oylardan kaybeder. Muhalefetin krizi Akşener'in konuşması ile yeni bir evreye girer. Bu saatten sonra 6'lı ya da 16'lı Masa kurmak Kılıçdaroğlu'nun değil, İyi Parti ve HDP'nin tercihlerine bağlı. CHP'nin daha fazla taviz vermesi gerekecek. "Muhalefetsizlik" ve "Bu tablo devam ederse belediyeleri kaybederiz" argümanları ve tetiklediği korku bakalım CHP'ye neler yaptıracak.