HIV ölçen USB cihazı
Bilim insanları, kandaki HIV miktarını ölçebilen, USB cihazına bağlı bir çip geliştirdi. 30 dakikanın altında sonuç veren teknoloji, yüzde 95 doğruluk oranına sahip.
DNA Electronics firmasının katkılarıyla Londra'daki Imperial College'da yürütülen araştırmada, bir damla kan kullanan ve herhangi bir bilgisayar yoluyla sonuç alınabilen, kullan-at tipi bir çip geliştirildi. Bu sayede laboratuvara erişimi olmayan veya test ücretini karşılayamayan hastalar, kendi testlerini kendileri yapabiliyor.
Sonuçları Scientific Reports bilim dergisinde yayımlanan araştırmada, cihazın ortalama 20 dakikada sonuç verdiği ve 991 kan testinin 941'inde doğru sonucu net biçimde ortaya koyduğu açıklandı. Cep telefonlarındakiyle aynı işlemci çipini kullanan ve kandaki virüs miktarını ölçen bu teknoloji, tedavisi süren hastalar için oldukça önemli.
NASIL ÇALIŞIYOR?
Eğer hastanın kan örneğinde virüs varsa, çipdeki asitlik oranı değişiyor ve elektronik bir sinyal tetikleniyor. Bu bilgi, USB aracılığıyla bilgisayar programına iletiliyor.
Günümüzde kullanılan testler en iyi ihtimalle 3 gün içinde sonuç veriyor. Hastanın kan örneğini bir laboratuvara göndermesi gerekiyor. Bu test ise sadece USB bağlantılı bir bilgisayar ve ortalama 20 dakikaya ihtiyaç duyuyor.
Dünyanın pek çok bölgelerinde, HIV'in sıkça görüldüğü Sahra Altı Afrika gibi bölgelerde dahi, bu teste erişim imkanı yok. Bazı hastalar testin ücretini karşılamakta zorlanırken, pek çoğu da nitelikli bir laboratuvara ulaşamıyor.
Günümüzde HIV tedavisinde kullanılan anti-retroviral tedavi, kandaki virüs seviyesini sıfıra indirebiliyor. Ancak tedavi sürecinde sıkça kontrol yapılması ve virüs tamamen yenilmeden ilaçların bırakılmaması oldukça önemli.
Bazen ilaçların etkinliğini yitirmesi de mümkün. Bazı hastalarda virüs, ilaca bağışıklık kazanabiliyor. Böyle durumlarda da hastanın güncel durumunun bilinmesi hayati öneme sahip.
Rutin HIV testleri ise, kandaki virüs seviyesini ölçemiyor, sadece virüsün olup olmadığını gösteriyor.
Araştırma ekibinin başındaki Dr. Graham Cooke, çalışmanın önemini şöyle anlatıyor:
"Son 20 yılda HIV tedavisinde çok yol aldık. Öyle ki HIV pozitif bireylerin yaşam süreleri normale yaklaştı. Ancak kandaki virüs miktarının tespiti çok önemli. Önceleri bu işlemi yapan cihaz bir fotokopi makinesi boyutlarındaydı. Biz bunu USB'ye bağlanabilen bir çip boyutuna indirdik."
Teknolojiyi geliştiren DNA Electronics firması, aynı yöntemle bakteriyel ve mantara bağlı zehirlenmeleri, mikroorganizmaların antibiyotik bağışıklıklarını da ölçüyor. Cihazın satışa çıkma tarihi ise henüz kesinleşmedi.