Deprem soruşturmaları hızlandı! Karot testi nasıl yapılıyor? Kaliteli malzeme nasıl olmalı?
Deprem bölgesinde yıkılan binalarda soruşturmalar alına karot örneği ışığında yürütülüyor. Yıkılan binalardan alınan örnekler soruşturma dosyalarına giriyor. Demir örnekleri de test ediliyor. Peki karot testi nasıl yapılıyor? Kaliteli malzeme nasıl olmalı? Gelişmeleri A Haber muhabiri Özlem Aktay’ın konuğu olan denetçi mühendis Hacı Kan ile jeoloji mühendisi Mevlide Şengül değerlendirdi.
Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 şiddetindeki iki büyük deprem Türkiye'yi derinden yaraladı. 11 ili etkileyen deprem bölgesinde binlerce konut yıkılırken, 35 binden fazla da can kaybı yaşandı. İlki Kahramanmaraş'ın Pazarcık, ikincisi ise Elbistan ilçelerinde meydana gelen depremler, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Malatya, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Elazığ ve Malatya'yı direkt etkiledi.
11 ili etkileyen Kahramanmaraş depremi toplam 108 bin 812 kilometre kare alanı vurdu. Kahramanmaraş merkezli deprem 11 ilde 13,5 milyon insanı etkiledi. Bu rakam ise birçok ülkenin nüfusundan fazla. Bunun yanında deprem bölgesinde yıkılan binalarda soruşturmalar alına karot örneği ışığında yürütülüyor.
Ekipler savcılık gözetiminden numuneler aldı. Yıkılan binalardan alınan örnekler soruşturma dosyalarına giriyor. Soruşturmalar karot örneği ve testleri ile yürütülüyor. Demir örnekleri de test ediliyor. Yıkılan binalardan alınan örnekler özel merkezde test ediliyor. Burada betonun kalitesi test ediliyor. Resmi belgelerde yazılı olan betonun kullanılıp kullanılmadığı test ediliyor.
Kurulan laboratuvarda kür havuzu bulunuyor. Şantiyelerden alınan örnekler taze beton dökülürken alınan örnekler burada işleme tabi tutuluyor. Burada bir sağlamlık testi yapılıyor. Kür havuzunun sıcaklığı yapılan işlemler için önemli bir yer tutuyor. Kolonlardan demir örnekleri de toplanıyor. Laboratuvarda demirin sağlamlık ve dayanım testleri yapılıyor. Bu laboratuvarda enkaz alınan örnekler yok ancak işlem aynı olarak yapılıyor.
Depreme dayanıklı binalar için demir ve beton nasıl kullanılmalı? Kaliteli malzeme nasıl olmalı? Depreme dayanıklı bina nasıl olmalı? Karot testi nasıl yapılıyor? Kaliteli malzeme nasıl olmalı? Gelişmeleri A Haber muhabiri Özlem Aktay'ın konuğu olan denetçi mühendis Hacı Kan ile jeoloji mühendisi Mevlide Şengül değerlendirdi.
Mevlide Şengül'ün canlı yayındaki açıklamaları:
"Şantiyelerde kolan ve perde betondan alınan karot numunelerini basınca tabi tutuyoruz. Burada basınca ne kadar dayanımı var onu görmek için bu testi yapıyoruz. Basınç işlemi alınan numune kırılan kadar devam ediyor. Bunun belli bir vakti olmaz. Sağlam bir örnek olursa bu sure uzar. Eğer yapılan işlem çabuk biterse bu dayanımın zayıf olduğunu gösterir."
Denetçi mühendis Hacı Kan'ın öne çıkan sözleri:
"Kür havuzunun 20+,-2 santigrat derecedir. Alınan numuneler su da bekletiliyor. Şantiyelerden alınan taze beton örnekleri 24 saat sonra buraya getiriliyor ve havuza konuluyor. 7 ila 28 gün basınç dayanımlarına bakılıyor. 7 günde ilk dayanımını test ettikten sonra eğer bir bozulma varsa ilk önlemi alıp şantiyedeki imalatın bekletilmesini sağlıyoruz. 28 günde nihai beton dayanımını görmüş oluyoruz.
Pres makinesi ile betonun basınç dayanımı gözlemliyoruz. ASELSAN'ın geliştirdiği Elektronik Beton İzleme EBİS ile bunu yapıyoruz. Burada bir kırım başladığı an doğrudan doğruya bakanlık tarafından izleniyor. Burada bu testler yapılırken bu kırım yapılırken mevcut sistem ve kamera ile bakanlık anbean bunu izleyebiliyor. Bu kırım işlemi bitene kadar kapaklar asla açılamıyor.
Demir için yapılan testlerde akma ve çekme mukavemetleri test ediliyor. Bunun yanında kopma uzaması test ediliyor. Standart değerlere uygunluğu test ediliyor. Burada alınan sonuçlar raporlar halinde ilgili kurumlara iletiliyor. Betonun dökülmesi ya da parçalara ayrılması betonu üretmek için uygun malzeme kullanmadığımızı gösterir."