Son dakika: Bu belirtilere dikkat! Koronavirüsü atlatanlarda ortaya çıkıyor
Eskişehir Şehir Hastanesi 'Covid Sonrası İzlem Merkezi'nde, 5 ayda 2 bin 100'e yakın koronavirüs atlatan hasta, kontrolden geçirildi. Kişilerin hastalığı atlattıktan sonra da solunum yetmezliğinin yanı sıra eklem ağrısı, halsizlik, yorgunluk, uyku bozuklukları, dalgınlık ve unutkanlık gibi nörolojik rahatsızlıklarının devam ettiği tespit edilirken, ikinci kontrollerde ise göz ve ciltte döküntüler ile kaşıntı rahatsızlığı yaşadıkları belirlendi.
Eskişehir'in yanı sıra çevre illerden de gelen koronavirüsü yenmiş kişilerde hala solunum yetmezliğinin yanı sıra eklem ağrısı, halsizlik, yorgunluk, uyku bozuklukları, dalgınlık ve unutkanlık gibi nörolojik rahatsızlık şikayetlerinin devam ettiği belirlendi.
İkinci kez kontrole gelenlerde yapılan incemelerde ise koronavirüsü atlatanların göz ve ciltte döküntüler ile kaşıntı rahatsızlığı yaşadıkları tespit edildi.
'ATİPİK GÖZ VE CİLT BOZUKLUKLARINA RASTLIYORUZ'
Hastane Başhekimi Dr. Yaşar Bildirici, Covid Sonrası İzlem Merkezi'nde son 5 aylık gözlemler sonucu hala 10 hastadan 1'inde ciddi solunum sıkıntısı, nefes darlığı ve egzersiz intoleransına (kas yorgunluğu) rastlandığını anlattı. Bildirici, "Hastaların yaklaşık yarısında halen kas-eklem ağrıları ve halsizlik şikayetleri devam ediyor. Bu hastaların bir grubunda atipik göz ve cilt bozuklukları veya bunlarla ilgili yakınmalara rastlıyoruz. Bu şikayetlerin Covid ile bir ilişkisi var mı? Bu konuda çok emin değiliz ama dikkati çeken sayıda göz ve cilt yakınmaları var. Bu konu ile ilgili de arkadaşlarımız çalışmalarına ve araştırmalarına devam ediyorlar" diye konuştu.
'HASTALARI TAKİP EDİYORUZ'
Covid Sonrası İzlem Merkezi Koordinatörü Dr. Şebnem Eker Güvenç de koronavirüs atlatanların eklem ağrısı, halsizlik, çabuk yorulma, nefes darlığı gibi şikayetlerinin yaygın olduğunu söyledi. Kontroller sırasında bunlara ek olarak farklı semptomlarda şikayetler de görmeye başladıklarını kaydeden Güvenç, "Cilt döküntüleri, gözle ilgili semptomlardan bulanıklık, bozukluk gibi şikayetlerle geliyor hastalarımız. Bunları ilgili bölümlere yönlendirerek takip ediyoruz. Tabi bu durumları Covid enfeksiyonu ile direkt ilişkilendirmek için henüz erken ama hastaların takibinde bunu gözlemleyeceğiz. Değişik semptomlarla gelen hastaları oldukça sık görüyoruz. Olumlu geri dönüşler alıyoruz ve hastaları takip ediyoruz. Önümüzdeki süreçte de verileri takip edeceğiz. Yeni bulgular hastalıktan 3-4 ay sonra cilt döküntüleri, kaşıntı ile gelen hastalar var" dedi.
Geçen yılın Ekim ayında koronavirüsü yenerek, sağlığına kavuşan Fatih Harman da kontrolleri için İzlem Merkezi'ne geldiğini söyledi. Hala bazı sıkıntılarının devam ettiğini anlatan Harman, "Ekim ayında hastalığı kaptım sonrasında rahatsızlandım, ateşim çıktı. Hastanede yapılan test sonucunda pozitif olduğumu öğrendim. Evde tedavi uyguladılar. Sonrasında tekrar rahatsızlanınca hastaneye yattım. İlaç tedavisi uyguladılar, 1 hafta sonrasında çıkış verdiler. Sonrasında merdiven çıkarken veya yürüdüğümde nefes sorunum oluştu. Onun için tekrar Covid İzlem Merkezi'ne geldim. Eskisine nazaran yürüdüğümde ya da koştuğumda tabi ki nefes darlığı şikayetlerim oluyor. Bu sıkıntılarım devam ediyor" diye konuştu.
KORONAVİRÜS GEÇİRENLER DİKKAT: 4-6 AY CİDDİ SAÇ DÖKÜLMESİ OLUYOR
Medicana International Ankara Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Sabir Hasanov, erkeklerde en sık görülen saç dökülme nedeninin 'erkeklik tipi' denilen saç dökülmesi olduğunu, bu hastalığın genetik temelli olduğunu ve kalıcı olarak durdurmanın imkansız olduğunu söyledi. Hasanov, 'erkeklik tipi' saç dökülmesinin tedavisinde saç spreyleri, tablet şeklinde ağızdan alınacak ilaçlar, saç mezoterapisi, saç PRP'si ve saç ekimi gibi yöntemlerin kullanıldığını belirtti. Kadınlarda görülen saç dökülmesinin en önemli nedeninin demir eksikliği olduğunu söyleyen Hasanov, B12 vitamini, folik asit, çinko veya diğer vitamin ve minerallerdeki düşüklüklerin de kadınlarda saç dökülmesinin nedenleri arasında yer aldığını kaydetti.
'CİDDİ DÜZEYDE SAÇ DÖKÜLMESİ OLABİLİR'
Dr. Sabir Hasanov, koronavirüsün hem erkeklerde hem de kadınlarda saç dökülmesinin başta gelen nedenleri arasına girdiğini belirterek, "Enfeksiyonu geçiren hastalarda özellikle enfeksiyondan sonrası 4-6 aylık süreçte ciddi düzeyde bir saç dökülmesi olabiliyor. Nitekim gelen hastaların şikayetleri; 'Sabah kalktığımda yastığımda, banyoda, tarakta tutam tutam saç oluyor', 'Böyle giderse başımda saç kalmayacak', 'Kel kalacağım', 'Saçımı yıkamaktan ve taramaktan korkar oldum' şeklinde oluyor. Bu dönemde yoğun bir saç dökülmesi oluyor. Covid-19 geçirildikten sonra oluşan yoğun saç dökülmesinden korkulmaması gerekiyor" dedi.
'KENDİ KENDİNE İYİLEŞME GÖSTERİYOR'
Koronavirüs nedeniyle oluşan saç dökülmesinin genelde kendi kendine iyileşme gösterdiğini, dökülmenin azalmasından sonra yeni saçlar çıkarak, seyrekliğin tekrar düzeldiğini kaydeden Dr. Hasanov, "Dökülmeyi yavaşlatmak ve hastaları panik ortamından uzaklaştırmak için demir, B12, folik asit, çinko gibi vitamin ve mineral değerlerine bakılarak tedaviye başlanabilir. Eğer bu saydığım parametrelerde bir bozukluk bir düşüklük söz konusu değilse o zaman yine dermatologlarının tavsiyesi ile multivitamin ve multimineral içerikli kapsül destekleri kullanılmakta, saçları güçlendirmek ve dökülmeyi azaltmak amaçlı özel seçilecek şampuanlar önerilmektedir. Hastaların bu konuda dermatologlarından fikir almaları uygun olacaktır" diye konuştu.
Diş Hekimi Arzu Yalnız Zogun, ağız sağlığının önemine dikkat çekerek, pandemi döneminde diş eti kanamaları, diş kayıpları, dildeki değişikliklere yönelik bilgi verdi. Bir hastanın ağzına bakarak o kişinin hayat kalitesini, hastalık geçmişini, kişisel bakımı gibi farklı konuları çok rahat bir şekilde anlayabildiklerini belirten Zogun, bol su içmeyi, dişleri düzenli fırçalamayı ve sağlıklı beslenmeyi önerdi.
STRESE BAĞLI DİŞ SIKMALAR YÜZDE 95'LERİ BULDU
Bağışıklık sistemi düşünce ortaya çıkan problemlere dikkat çeken Zogun, "En büyük etkiyi diş etlerinde gördük. Çürük başlangıçlarını yine bir nebze göz ardı edebiliriz ama diş etlerindeki ve kemikteki yıkımlar çok dikkat çekici. Kovid-19 geçirmiş birçok hastanın diş etlerinde iltihaplı doku oluştuğunu gördük ve çok fazla diş sıkma rahatsızlığı ile karşılaştık. Hastaların yüzde 90-95'inde bu hastalığı görüyoruz, pandemiyle diş sıkmanın şiddeti arttı" diye konuştu.
KOVİD-19 GEÇİREN HASTALARDA DİŞ KAYIPLARI
Diş sıkmanın baş ağrılarına neden olacağını hatırlatan Zogun, "Kaslar kasılır bir süre sonra da dişlerde aşınma meydana gelir. Strese ve diş etindeki problemler, diş eti kemiğinin çekilmesine ve destek dokunun azalmasına neden olur. Böyle olunca da dişlerde sallantılar ve kırıklar meydana gelir. O yüzden diş kayıpları da arttı. Dişleri ya sallandığı için ya da kırıldığı için çekiyoruz" ifadelerini kullandı.
MUTLAKA RÖNTGEN ÇEKTİRİN
Aşınmış dişlerin iki çene arasındaki ilişkiyi bozacağını ve ağız yapısını değiştireceğini aktaran Zogun, "Yaş ilerledikçe alt çene biraz daha öne gelir. Bu yüz tipimizi de etkiler. Kovid-19 geçiren her hasta mutlaka doktora gidip, röntgen çektirerek, diş eti muayenesi yaptırsın" dedi.
HASTA ŞİKAYETLERİ...
Arzu Yalnız Zogun, "Bize gelen hastalar, sanki dişleri dökülüyormuş hissine sahip, diş etlerinde yanma hissi olduğunu ve çürük varmış gibi ağrı çektiklerinden şikayet ediyor. Akıllarına Kovid-19 gelmiyor ama bu problemler ona bağlı gelişiyor. Kovid-19 geçiren hastalarda en büyük sorun kanın pıhtılaşmasına bağlı diş eti ve kemiğin beslenememesidir. Böyle olunca ağız için canlanma ve yenilenme olmuyor. Diş kökünde bir kist varsa bu dönemde büyür" diye konuştu.
DİLİN RENGİ DE DEĞİŞTİ
Dil ile diş etlerinin tükürük ve onun içindeki proteinlerle bağlantılı olduğunu söyleyen Zogun, "Bağışıklık sisteminin düştüğünü direkt ağızdan anlayabiliyoruz. Kovid-19 geçiren hastalarda tükürük değiştiği için, dilin üstündeki hassasiyet ve silyaların (küçük tüyler) dengesi bozulmuş. Benim hastalarda gördüğüm dil üzerindeki değişik renklerdir. Herkesin dilinin görüntüsü kendine özeldir. Şekil ve renk olarak bir değişiklik varsa bilin ki bağışıklığınızda, hormonlarınızda bir tuhaflık vardır. Hastalarda kuruluğa bağlı olarak dil savunmaya geçiyor. Savunmayla oluşan tepkiler görüntüye de yansır. Hastalar mutlaka dilin görüntüsüne, rengine dikkat etsin. Böyle olursa bol su tüketin. Normal beslenmeye de geçince dilin görüntüsü ve rengi eski haline döner" ifadelerini kullandı.
DİŞ ETİNDEKİ KANAMA VE DİLDEKİ YANMA 6 AYDA GEÇTİ
6 ay önce Kovid-19 geçiren 31 yaşındaki dans eğitmeni Bayram Kandemir ise kuruluk, dildeki yanma ve diş etindeki kanama şikayetleriyle Zogun'un kapısını çalmış ve Kovid-19'u hafif atlattığını fakat tat ve koku kaybı yaşadığını söyleyerek, "Diş etlerim olduğundan fazla kanamaya başladı. Bu süreçte dilimde yanma da oldu. Arzu Hanım, dişlerimi temizledi. Dillerimi düzenli fırçalamaya özen gösterdim, fazla su tükettim. Yediklerime dikkat ettim, böylece atlattım. 6 ay oldu daha yeni yeni geçiyor" dedi.