Türkiye'de kıdem tazminatı almanın temel şartlarından biri, işçinin kendi isteği dışında işten ayrılmış olması. Ancak 1475 sayılı yasanın 14. maddesi, bu kurala önemli bir istisna getiriyor. Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar, SGK'dan alacakları bir yazıyla kıdem tazminatına hak kazanabiliyor.
Çalışanların en çok merak ettiği konulardan biri de kıdem tazminatı hakkıdır. Özellikle istifa durumunda bu tazminatı almanın yolları birçok kişi için kafa karışıklığı yaratabilir. Konuya ilişkin tüm merak edilen detaylar Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem'in haberinde...
Kıdem Tazminatı İçin Genel Şartlar
Ülkemizde kıdem tazminatı hakkından yararlanmak için temel şartlardan biri, aynı iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmaktır. Ancak bunun yanında, kendi isteği dışında işten ayrılmış olmak da gereklidir. Dolayısıyla istifa edenlerin genelde kıdem tazminatı hakkı bulunmaz. Ancak bazı istisnalar vardır.
1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesine göre, emeklilik için yaş dışındaki şartları yerine getiren çalışanlar istifa ederek kıdem tazminatı alabilir. Bu durumda, prim gün sayısını ve yıl şartını tamamlayanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) alınacak bir yazıyla tazminat talebinde bulunabilir.
İşe Giriş Tarihine Göre Şartlar
Kıdem tazminatı için emeklilikte yaş dışındaki şartlar, sigorta başlangıç tarihine göre belirlenir. İşe giriş tarihine bağlı olarak üç farklı dönem bulunmaktadır:
1. Dönem: 8 Eylül 1999 Öncesi Sigortalılar
Bu dönemde sigorta girişi olanların kıdem tazminatı alabilmesi için en az 3600 prim günü gerekir. Yaklaşık 10 yıllık prim ödemesini tamamlayanlar, son işyerindeki 1 yıllık çalışma süresini doldurduysa kıdem tazminatını alabilir.
2. Dönem: 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 Arası
Bu dönemde işe girenler için iki farklı seçenek vardır:
7.000 Prim Günü: Kadın veya erkek fark etmeksizin 7.000 prim gününü tamamlayanlar kıdem tazminatı hakkına sahiptir.
4.500 Prim Günü ve 25 Yıl Şartı: 4.500 prim gününü dolduran ve sigorta başlangıcından itibaren 25 yıl geçmiş olanlar da kıdem tazminatı alabilir. Örneğin, 1999 yılında sigortalı olanlar için bu 25 yıl, 2024 yılında dolacaktır.
3. Dönem: 1 Mayıs 2008 ve Sonrası
Bu dönemde sigortalı olanlar için kıdem tazminatı şartı daha farklıdır. Burada 7.200 prim günü genel kuraldır. Ancak kısmi emeklilikte prim gün sayısı kademeli olarak artar:
2008 Sigortalıları: 4.600 gün
2009 Sigortalıları: 4.700 gün
2010 Sigortalıları: 4.800 gün
Bu şekilde her yıl 100 gün artarak, 2016 sonrası için 5.400 güne kadar çıkmaktadır.
