Türkiye'nin dört bir yanında kazı çalışmaları sürerken, 2024 yılında yapılan en önemli 10 keşif de belli oldu. Arkeologlar Mardin'de 12 bin yıllık bir kadın şamanın defnini ilk sıraya koyarken, listede 11 bin yıllık dudak piercingi gibi ilginç keşifler de yer aldı.
Arkeoloji oluşumu Arkeofili'nin arkeologları tarafından 2024 yılında Türkiye'de ortaya çıkarılan en önemli 10 keşif belirlendi. Mardin'de 12 bin yıllık bir kadın şaman defininin ilk sırada olduğu listede, kafataslı oda, minos hançeri, altın sikke dolu çömlek, zeus başı, 11 bin yıllık dudak piercingi gibi binlerce yıl öncesine ait keşifler yer alıyor.
Arkeolojiyi insanlara anlatmak, sevdirmek ve Türkiye'de arkeoloji bilimi ile kültür varlıkları için farkındalık yaratmak üzere kurulan arkeoloji oluşumu Arkeofili'nin '2024 Yılında Türkiye'nin 10 Arkeolojik Keşfi' belli oldu. Arkeologların, bu yıl hem arazide hem laboratuvarlarda hem de masa başında yoğun emek harcadığı, geçmişe dair önemli bilgileri ortaya çıkarmaya devam ettikleri belirtildi.
Anadolu'nun her köşesinde gerçekleştirilen kazılar ve yüzey araştırmalarının, binlerce yıl öncesine götüren heyecan verici keşiflere sahne olduğuna dikkat çekilerek, bu keşiflerin yalnızca geçmişi anlamaya yardımcı olmakla kalmadığı, aynı zamanda kültürel mirası koruma konusundaki sorumluluğu hatırlattığı da vurgulandı.
12 BİN YILLIK KADIN ŞAMAN
Arkeofili'nin 2024 yılında Türkiye'de öne çıkan en dikkat çekici arkeolojik keşifleri şöyle sıralanıyor:
Mardin'de kazı başkanlığını Doç. Dr. Ergül Kodaş'ın yaptığı Çemka Höyük'teki bir kerpiç binanın tabanının altına gömülü, doğal nedenlerle 25-30 yaşları arasında ölen kadın ile bedeni üzerinde, çenesi ayrılmış ve ayaklarının ucuna konmuş bir yaban öküzü kafatası bulundu. Ayrıca bir keklik kanadı, bir sansar bacağı ve bir koyun veya keçinin kalıntıları da mezar çukurunda dağınık halde görüldü. Yakındaki diğer yapıların altında da başka 14 kişinin gömüldüğü belirlendi. Sıra dışı defin işlemi nedeniyle kadının, hayvanlarda var olduğuna inanılan ruhlara erişimi olan 12 bin yıllık bir şaman olabileceği değerlendiriliyor.
KAFATASLARININ SERGİLENDİĞİ ODA
Doç. Dr. Emre Güldoğan'ın kazı başkanı olduğu Şanlıurfa'da, Göbeklitepe'nin de dahil olduğu Taş Tepeler yerleşimlerinden biri olan, Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem yerleşimi Sefertepe'de kafataslarıyla dolu bir oda bulundu. Burada, özel bir yapıda, bir niş içerisine özenle yerleştirilmiş tek bir kafatası ile 22 kafatasının düzenli biçimde yerleştirildiği, 'Kafataslı oda' olarak adlandırılan bir oda bulundu. Bulunan oda, yaklaşık 12 bin yıl önce Taş Tepeler'de yaşayan ve ölen bazı kişilerin kafataslarının yerleşim içerisinde özel yapılarda belirli bir süre sergilendiğini gösteriyor.
3 BİN 600 YILLIK MİNOS HANÇER
Antalya'nın Kumluca ilçesinde Kazı Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi, Akdeniz'in derinliklerinde Girit-Minos Uygarlığına ait olduğu belirlenen ve yaklaşık 3 bin 600 yıllık gümüş perçinli bir tunç hançer buldu. 2019'da keşfi yapılan Kumluca batığı olarak bilinen 50 metre derinde hançerin bulunduğu geminin, Girit'e doğru yolculuk ederken battığı tahmin ediliyor. Keşfin batığın taşıdığı kültürel zenginliğin boyutlarını daha da derinleştirdiği, bu buluşun Akdeniz'in tarihi ticaret rotalarını ve kültürel etkileşimlerini yeniden gözden geçirmeyi sağlayacak önemli ipuçları sunduğu belirtildi.
URARTULARA AİT DEV HEYKEL
Kazı başkanı Prof. Dr. Mehmet Işıklı ve ekibinin Van Garibin Tepe'de bulduğu Urartulara ait yaklaşık 1 tonluk devasa bazalt heykel dördüncü önemli keşif olarak nitelendirildi. Urartu'nun plastik sanatlarına dair önemli bir örnek sunduğu belirtilen yaklaşık 2 metre uzunluk ve 1 metre genişliğinde, boyun kısmı kırık heykel, detaylı incelemeler ve restorasyon için Van Müzesi'nde tutuluyor. Uzmanlar, ayak kısmı işlenmiş, kare prizma şeklinde gövdesi bulunan ancak baş kısmı ve yüz hatları belirgin olmayan heykelin tanrısal ya da krali bir figür olabileceğini belirtiyor.
