Körfez akıntısı çökecek mi? Dünyayı bekleyen büyük felaket
Giderek ısınan yerküre bu kez de Körfez akıntısının çökme riskiyle karşı karşıya. Atlas Okyanusu’nun ılımanlaştırıcı Körfez akıntısının kuvveti 1600 yılın en düşük seviyesinde. Yeni bulgular, felakete yol açabilecek Körfez akıntısının yok olmasının sanıldığının aksine yüzyıllar değil yalnızca yıllar alabileceğini ortaya koyuyor. Peki iklim dengesi bozuluyor mu? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan iklim bilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz değerlendirdi.
Artan sera gazı emisyonu, fosil yakıt kullanımı, hızlı nüfus artışı.. Dünya insan kaynaklı küresel ısınmayla mücadele ederken bu kez de Körfez akıntısı sisteminde çökme riskiyle karşı karşıya. Buna göre, Körfez akıntısı olarak bilinen sistem 2025'ten itibaren zayıflama riski altında. Meksika Körfezi'nden Britanya'nın kuzeyine kadar sıcak su taşıyan bu deniz akıntısı döngüsü, Kuzeybatı Avrupa'da havanın daha sıcak olmasını sağlıyor. Bu nedenle sistemin çökmesi bu bölgedeki sıcaklıkları ciddi miktarda düşürerek iklimi yıkıcı bir şekilde değiştirebilir. Bu da dünya çapında yüz milyonlarca insan için "iklim felaketi" anlamına geliyor.
Zira uzmanlara göre Körfez akıntısının ortadan kalkması halinde Kuzey Yarım Küre'de soğumanın artacağı ifade edilirken bunun, Atlantik'te deniz seviyelerinin yükselmesine, Avrupa ve Kuzey Amerika'da genel yağış düşüşüne, Güney Amerika ile Afrika'daki musonlarda kaymaya neden olacağı belirtiliyor. Ancak Körfez akıntısının son çöküşü 115 bin yıl önce buz devrinin başında gerçekleşmiş, sistem 12 bin yıl önce tekrar akıntı döngüsüne başlamıştı. Bazı uzmanlar da tam da bu nedenle Körfez akıntısının bu yüzyılda değişme ihtimalinin kesin olmadığını söylüyor.
Hükümetler arası iklim değişikliği paneli'nin bu konuda yaptığı son araştırma da atlantik meridyenel devridaim döngüsü adı da verilen bu sistemin bu kadar hızlı çökmeyeceğini ortaya koymuştu. İklim dengesini sağlayan "Gulfstream" çökecek mi? Bu olasılık gerçekleşirse dünyada neler yaşanacak? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan iklim bilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz değerlendirdi.
Prof. Dr. Levent Kurnaz'ın öne çıkan sözleri:
"Bu akıntı bütün okyanusları dolanan dev bir akıntıdır. Aşağı-yukarı İzlanda'nın kuzeyine kadar gider orada dibe batar dipten soğuk su akıntısı olarak geri gelir. Bu bir döngü içerisinde gerçekleşir. Sudaki sıcaklık ve tuzluluk farklıları nedeniyle meydana gelir. Bu akıntı İngiltere açıklarında 3'ye ayrılıyor, bunun aşağı kısmında dibe çökmesi ve soğuk su akıntısı olarak dipten geri gelmesi söz konusu bunda bir yavaşlama durum var. Burada çökme ya yok olma değil de yavaşlama söz konusu.
KÜÇÜK BUZUL ÇAĞI
Akıntılar yön değiştirebilir ya da daha kısa bir döngüye girebilir. Yani İzlanda'ya çıkamadan daha erken dönecek. Bu tabi Avrupa açısından çok ciddi sonuçları olan bir durum. İklim açısından büyük bir felaket. 2025'te olur mu? Bu tahmin bana birazcık fazla hızlı geldi. En son 12 bin sene önce buna benzer bir durum oluşmuş bu akıntı erken dönmüş ve o da Kuzey Yarım Küre'ye yaklaşık bin senelik küçük bir buzul çağı getirmiş. 6 ay içerinde karşımıza çıkabiliyor. Ama o zaman Afrika'nın üzerindeki dev bir buzul gölü patlayarak bir anda oluşan bir durumdu. Şu anda öyle bir durum yok.
DÜNYA EN SICAK GÜNÜNÜ YAŞADI
Dünyanın her tarafında şu anda bir ısınma söz konusu. Özellikle şu içinde yaşadığımız son 35 günde en yüksek sıcaklığını yaşadı. Bugün mesela 27 Temmuz dünyanın son 125 bin yılda yaşadığı en sıcak 27 Temmuz. Geçtiğimiz 35 günün tamamı bu şekilde. Hatta 6 Temmuz tarihte yaşanan en sıcak gün yaşandı.
İNSANLARIN GÜNDEMİ İKLİM OLMALI
Küresel ısınmaya karşı yapabileceğimiz çok şey var. Bunları 40 yıl önce yapmış olsaydın bugün küresel ısınmayı konuşmuyorduk. Devlet masaya oturup konuşuyor sonra masadan kalkıp gidiyorlar ve bu problem unutuluyor. Hava sıcak olmadan iklim konuşmamız gerekiyor. Öncelikle insanların iklim konusunu gündemine alması gerekiyor."