Büyük yıkımın cevabı enkazlarda! Uygunsuz zemin, kalitesiz malzeme, deniz kumu, kesilen kolonlar...
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Gaziantep’te arama kurtarma ve enkaz çalışmaları sürerken binalardaki hatalar bir kez daha gözler önüne serildi. Binalar yerle bir olmuş durumda. Peki yıkım neden bu kadar büyük oldu? Merak edilen soruların cevaplarını A Haber muhabiri Vedat Sezer’in konuğu olan Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdülkadir Çevik verdi.
Asrın felaketi o depremin ardından birçok yıkım hikayesi var. Oldukça çarpıcı bazı iddialar var. Gaziantep merkezde Anneler Parkı'nın ön tarafından bulunan Emre Apartmanı'nın enkazı bulunuyor. Bu apartmanda 2 blok yer alıyor.
Bu apartmanın yanında bulunan A Blok ayakta duruyor. Burası herhangi bir hasar almadı ve kontroller yapıldı. Ancak hemen önünde yerle bir olmuş enkaza dönmüş B Blok bulunuyor. Burası 55 kişiye mezar oldu.
Peki burada yıkım neden bu kadar büyük? Aynı apartman 2 blok aradaki fark ne? Depremde zemin etkisi nedir? Kullanılan malzeme kalitesi ne olmalı? Merak edilen soruların cevaplarını A Haber muhabiri Vedat Sezer'in konuğu olan Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdülkadir Çevik verdi.
Abdülkadir Çevik'in öne çıkan sözleri:
"Aslında burada çevre binalara bakıldığı zaman yumuşak kat düzensizliği var. Yani binanın altındaki sistemle üstündeki sistem farklı ve ara kar çıkılmış mağazalar yapılmış. Yumuşak katkısıyla hasara en açık olan kesim oluyor. Bu yıkımda riskli duruma geliyor. Görgü tanıkları bu binanın deprem anında yerle bir olduğunu söylüyor. Binanın yıkılırken burulma etkisi yaptığı yani binadaki odaların konum değiştirdiği iddiaları var. Görgü şahitleri de bunu böyle ifade ediyorlar.
Genel olarak binaya baktığımız zaman bu denli bir katastrofik (çok kötü bir olay) çöküşün iddiaya göre kolon kesmeden kaynaklandığı söyleniyor. Bakıldığı zaman aslında beton kalitesinin son derece düşün bir bina olduğu görülüyor. Maalesef yıkılan binaların neredeyse tümünde beton kalitesi çok düşük. Bu bina 2003 yılında ruhsat almış dolayısıyla donatılara baktığınız zaman nervürlü demir (Betonun mukavemetini arttırmak için kullanılan çıkıntılı bir demirdir) görüyorsunuz. Aslında donatı sistemi iyi görünüyor ama donatı işçiliğinde sorun var.
İşçilik dediğimiz bu kolonları bir arada tutan yani sargılama etkisi dediğimiz sistem etriye (betonarme yapılarda kolon, kiriş gibi taşıyıcı sistem elemanlarının boyuna donatılarını saran, inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen bir sargı) uygulamalarının yine hatalı olduğunu burada görüyoruz. Enkazda ince demirlere bakıldığı zaman kancalama yöntemiyle yapılan bu işin bu patlamayı önlemesi gerekiyor ancak işçilikteki zafiyet bu yıkım sebeplerinden birisi. Ama burada beton kalitesinin çok net şekilde görebiliyoruz.
Komşu binanın olduğu gibi ayakta kalması bu apartmanda kolon kesilme iddialarını ön plana çıkarıyor. Çünkü başka türlü bu şekilde katastrofik bir yıkım olması pek izah edilebilir bir durum değil. Ama kolon kesilip kesilmediğini enkazdan teknik olarak tespit etmek mümkün değil. Komşu binanın beton yüzeylerine bakıldığı zaman pürüzsüz bir yüzey var ve bu beton kalitesinin diğer binada daha iyi olduğunu gösteriyor. Demirler iyi şekilde kullanılmış. Bu bina burgulu şekilde yıkılmış bu da kolon kesilme iddialarını bir noktada destekliyor. Ama bu teknik anlamda kesin olarak söylemek mümkün değil."