Uzmanlar son kullanma tarihi geçen bu besinler için 'çöpe atmayın' uyarısı yaptı

Yiyecekleri tüketirken son kullanma tarihlerine dikkat etmek sağlığımız açısından oldukça önemli. Ancak bazı besinler var ki son kullanma tarihlerinden sonra da tüketmek mümkün olabiliyor. İşte o besinler...

ÇİĞ ET VE TAVUK

Çiğ et ve tavuk buzdolabında birkaç günden fazla dayanamaz. Ancak dondurduğunuz takdirde etlerinizi uzun bir süre saklayabilirsiniz. Dondurulmuş kıyma 3 ila 4 ay, bütün bir tavuk veya hindi ise neredeyse 1 yıl dayanır. Çünkü gıda zehirlenmesine neden olan bakteriler soğukta üreyemezler. Ancak uzun süre dondurulmuş vaziyette bekleyen etin lezzetini kaybedeceği konusunda uyarımızı da yapalım.

ÇİĞ BALIK

Et ve tavuk gibi balık da dondurulduğunda 6 ila 9 ay gibi uzun bir süre dayanabilir. Füme balıklar dondurucuda 3 ila 6 ay dayanır. Dondurulmuş halde satın aldığınız balıklar ise buzu çözülmediği takdirde 10-12 ay dayanabilir. Konserve ton balığı ise kapağı açılmazsa son tüketim tarihinden sonraki 2 ila 5 yıl dayanabilir.

PEYNİR

Özellikle sert peynirler son tüketim tarihlerinden sonra dayanabilirler. Peynirin bozulup bozulmadığını anlamak için ambalajı yerine görüntüsüne ve kokusuna bakmalısınız. Peynir küflendiyse bile, küflü kısım kesilip atılarak tüketilebilir. Ancak küfün belli bir noktada kalmasına ağ gibi peynirin içine yayılmamış olmasına dikkat edin.

KAHVE

Hızlı kahve paketleri serin ve kuru bir yerde saklandığı takdirde 2 ila 20 yıl dayanabilir. Hatta buzlukta saklanan hızlı kahve sonsuza kadar bozulmadan kalır. Ancak Türk kahvesini buzdolabında saklamayın. Buzdolabının nemi kahvenizin lezzetini bozacaktır.

BİSKÜVİ

Bisküvi bayatlayınca tadını ve gevrekliğini kaybedebilir. Ancak ambalajı açılmamış bir bisküviyi, son tüketim tarihinden sonraki birkaç hafta içinde de yiyebilirsiniz. Öte yandan açılmış paketleri de hava almayan kaplarda saklarsanız, bisküvilerinizin daha geç bayatlayacağını unutmayın.

YUMURTA

Yumurtaları kutuları üzerindeki tarihler ne olursa olsun, yumurtanızı satın aldıktan sonraki 3 ila 5 hafta içinde tüketebilirsiniz. Haşlanmış yumurtalar da buzdolabında 1 hafta kadar dayanabilir.

KAHVALTI GEVREĞİ

Kahvaltılık gevrekler paketleri açılmadığı takdirde, kutunun üzerindeki tarihten sonraki 6 ila 8 ay boyunca tüketilebilir. Paketi açılmış kahvaltılık gevrek ise 4 ila 6 ay boyunca taze kalır. Pişmiş yulaf lapası gibi kahvaltılıklar ise buzdolabında 4-5 gün dayanabilir.

FISTIK EZMESİ

Fıstık ezmesi kapağı açılmadığı takdirde ambalajın üzerindeki tarihten sonraki 1 yıl içinde güvenle tüketilebilir. Doğal fıstık ezmesinin ömrü daha kısadır. Buzdolabında saklandığı takdirde 3 ila 6 ay dayanabilir. Kakaolu fındık ezmeleri ise kapağı açılmamış bile olsa 1-2 aydan fazla dayanmaz.

KURU MAKARNA

Uzmanlar, paketi açılmamış kuru makarnanın üzerindeki son tüketim tarihinden sonraki 2 yıl içinde güvenle yenebileceğini belirtiyor. Ancak taze makarna aldıysanız, son tüketim tarihinden sonra en fazla 5 gün içinde tüketmeye çalışın. Hemen yemeyecekseniz taze makarnayı dondurucuya kaldırın. Bu durumda 6 ila 8 ay güvenle tüketebilirsiniz. Pişmiş makarna ise buzdolabında 7 gün, dondurucuda ise 6 ila 8 ay dayanabilir.

KONSERVE YİYECEKLER

Bu durum bütün konserve yiyecekler için geçerli olmasa da, birçok konserve ürün, son tüketim tarihinden sonra dayanabilir. Hatta 1983'te yayımlanan bir araştırmaya göre, 1930'lardan kalma bir mısır ile 1860'tan kalma bir salata sosu, araştırmanın yapıldığı tarihte halen yenebilir durumdaydı, üstelik besin değerlerini de kaybetmemişti. Bu durumun en önemli istisnası domates, ananas gibi asitli yiyeceklerdir.

YOĞURT

Yoğurt kapağı açılmadığı ve buzdolabında saklandığı takdirde, son tüketim tarihinden sonraki 1-2 hafta boyunca tüketilebilir. Yoğurtlu dondurmalar ise 2 aya kadar taze kalır.

ÇİKOLATA

Çikolatanızın tadı bozulmadığı sürece yemenizde bir sakınca yoktur. Eskiyen çikolatanın üzerinde zaman zaman beyaz bir tabaka oluşur. Bu çikolatanın içindeki şekerin ya da yağın kristalize olmasından kaynaklanır ve size zarar verecek bir şey değildir. Akide şekeri gibi şekerler, jöle kıvamlı yumuşak şekerler ve karamel de bir yıl boyunca dayanabilir.

BAL

Hiç bozulmayan yiyecek diye bilinen bal bu özelliğini yapısında neredeyse hiç nem olmamasına borçludur. Ancak bal nemle temas ettiği takdirde bozulabilir. Balın şekerlenmesi de bozulduğu anlamına gelmez. Şekerlenen balı sıcak suda eritip güvenle tüketebilirsiniz.

KETÇAP VE HARDAL

Ketçap ve hardal gibi sosların kapakları açılmadığı takdirde son kullanım tarihinden sonra tüketilmeleri mümkündür. Açılmamış ketçap 6 ay, açılmamış hardal ise 1 yıl dayanabilir.

SÜT

Süt şişesinin üzerindeki tarihten sonraki 5-6 gün içinde tükenebilir. Ancak bu sürenin uzunluğu sütün içindeki yağ miktarına bağlıdır. Yağsız sütler 7 ila 10 gün dayanabilir, yağlı sütlerde ise bu süre 5 ila 7 gündür. Süt bozulduğunda topaklanır, ekşi ekşi kokar. Bitkisel kaynaklı sütler ise açılmadıkları takdirde son tüketim tarihinden sonra 1 ay kadar dayanabilirler.

TURŞU

Turşularınızı buzdolabında, hava almayan bir kapta 2 yıl kadar saklayabilirsiniz. Ancak bu süre içinde yumuşamaya başlayacakları aklınızın bir köşesinde olsun.

GELMİŞ GEÇMİŞ EN SAĞLIKLI BESİNLER

MUZ: Bir orta boy
Kalbi koruyan potasyum için kusursuz bir kaynaktır.

AHUDUDU: Bir kap
Sağlıklı hücrelerin ölümüne karşı koyar, kalp sağlığına destek olur, obeziteye karşı etkilidir

PORTAKAL: Bir büyük boy
Sağlıklı bir bağışıklık sistemi için birebirdir ve eşsiz bir C vitamini kaynağıdır. Kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürmede yardımcıdır

NAR: Bir kap nar tanesi
C vitamini ve potasyum açısından diğer tüm meyveleri döver desek yalan olmaz. Ayrıca diğer meyvelere göre daha az kalori taşır. Her gün yenen nar kanser riskini azaltır.

YABANMERSİNİ: Bir kap
Gözleri korur, yüksek kan şekerini azaltır, hafızayı ve kavramayı artırarak beyne fayda sağlar

GREYFURT: Bir büyük boy
Düşük kalorilidir, besin değeri çok yüksektir. Diyete yardımcı olur, cildi temizler, sindirimi dengeler, enerji verir, kanser riskine karşı faydalıdır.

MANDALİNA: Bir küçük boy
Portakaldan daha fazla antioksidan özelliği vardır. Hastalık riskini azaltır, kiloyu dengelemeye yardımcı olur.Klinik çalışmalar mandalinanın, Tip-2 diyabet ve kalp hastalıklrına yakalanma riskini azalttığını göstermiştir.

AVOKADO: Bir adet
Neredeyse 20 farklı vitamin ve mineral barındırır. Üstelik bu vitaminlerin çoğu vücut tarafından hemen absorbe edilir. Örneğin avokado doymuş yağ yerine geçerek kilo vermeden bile kalp hastalığı riskini azaltabilir.

DOMATES: Bir orta boy
Besleyici bir enerji deposudur. Kansere karşı en etkili silahlara sahiptir. Yüksek antioksidan özelliği ile hücrelerdeki DNA'yı korumaya yardım eder. Kanserojen maddelere karşı koyan enzimleri de güçlendirir.

PAZI YAPRAĞI: Bir kap ÇİĞ pazı yaprağı
Sebzelerin Voltranı desek abartmış mı oluruz? A, C, E ve hatta K vitamini deposudur.

Magnezyum, potasyum, lif, kalsiyum, bol miktarda B vitamini, çinko ve selenyum barındırır. Fakat belki gözünüzden kaçmış olabilecek bir ayrıntıya dikkat. Pazı dolması yerken bu vitaminlerin canına okuyormuşuz. Çünkü pazının çiğ yenmesi öneriliyor.

MANTAR: Bir kap çiğ mantar
Buyrun bakalım. Önerilenin aksine bizim pişirip veya haşlayıp yediğimiz bir şey daha. Kanserle mücadelede etkili bir antioksidan olan mantar...

vücudun toksinlerden arınmasını doğal yollarla sağlayan riboflavin vitaminini barındırır. Ayrıca hayvansal hiçbir besin tüketmeyenlerin de vazgeçilmez D vitamini kaynağıdır.

LAHANA: Bir kap çiğ lahana
Koyu yeşil lifli lahana, Doğa Ana'nın güneş gözlükleri gibidir. İçindeki vitaminler retinadaki pigmentlere nüfuz ederek güneşin yıkıcı ışınlarını emer.

Ayrıca içindeki besin değeri kanser riskini azaltmada yardımcıdır. Kemikleri güçlendirir, doğal bir toksin arındırıcıdır.

PATLICAN: Bir kap pişmiş
Kalp hastalıklarına karşı eşsiz bir silahtır. Hastalıklara yakalanma riskini azaltır.

BROKOLİ FİLİZLERİ: Yarım kap
Cildimiz, akciğerlerimiz, böbreklerimiz ve karaciğerlerimiz durmaksızın vücudumuzu zehirli toksinlerden arındırır.

Fakat onlara bir destek fena olmazdı değil mi? Hastalıklarla hücre bazında savaşa yardımcı olur ve kansere karşı eşsiz bir koruma sağlar.

REZENE: Bir soğan
Bir çeşit vitamin kokteylidir. Antioksidandır. C vitamini, faydalı lifler ihtiva eder.

Bitkisel gıdaların eşsiz bir karışımıdır. Hayvanlar üzerinde yağılan deneyler iltihapları azalttığını ve kronik hastalıklara karşı etkili olduğunu ortaya koymuştur.

TATLI PATATES: Bir orta boy pişmiş tatlı patates
Normal beyaz patatesten biraz daha fazla doğal şeker taşır. Bir büyük boy tatlı patates günlük A vitamini ihtiyacından daha fazlasını barındırır.

Görme yeteneğini geliştirir ve üreme sağlığını güçlendirir. Ayrıca B vitamini, yararlı lifler, potasyum açısından da zengindir. Metabolizmayı ve bağışıklığı destekleyen antioksidanları da taşır.

SARIMSAK: Bir diş
Bağışıklık sistemini güçlendirir, kalbi korur ve etkili bir antiviraldir (yani virüslere karşı etkilidir)

ŞEKER PANCARI: Bir kap pişmiş şeker pancarı
Çok iyi bir antioksidan kaynağıdır ve tansiyonu ve düşük dansiteli kolesterolü düşürmede yardımcıdır.

ISPANAK: Bir kap çiğ ıspanak
Müthiş bir folik asit kaynağıdır. Yani gebelikte bebeğin gelişimini destekleyen vitaminlere sahiptir.

Yüksek miktarda A vitamini, demir, potasyum, kalsiyum, çinko ve selenyum ihtiva eder. Tiroid fonksiyonunu destekler ve antioksidandır.

KARNIBAHAR: Bir kap doğranmış çiğ karnıbahar
Kanserle mücadelede müthiş destek sağlar. Vüdumuzun doğal toksinlerden arınma sürecine yardımcı olur. Hücreler üzerinde serbest radikallerin neden olduğu stresi azaltır.

Yani daha basit anlatımla rahatlatıcı bir etkisi vardır. Çok ilginç bir bulgu ise şudur: Zerdeçalla birlikte alındığında prostat kanserini önlemde ve mücadeledeçok ciddi katkıları vardır.

KARA LAHANA: Bir kap pişmiş kara lahana
Brokoli ve brüksel lahanasının kız kardeşidir. Pişmiş kara lahana kolesterolü düşürmede etkilidir, ayrıca kanserle savaşta da çok etkili bir silahtır.

Sadece yarım kap pişmiş kara lahana, bir insanın iki günlük A vitamini ihtiyacını karşılar. Cilt, göz ve dişler için de çok çok faydalıdır.

SOĞAN: Bir kap pişmiş soğan
C, B6, manganez, potasyum ve faydalı lifler açısından çok besleyici bir kaynaktır. Alerji semptomlarını azaltmada, iltihapla mücadelede ve kalp sağlığını desteklemede eşsizdir.

BAL KABAĞI: Bir kap pişmiş bal kabağı
Faydalarına göre en ucuz sağlık kaynaklarından biridir. Hücrelerin gelişiminde ve göz sağlığında çok etkilidir. Sarı-kavuniçi renkli bal yaşlanmaya bağlı hastalıklara karşı mücadelede bile etkilidir

TUNA BALIĞI: 85 gram
Uzmanlar tüm insanlara, fakat özellikle de hamile veya emziren kadınlara tavsiye eder. Beyin gelişimini güçlendirir, kalp ve damar hastalıklarının oluşmasında önleyici etkileri vardır.

İçindeki Omega-3, bırakın denizden taz çıkan bir tunayı konservesi bile, bağışıklık sistemini güçlendirir, kalbi destekler, loğusa sendromu riskini azaltır. Bu arada tuan balıkları yüksek civa ihtiva da edebilir.

SARDALYA BALIĞI: Bir konserve sardalya
Omega-3 asitleri açısından tuna kadar zengindir. Kan akışını hızlandırır, beyin gelişimine yardımcı olur, kalp ritmini düzenler. Kalsiyum kaynağıdır.

ANÇUVES (BALIK YUMURTASI): Bir konserveden alınacak 5 adet balık yumurtası 85 gram ançuves, 19 gram protein verir. Ayrıca B vitamini, kalsiyum, omega-3 asitleri açısından da zengindir. Bu arada müjde, civası çok düşüktür.

SOMON BALIĞI: 85 gram pişmiş somon
DNA'larımız gibi iç etkenler ve güneş gibi dış etkenler nedeniyle cildimiz matlaşabilir, dökülebilir, parçalı ve lekeli hale gelebilir ve kırışabilir.

Bu nedenle özellikle kadınlar oldukça pahalı kremler kullanmak durumunda kalır. Aslında bu işi yiyerek çzeöbilirsiniz. Somon gibi gıdalarda bulunan Omega-3S, cildin nemini dengeler ve hatta cilt kanseri riskini de azaltır.

KÜMES HAYVANI BUTU: Bir pişmiş but
Elbette beyaz et iyi bir tercih fakat kırmızı etin olduğu buttan korkmaya gerek yok. Butta bulunan yağ, bir çeşit hormon barındırır. Bu hormon, tokluk hissi verir.

Bu nedenle vücut geliştirme sporuyla uğraşanlar için vazgeçilmezdir. Beyaz etten daha fazla B vitamini barındırır. Bacaklardan ve kalçadan alınan butta bulunan torin, özellikle kadınlarda koroner kalp hastalığı riskini azaltır.

TAM BUĞDAY EKMEĞİ: Bir dilim
İçinde bulunan lifler kolon kanseri riskini yüzde 40 azaltır, sindirim sisteminin sağlığını korur.

KİNOA: Bir kap pişmiş kinoa
Amino asitler açısından çok zengindir. Sadece bir kap kinoa 9 temel amino asidin tamamını sağlar.

İtihap sökücü özelliği vardır, kalp dostu mono doymamış yağ asitlerini sağlar. Ayrıca E vitamini, çinko, folik asit ve fosfor açısından da zengindir.

YULAF EZMESİ: Dörtte bir kap yulaf ezmesi
Beta-glucan adı verilen lifler açısından zengindir. Bu lifler bağışıklığı güçlendirici ve kolesterolü düşürücü özellikler sahiptir. Kan şekeri seviyesini dengeler, antioksidandır, kalbi korur

FİRAVUN BUĞDAYI: Bir kap pişmiş
Durum buğdayına göre yüzde 40 daha fazla protein içerir. E vitamini, selenyum, magnezyum, çinko, fosfor, B vitamin kompleksi açısından zengindir.

YEŞİL MERCİMEK: Bir kap pişmiş
Bir kap yeşil mercimekte 18 gram protein, 16 gram lif, 1 gramdan az yağ bulunur. Bu nedenle her türlü diyette mutlaka bulunmalıdır. Ispanaktan yüzde 30 daha fazla folik asit ihtiva eder.

Çinko ve B vitamini deposudur. Kalp hastalıklarına karşı koruma sağlar, kan şekerini düzenler. İçindeki demir sayesinde metabolizmayı desteklemede fayda sağlar.

KAVILCA BUĞDAYI: Dörtte bir kap pişmiş
Ona buğdayın atası derler. Yenilebilir kıvama gelmesi için tüm gece suda bekletmek ve en az 30-40 dakika ocak üzerinde ısıtmak gerekir. Kas yapıcı proteinler ve düşük kalori için eşsiz bir besin kaynağıdır.

CEVİZ: Yarım kap
Her 28 gramında 4 gram protein taşır. Kalp sağlığına faydalıdır. Kilo kontrolünde etkilidir. Kanserle savaşta yardımcıdır. Bazı bilimsel çalışmalar beyni koruduğunu göstermektedir.

CHİA ÇEKİRDEĞİ: 28 gram
Boyutuna bakmayın, boyutuyla ters orantılı bir besin değeri vardır. İki yemek kaşığı chia çekirdeğinde 11 gram lif, 4 gram protein, 5 gram omega-3, günlük kalsiyum ihtiyacının beşte biri bulunur.

KETEN TOHUMU: 1 yemek kaşığı
Yulaf, darı, kara buğday ve pirinçten 100 kat daha fazla besin değerine sahiptir. Lifler, B vitamini, potasyum ve kalsiyum, demir gibi mineraller açısından çok zengindir.

Çalışmalar göstermiştir ki, kolesterolü düşürmede, kanserle savaşta, kemik erimesi riskini azaltmada etkilidir.

YUMURTA: Bir büyük yumurta
Temel vitaminlerin ve minerlallerin tamamını bir kabuğun içinde toplar. Düşük kalorilidir, az yağlıdır, sindirimi de çok kolay bir proteindir. Sinir sisteminin sağlığı ve hücre yapısının sağlıüı açısından faydalıdır.

KEFİR: Bir bardak
Kalsiyum, fosfor, magnezyum ve protein açısından zengindir. Bağışıklık sistemini güçlendirir, laktoz hassasiyetini düzenler, diş çürüklerini önlemede de etkilidir.

YOĞURT: 200 gram
Geleneksel yoğurt, kalsiyum, potasyum, protein açısından eşsizdir. İçindeki proteinler bağırsağı düzenleyen faydalı bakterileri güçlendirir, bağışıklığı destekler. A, D, E ve K vitaminleri içerir.

HİNDİSTANCEVİZİ YAĞI: Bir yemek kaşığı
Kalp sağlığı açısından faydalıdır, kilo ve enerji dengesini sağlamada etkilidir. Yağ yakmayı kolaylaştırır, iyi kolesterol seviyesini de yükseltir.

ZEYTİN YAĞI: Bir yemek kaşığı
Obeziteye karşı etkili ve kalp sağlığını güçlendiricidir. Bol miktarda antioksidan barındırır. Uzmanlar artık zeytin yağının, kanserle mücadelede, zihin gelişiminde, kemik gelişiminde, sindirimi düzenlemeye yarar.

KİMYON: Bir yemek kaşığı
Kalp sağlığını destekler, enfeksiyonlara karşı etkilidir, iltihap sökücü özelliği vardır, yarım yemek kaşığı kimyon bir çok biline antioksidandan iki kat daha etkiliir.

ZERDEÇAL: Bir yemek kaşığı
Antiviraldir, iltihap sökücüdür. Bazı çalışmalar Alzheimer ve kansere karşı da etkili olduğunu göstermektedir.

TARÇIN: Bir yemek kaşığı
Beyin ve bağırsak sağlığına faydalıdır. Kabuğunun altında bulunan yağ, antimikrobiyal, iltihap azaltıcı özellikleri taşır.

KIRMIZI ÇAY: Bir poşet
Antioksidandır, kronik ve gelişme aşamasındaki hastalıklardan korur, kalsiyum ve demir gibi mineraller açısından zengindir.