CANLI YAYIN
Sokak hayvanlarına yönelik düzenlemeye karşı çıkan mama lobisinin gerçek yüzü! Tüm kaygıları ekonomik! Yemek artıklarının yerini onlar aldı...
Türkiye'de son aylarda çok sayıda çocuk başıboş köpeklerin saldırılarına uğrayarak hayatını kaybetti. Hükümet sokak hayvanlarıyla ilgili yasal düzenleme için hazırlık yaparken ekonomik kaygılar nedeniyle devreye giren "mama lobisi" bu düzenlemeyi engelleme peşinde. Hormonlu mamalarla köpeklerin üremesini arttırdığı iddia edilen mama şirketleri köpeklerin uyutulma işlemine karşı çıkarken ortadaki rakamlar bu işin ekonomik boyutuna da ortaya koydu. Türkiye'de kedi köpek maması sektörünün büyüklüğünün 2 milyar dolara yaklaştığı tahmin edilirken, geçen yıl bakanlık izniyle faaliyete geçen işletmelerce 239 bin 176 ton mama üretildi. Diğer yandan 2020 yılında 24 bin ton olan kedi köpek maması ithalatı, geçen yıl itibarıyla 82 bin tona çıktı. İşte detaylar...
Sokak köpekleri ile ilgili yasal düzenleme öncesinde yaşananlar gündemin en önemli maddesi haline geldi.
MAMA LOBİSİ DEVREDE
Düzenlemenin gündeme gelmesi en çok mama lobisinin tepkisini çekerken, bu lobiye dahil olanlar ve paralı troller sosyal medya üzerinden algı operasyonlarına soyundu.
HORMONLU MAMALARLA ÜREMEYİ ARTTIRDILAR
Onlarca çocuğa saldıran ve hatta öldüren köpeklerin uyutulmasını istemeyen bu lobi, hormonlu mamalar ile kedi köpeğin üremesine bile etki ederek doğum sayılarını arttırdılar.
HEDEFLERİ SEKTÖRÜ BÜYÜTMEK
Durum böyle olunca Türkiye'de kedi ve köpek maması sektörü her geçen gün büyüdü. Bu alanda faaliyet gösteren firma sayısı ile ihracat ve ithalat rakamları da artmaya devam ediyor.
4 MİLYONA YAKIN KÖPEK VAR
Avrupa Evcil Hayvan Yemi Endüstrisi Federasyonunun (FEDIAF) 2023 raporundan derlediği bilgilere göre, Türkiye'deki evcil hayvanı sayısı 6,5 milyonu buluyor. Ülkedeki evcil köpek sayısı 1,4 milyonu aşarken, evcil kedi sayısının ise 4,7 milyon olduğu ifade ediliyor.
Rapora göre, Türkiye'de her 100 evden 15'inde sahiplenilmiş kedi, 5'inde ise sahiplenilmiş köpek bulunuyor.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, sahipsiz köpeklere ilişkin açıklamasında, "Başıboş köpek sayısının, 4 milyona yakın olduğu tahmin edilmektedir. Yıl içinde 1-2 defa doğum yapabilmeleri, her seferinde ortalama 6-8 yavru doğurmaları ve sürekli yer değiştirmeleri sebebiyle yerel yönetimlerce sağlıklı kayıt tutulamamakta ve net sayı belirlenememektedir" ifadesini kullandı.
TİCARİ HAYVAN MAMASI KULLANIMI ARTIYOR
Sahipli ve sahipsiz kedi köpek sayısındaki artış, mama sektörünü büyüttü.
ABD Tarım Bakanlığı için hazırlanan bir rapora göre, Türkiye'de kedi ve köpeklerin çoğunun geçmişte "sofra artıkları" ile beslendiği, bu durumun son yıllarda değişmeye başladığı ve evcil hayvan maması kullananların sayısının artışa geçtiği kaydedildi. Kedilerin yaklaşık yüzde 35'inin, köpeklerin ise yüzde 20'sinin mama ile beslendiğine yer verilen raporda, bu rakamın ilerleyen yıllarda daha da artmasının beklendiğine vurgu yapıldı.
MAMA ÜRETİMİ YAPAN İŞLETME SAYISI ARTIYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de kedi köpek maması sektörü her geçen gün büyürken, geçen yıl bakanlık izniyle faaliyete geçen işletmelerce 239 bin 176 ton kedi köpek maması üretildi.
Bakanlıktan 2020 yılında kedi köpek maması üretmek üzere 46 işletme izin alırken, 2021 yılında bu sayı 75'e, 2022 yılında 90'a, 2023 yılında 107'ye bu yıl ise 114'e yükseldi.
Bakanlıktan izin alan bu işletmelerin önemli bir bölümü faaliyete geçerek mama üretimine başladı.
BÜYÜYEN SEKTÖR İHRACATI DA İTHALATI DA ARTIRIYOR
Kedi köpek mamasına olan talebin artması ihracat ve ithalat rakamlarına da yansıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2020 yılında kedi köpek maması ihracatı 46 bin tonken bu rakam geçen yıl 88 bin tona yükseldi.
Sektördeki büyüme ithalat rakamlarına da yansıdı. 2020 yılında 24 bin ton olan kedi köpek maması ithalatı geçen yıl 82 bin tonu aştı.
CARİ AÇIĞA "MAMA FATURASI"
TÜİK verilerine göre, Türkiye'nin perakende satılacak hale getirilmiş kedi ve köpek maması ihracatı 2023'te 121 milyon 447 bin dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam 2020'de 30 milyon 518 bin dolar seviyesindeydi.
Sektörün ithalatı ise 2020'de 86 milyon 674 bin dolar seviyesinde bulunurken geçen yıl 225 milyon 838 bin dolara çıktı.
SEKTÖR DÜNYADA DA BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Öztürk, dünyadaki kedi köpek maması sektör büyüklüğünün milyarlarca dolar olduğunu söyledi. Öztürk, "Dünyadaki pazar 10 milyarlarca dolar seviyesinde. Biz 120 milyon dolar ihracat yapar hale geldik. 2024 yılı sonunda 150 milyon dolar ihracat hedefliyoruz. Önümüzdeki 5 yıl içinde bu sektörü 500 milyon dolar seviyelerine kadar çıkarmayı planlıyoruz." diye konuştu.
YABANCI FİRMALARIN GÖZÜ TÜRKİYE'DE
Effeffe Türkiye Pet Food Fabrika Müdürü Hasan Ayna, evcil hayvan sektörüne hem üretici hem tüketici açısından ciddi derecede artan bir ilgi olduğunu belirterek, buna bağlı olarak çok sayıda irili ufaklı fabrika kurulduğunu, büyük firmaların da kapasitelerini artırdığını söyledi.
Türkiye'de üretilen mamalara daha çok Orta Asya ülkelerinden talep olduğuna işaret eden Ayna, bazı yabancı firmaların Türkiye pazarına girebileceğini belirtti.
Evcil Hayvan Maması Derneği (PETFA) Yönetim Kurulu Başkanı Çağla Çavuşoğlu ise Türkiye'de tüm değişkenleriyle birlikte sektör büyüklüğünün yaklaşık 1,9 milyar dolara ulaştığını belirtti.
Çavuşoğlu, ülkedeki kedi köpek maması sektörünün daha da güçleneceğini ifade etti.
